Το διπλό «πρόσωπο» του παιχνιδάδικου που έκανε… μόδα το «κινέζικο» και από τη μία παράγει τζίρους 0,5 δισ. ενώ από την άλλη έχει δεχτεί πρόστιμα €435.000
Κάθε παραμύθι κρύβει θησαυρούς, αλλά και… «δράκους». Ο Απόστολος Βακάκης από το 1985 που ξεκίνησε να ασχολείται με την «βιομηχανία της χαράς», όπως αποκαλεί τον κλάδο των παιχνιδιών, πρωταγωνιστεί στο growth story των Jumbo. Ακόμη και μέσα στην πενταετή «λαίλαπα» της οικονομικής κρίσης, η εταιρία μοιάζει με «μηχανή» παραγωγής κερδών, τα οποία αυξήθηκαν κατά 4,45% στην τελευταία χρήση και τζίρων που ζαλίζουν και ξεπερνούν το μισό δισ. ευρώ.
Αναδεικνύεται σε «σεντούκι με πολύτιμο θησαυρό» για τους μετόχους και τους επενδυτές που έχουν δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην εταιρία (μεταξύ αυτών ηχηρά ονόματα ξένων επενδυτών, όπως ο Μαρκ Μόμπιους της Franklin Templeton ή ο Τζον Άρνολντ της First Eagle Investments Management) και βλέπουν τη μετοχή της την τελευταία διετία περίπου να έχει «εκτοξευθεί» κατά 500% και να διαπραγματεύεται κοντά στα 12,80 ευρώ.
«Έχετε λαμβάνειν από την Jumbo» ήταν άλλωστε και το μήνυμα του Απόστολου Βακάκη στην γενική συνέλευση του Φλεβάρη, όπου υποσχέθηκε επιστροφή κεφαλαίου στους μετόχους, καθώς ο όμιλος έχει εξασφαλίσει την αναχρηματοδότησή του. Δεν είναι τυχαίο πως η μετοχή της εισηγμένης συμπεριλαμβάνεται στα top picks των αναλυτών (όπως της IBG) για το 2014.
Με ένα δίκτυο 66 καταστημάτων σε Ελλάδα, Κύπρο και Βαλκάνια, όταν οι περισσότερες επιχειρήσεις προσπαθούν να επιβιώσουν, ο 60χρονος επιχειρηματίας σχεδιάζει τα επόμενα βήματα επέκτασης εντός και εκτός συνόρων, δίνοντας έμφαση στη γειτονική Ρουμανία. Και ας στοιχημάτιζαν κάποιοι πως η «δέσμευση» καταθέσεων 58 εκ. στην Κύπρο πέρυσι, θα ήταν η αρχή της καταστροφής του. Έπεσαν έξω.
ο Βακάκης είναι ο άνθρωπος που έχει κάνει «μόδα» το φθηνό παιχνίδι ή όποιο άλλο είδος, υπενθυμίζοντας έστω και στο ελάχιστο στους καταναλωτές την αίσθηση της χαράς του να ψωνίζει κανείς, καθώς τα τελευταία χρόνια η αγοραστική δύναμη έχει υποχωρήσει πάνω από 30%.
Οι χαμηλές τιμές των προϊόντων του, τα οποία κατά μέσο όρο στοιχίζουν από 1 έως 5 ευρώ, αποτελούν το δέλεαρ. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, όμως, πρόκειται για εισαγόμενα είδη από την Κίνα ή άλλες τρίτες χώρες, όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, γεγονός που του επιτρέπει να κατεβάζει τις τιμές. Και μπορεί το πλεονέκτημά του να είναι τα μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους λόγω της «ασιατικής καταγωγής» των προϊόντων του και του χαμηλού κόστους, όμως, αυτό μετατρέπεται σε μειονέκτημα, όταν η ποιότητα «θυσιάζεται» στον… βωμό του κέρδους, όπως του προσάπτουν και οι αντίπαλοί του.
Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ
Η μία όψη του νομίσματος της Jumbo, εκείνη της πιο κερδοφόρου εμπορικής επιχείρησης στην Ελλάδα της κρίσης «κοντράρεται» με την δεύτερη: εκείνη της εταιρίας που έχει βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρο του ΕΦΕΤ, της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτών και άλλων αρμοδίων φορέων, ακόμη και των ίδιων των εργαζομένων της.
