Εντυπωσιακή αύξηση κατά 48% των παράνομων διελεύσεων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δείχνουν τα στοιχεία της FRONTEX για το 2013, που παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα στη Βουλή από τον εκτελεστικό διευθυντή του Οργανισμού Ίλκα Λαϊτίνεν.
Η παρουσίαση των στοιχείων έγινε κατά τη διάρκεια της διάσκεψης των Προέδρων των Επιτρόπων Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων των Κοινοβουλίων της ΕΕ για τη μεταναστευτική πολιτική. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης η αρμόδια επίτροπος Σεσίλια Μάλμστρομ αναφέρθηκε στα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει από την Ελλάδα αλλά και στα θέματα, όπως οι συνθήκες στα κέντρα κράτησης και ο χρόνος κράτησης μεταναστών, που χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης.
Σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή της FRONTEX, συνολικά περίπου 700.000.000 διελεύσεις έλαβαν χώρα το 2013 στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Σε σύγκριση με το 2012, το 2013 ο αριθμός των παράνομων διελεύσεων ήταν 48% μεγαλύτερος, φθάνοντας τις 170.000 παράνομες διελεύσεις.
Για την παράνομη διαμονή, το 2013 εντοπίστηκαν 344.000 περιπτώσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ η άρνηση εισόδου σημείωσε αύξηση κατά 11% σε σχέση με το 2012, με τον αριθμό των αρνήσεων να φθάνει τις 128.000. Οι αιτήσεις για άσυλο σημείωσαν σημαντική αύξηση που φθάνει το 32%, συνολικά ο αριθμός είναι πάνω από 350.000 το 2013. Ο αριθμός των πραγματικών επιστροφών από τα κράτη μέλη ήταν 160.000 δηλαδή 11% αύξηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι περισσότεροι από τους μετανάστες που επιχειρούν να περάσουν τα σύνορα είναι Σύροι.
H FRONTEX εστιάζει το ενδιαφέρον της σε έξι δρόμους:
Οδός της Δυτικής Μεσογείου που περνάει από τα στενά του Γιβραλτάρ. Το 2013 διαπιστώθηκε σταθερή αύξηση, γύρω στις 7.000 περιπτώσεις ανιχνεύτηκαν εκεί.
Στην Κεντρική Μεσόγειο παρατηρήθηκε μια πολύ μεγάλη αύξηση 288% περισσότερο από το 2012, και διαπιστώθηκαν ειδικότερα 40.000 περιπτώσεις. Κυρίως η οδός της Κεντρικής Μεσογείου χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους από το Κέρας της Αφρικής αλλά και τη Συρία. Οι χώρες προέλευσης είναι η Λιβύη, αλλά και η Αίγυπτος.
Η τρίτη οδός αφορά το πέρασμα ανάμεσα στην Αλβανία και την Ελλάδα και αυτό όπως τόνισε ο κ. Λαϊτίνεν, είναι αποτέλεσμα της απελευθέρωσης της διαδικασίας θεώρησης. Ειδικότερα το 2013 διαπιστώθηκαν 8.700 περιπτώσεις αύξηση 0,59%.
Τα ανατολικά χερσαία σύνορα δεν παρουσίασαν σημαντικές εξελίξεις. Διαπιστώθηκαν 1.300 περιπτώσεις, 18% αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
Η οδός των Δυτικών Βαλκανίων δείχνει μεγάλη αύξηση, 20.000 εντοπίστηκαν κυρίως από τους Ούγγρους.
Στη οδό Ανατολικής Μεσογείου, που ενδιαφέρει την Ελλάδα, ο κ. Λαϊτίνεν είπε ότι «τα καλά νέα είναι ότι το 2013 είχαμε 33% λιγότερες περιπτώσεις, αλλά ο αριθμός παραμένει υψηλός, σχεδόν 25.000 περιπτώσεις διαπιστώθηκαν. Η εστίαση, όπως είπε ο εκτελεστικός διευθυντής της FRONTEX, γίνεται στα σύνορα μεταξύ Βουλγαρίας και Τουρκίας αλλά και στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι Σύροι είναι η μεγαλύτερη εθνικότητα. Τον περασμένο Αύγουστο διαπιστώθηκε μείωση του αριθμού των εντοπίσεων στα χερσαία σύνορα ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα και αυτό αποδίδεται στα επιχειρησιακά μέτρα από τις ελληνικές Αρχές και στα μέτρα στο εσωτερικό της χώρας.
Εύσημα αλλά και αίτημα για βελτιώσεις
Αναφερόμενη στην Ελλάδα, η Σεσίλια Μάλμστρομ είπε ότι κατανοεί πως η κατάσταση είναι πάρα πολύ προβληματική καθώς «το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον είναι δύσκολο». Σημείωσε ωστόσο ότι το κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα ασύλου είναι ένα μέρος αυτού του σκηνικού και «πρέπει να στηθεί ξανά με βάση τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου». Όλες οι χώρες πρέπει να εφαρμόσουν τα ελάχιστα πρότυπα για τους αιτούντες άσυλο και να ακολουθούν την ευρωπαϊκή νομοθεσία, είπε η κ. Μάλμστρομ και εξήρε τη στάση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και του υπουργού Δημόσιας Τάξης Νίκου Δένδια λέγοντας ότι «εργάζονται σκληρά ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες υποδοχής και να εφαρμοστούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα».
Η επίτροπος αναγνώρισε ότι στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλη πρόοδος, πρόσθεσε ωστόσο ότι υπάρχουν ακόμη προβλήματα στα κέντρα υποδοχής και στα κέντρα κράτησης όπου οι συνθήκες δεν είναι εντελώς ευθυγραμμισμένες με αυτά που ζητάει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πρέπει να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση. Επισήμανε ακόμη ότι η κράτηση εφαρμόζεται σε υπερβολικά μεγάλο βαθμό και ότι ανεξάρτητα από τον λόγο που βρίσκεται κάποιος στην επικράτεια, ο χρόνος κράτησης είναι υπερβολικά μακρύς.
Επαναπροωθήσεις
Αναφερόμενη στο θέμα των επαναπροωθήσεων, η κ. Μάλμστρομ χαρακτήρισε ανησυχητικό ότι πρόσφατα υπήρξαν επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο και γι΄ αυτό ζήτησε να εξετάζονται όλοι οι ισχυρισμοί και πληροφορίες που υπάρχουν. Παράλληλα η κ. Μάλμστρομ εξέφρασε την ελπίδα ότι στην Ελλάδα, θα χυθεί άπλετο φως στο τρομερό δυστύχημα που έγινε στο Φαρμακονήσι.
«Να διαφυλαχθεί το δίπολο ασφάλεια – ελευθερίας»
O υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη Νίκος Δένδιας υπογράμμισε ότι η προσέγγιση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής πρέπει να είναι σφαιρική ούτως ώστε να αντιμετωπίζει τους άμεσους και πιεστικούς παράγοντες της παράνομης μετανάστευσης με αποτελεσματικότητα σε ένα περιβάλλον γεμάτο με δημοσιονομικές και κοινωνικές προκλήσεις.
Ο υπουργός ανέφερε ότι θα πρέπει να διαφυλαχθεί το δίπολο ασφάλειας και ελευθερίας εντός της Ένωσης με κοινές πολιτικές στους τομείς του ασύλου, της μετανάστευσης και του ελέγχου των εξωτερικών συνόρων.