Η προέλευση των προϊόντων από την χώρα του «Κόκκινου Δράκου» αποτελεί ταυτόχρονα και τον… «δράκο» του παραμυθιού των Jumbo. Μπορεί ο Απόστολος Βακάκης να είναι ένας από εκείνους που πρωτοπόρησαν στο να ανοίξουν τον «δρόμο του μεταξιού» για τα ελληνικά κεφάλαια, όμως, συχνά «πληρώνει» ακριβά το τίμημα της συγκεκριμένης επιλογής.
Μέσα στον τελευταίο χρόνο έχουν ανακληθεί πέντε φορές προϊόντα της εταιρίας και της έχουν επιβληθεί πρόστιμα πάνω από 30.000 ευρώ από τον ΕΦΕΤ, ενώ σε διάστημα 48 μηνών έχει δεχτεί «καμπάνες» ύψους 435.000 ευρώ, άλλοτε για μη ασφαλή προϊόντα και άλλοτε για παραβάσεις του νόμου περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών κ.α.
Τελευταίο κρούσμα ήταν όταν την περασμένη Tρίτη ο EΦET εντόπισε ένα ακόμη μη ασφαλές προϊόν της Jumbo, ένα ταψί με αντικολλητική επίστρωση, στο οποίο βρέθηκαν επιβλαβείς ουσίες. Eίχε προηγηθεί η εντολή απόσυρσης βρεφικών μπιμπερό, τα οποία κρίθηκαν επικίνδυνα για την υγεία λόγω του ότι περιείχαν μη ασφαλείς χημικές ουσίες και ο αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου επέβαλε διοικητικό πρόστιμο 6.000 ευρώ στην εταιρία. Eπίσης είχε γίνει και ανάκληση από τον ΕΦΕΤ πλαστικών πιάτων που ξέβαφαν και επίσης κρίθηκαν ακατάλληλα προς χρήση.
Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως από τότε που τα Jumbo έγιναν υπερμάρκετ και έχασαν την ταυτότητα των «καθαρόαιμων παιχνιδάδικων», χάθηκε και η… ταυτότητα ποιότητας των εμπορευμάτων τους. Ο πρόεδρος του ομίλου, Απόστολος Βακάκης, φέρεται να έχει δώσει εντολή ώστε να είναι περισσότερο προσεκτικοί οι συνεργάτες του ως προς τους προμηθευτές, όμως, αυτό και μόνο δεν έχει λύσει το πρόβλημα.
Την «βιτρίνα» του success story που γράφει ο «Mr Jumbo» έχουν… θαμπώσει άλλωστε και οι συχνές καταγγελίες για συνθήκες εργασιακού Μεσαίωνα πίσω από τον «θαυμαστό κόσμο» των καταστημάτων του, αλλά και οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων του. Όπως εκείνες του περασμένου Οκτωβρίου έξω από το υπερκατάστημα της Jumbo στην οδό Πειραιώς, αλλά και στον Άγιο Στέφανο.
Με το επικριτικό σύνθημα «Τρέξτε στα Jumbo, δουλέψτε τζάμπα» καυτηρίασαν την πολιτική Βακάκη για χαμηλά ημερομίσθια (ακόμη και 7,5 ευρώ την ημέρα), για την εκ περιτροπής εργασία, τα ωράρια- λάστιχο και συνήθως εξαντλητικά.
Μάλιστα είχαν παραλληλίσει τους εαυτούς τους με τους αλυσοδεμένους γονείς σε μια από τις διαφημίσεις των Jumbo με πρωταγωνιστή τον κινηματογραφικό ήρωα Django, καθώς και οι ίδιοι μιλούν για «εργασιακό σκλαβοπάζαρο».
Η απάντηση του Απόστολου Βακάκη σε όλα αυτά είναι πως τηρείται ευλαβικά η εργασιακή νομοθεσία, πως κόντρα στις πρακτικές άλλων εταιριών, η Jumbo, παρά την κρίση, δεν έχει προβεί σε απολύσεις ή μειώσεις αποδοχών, ενώ απασχολεί 2.880 μόνιμους εργαζόμενους και 1.294 εποχικούς.
Αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι υπάρχουν «αδικίες» ανάμεσα στους παλιούς και τους νέους υπαλλήλους και έσπευσε από την περσινή χρονιά να προαναγγείλει αυξήσεις μισθών στους νεοπροσληφθέντες. Στο… στόχαστρο των αρμοδίων, αλλά και των γονέων έχει μπει πολλές φορές ο όμιλος του Βακάκη και για το περιεχόμενο των διαφημίσεών του με το επιχείρημα πως αρκετές από αυτές εμπεριέχουν ακατάλληλες λέξεις για παιδιά ή νοήματα που δεν πρέπει να απευθύνονται στους μικρούς καταναλωτές (όπως εκείνη η διαφήμιση των περσινών Αποκρεών για το τσεκούρι στο κεφάλι που θεωρήθηκε ότι προάγει την έννοια της βίας).
Η διαφημιστική Pollen με την οποία επί χρόνια συνεργάζεται ο Βακάκης έχει γίνει δέκτης πολλών παραπόνων κατά καιρούς. Πάντως, ο ίδιος ο Mr Jumbo λέγεται πως γράφει αρκετά από τα στιχάκια των τραγουδιών που συνοδεύουν τα spots.
ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ «ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ»
Η διαμάχη για την πισίνα στην Πολιτεία και η offshore
Ο Απόστολος Βακάκης πέρασε πριν από λίγο καιρό και προσωπικές «περιπέτειες». Τον… ξέγνοιαστο κόσμο της επιτυχίας του… τάραξε η δικαστική διαμάχη του με το Δασαρχείο Πεντέλης και κατοίκους για το μπάζωμα- όπως τον κατηγόρησαν- 4 στρεμ. δασικής έκτασης που κάηκε στις πυρκαγιές του 2007 και κηρύχθηκε αναδασωτέα, στον Κοκκιναρά, με σκοπό την οικοδόμηση έπαυλης και πισίνας, αλλά και η «εμπλοκή» του ονόματός του στο θέμα με τις offshore.
Στην πρώτη υπόθεση κάτοικοι είχαν καταγγείλει πως ο εργολάβος που είχε αναλάβει την κατασκευή της βίλας Βακάκη στην Πολιτεία πετούσε μπάζα από τις εκσκαφές που έγιναν για την δημιουργία πισίνας 700 τ.μ. στην δασική έκταση. Μάλιστα, στον πρόεδρο της Jumbo επιβλήθηκε ποινή με τριετή αναστολή, αλλά ασκήθηκε έφεση κατά της απόφασης. Όπως τονίζει ο ίδιος, τα συνεργεία δεν έριξαν ουδέποτε μπάζα σε δασική έκταση, αλλά κηπευτικό χώμα σε μία μη δασική, ιδιωτική έκταση και μάλιστα ότι εκείνος έχει αναλάβει ανιδιοτελώς την αναδάσωση της έκτασης που είχε καεί πριν 7 χρόνια, με τη συμφωνία του Δήμου Κηφισιάς για την αποκατάσταση του φυσικού πρασίνου.
Ο ίδιος πίσω από την συγκεκριμένη υπόθεση «είδε» θέμα σκοπιμοτήτων που πηγάζει από αντιπάλους του ή από όσους προσβλέπουν σε πιθανό όφελος από εκείνον. Το όνομά του ενεπλάκη όμως, και στο θέμα των ερευνών για τις offshore. Το 2007 ένα κυπριακό δικηγορικό γραφείο δημιούργησε στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους την υπεράκτεια εταιρία Karpathia Ltd, στην οποία σύμφωνα με τα έγγραφα από την ICIJ, μοναδικός μέτοχος αυτής ήταν ο Α. Βακάκης. Την ίδια χρονιά η Karpathia αγόρασε 3,5 εκατ. μετατρέψιμα ομόλογα που εκδόθηκαν από την Jumbo αντί d36,7 εκ. Μέσα σε ένα 6μηνο η Karpathia πούλησε ομόλογα έχοντας κέρδος 28 εκ., αλλά οι αγοραστές έμειναν ανώνυμοι. Ο Βακάκης απάντησε πάντως, πως έχει δηλώσει επισήμως όλες τις συναλλαγές που έπρεπε να γνωστοποιηθούν.
Η ΣΕΦ ΧΡΙΣΤΙΝΑ, Η ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ Ο ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΓΙΩΡΓΟΣ
Θα συνεχίσουν οι 3 διάδοχοι στην «βιομηχανία της χαράς»;
Ξεκίνησε ως «γιος του μπαμπά» του στην οικογενειακή επιχείρηση που είχε ιδρύσει ο πατέρας του Γιώργος στην Άνω Γλυφάδα, την θρυλική «El Greco» ο Απόστολος Βακάκης και παρά το γεγονός ότι χρειάστηκε δύο χρόνια για να πειστεί ότι πρέπει να δουλέψει, σήμερα στο γεμάτο με λούτρινα παιχνίδια γραφείο του στο Μοσχάτο περνά τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Δεν «ελέγχεται» εύκολα άλλωστε, ένας όμιλος με 66 καταστήματα σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Ο «Mr Jumbo» αν και συγκρούστηκε πολύ με τον πατέρα του στα πρώτα χρόνια της «συμβίωσής» τους στην διοίκηση της El Greco, ακόμη θυμάται πως από εκείνον διδάχτηκε την ευρύτητα της σκέψης και το να «ξεπεράσει τον κακό του εαυτό», την απειρία της νεότητας δηλ. και την υπεραπλούστευση των καθημερινών καταστάσεων.
Ήθελε όμως, να κάνει και την «επανάστασή» του φέρνοντας τον… αέρα ανανέωσης στην εταιρία τους. Άλλωστε, ουδέποτε ήταν ένας συμβατικός επιχειρηματίας. Μετακινείται με το ιδιωτικό του ελικόπτερο ακόμη και μέσα στην Αθήνα, ταξιδεύει στο εξωτερικό τουλάχιστον δύο φορές τον μήνα και είναι πολιτικά «σνομπ», αποφεύγοντας να φωτογραφίζεται δίπλα σε υπουργούς ή πολιτικά πρόσωπα, αν και οι παρεμβάσεις του κατά καιρούς είναι καυστικές για το πολιτικό προσωπικό της χώρας.
Ο ίδιος έχει μία μεγάλη αδυναμία εκτός από την δουλειά του: τα τρία του παιδιά. Την Χριστίνα, τη Σοφία και τον βενιαμίν της οικογένειας Γιώργο. Ο γιος του και η κόρη του Σοφία κάνουν επιχειρηματικές σπουδές στις ΗΠΑ, ενώ η Χριστίνα, η οποία είναι και η πιο κοσμική από τους άλλους δύο, έχει επιλέξει έναν διαφορετικό δρόμο: εκείνον της μαγειρικής. Παρά το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα ασχολείται και με τις δημόσιες σχέσεις της Jumbo, αλλά και με την συνεχή αναβάθμιση της ιστοσελίδας της εταιρίας, την έχει συνεπάρει το ταξίδι των γεύσεων και σπουδάζει σεφ σε μία από τις πιο γνωστές σχολές στο Μαϊάμι.
Αν και ο Απόστολος Βακάκης δεν είναι ο καταπιεστικός πατέρας που επιβάλλει στα παιδιά του τι θα κάνουν στην ζωή τους, ωστόσο, τον προβληματίζει το γεγονός ότι η «αυτοκρατορία» των Jumbo δεν τα συγκινεί ιδιαίτερα. Ελπίζει όμως, πως όσο μεγαλώνουν θα καταλάβουν την αξία της επιχείρησης και θα ασχοληθούν τελικά και με αυτή.
Η Χριστίνα πάντως, τού μοιάζει πολύ όχι μόνο ως προς το εκρηκτικό του χαρακτήρα, αλλά και ως προς τις αγαπημένες συνήθειες. Έχει μια πιο ροκ άποψη για την ζωή, οδηγεί μια πολυτελή σπορ BMW, όμως δεν της αρέσει να «διαφημίζει» τον εαυτό της ως η κόρη ενός από τους πιο πετυχημένους Έλληνες επιχειρηματίες. Αρκείται να λέει μόνο το όνομά της, χωρίς περαιτέρω συστάσεις.
