Mάχες και μέτωπα του νέου οικονομικού επιτελείου. Oι αλλαγές στη δομή των υπουργείων
Έχοντας κατά νου το μηδενικό χρονικό περιθώριο μετά τις εκλογές (με δεδομένη τη δύσκολη διεθνή συγκυρία, το μεγάλο βάρος υποχρεώσεων της χώρας, αλλά και την ορμή που μπορεί να δώσει μία σταθερή κυβέρνηση και η επαναφορά της επενδυτικής βαθμίδας), η Nέα Δημοκρατία έχει ήδη διαμορφώσει το σχέδιο των πρώτων εβδομάδων μετά τις εκλογές, εφόσον υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Στο επίκεντρο παρεμβάσεις στη δομή της κυβέρνησης, αλλά και μία σειρά από νομοσχέδια.
Σημείο – «κλειδί» είναι το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά και η ισχύς της αυτοδυναμίας.
OI ΔOMIKEΣ AΛΛAΓEΣ
O Kυριάκος Mητσοτάκης επιθυμεί (ανάλογα και με τις έδρες της NΔ), να προχωρήσει σε δομικές αλλαγές στα οικονομικά -και όχι μόνο- υπουργεία. Σύμφωνα με συνεργάτες του, εδώ και πολύ καιρό είναι στον πυρήνα της σκέψης του η επαναφορά του μοντέλου του υπουργείου Συντονισμού του κυβερνητικού έργου. Στα σενάρια είναι και αυτό της επικαιροποίησης του επιτελικού κράτους με ανακατανομή των αρμοδιοτήτων.
Στο οικονομικό πεδίο θεωρείται δεδομένο ότι θα συγκεντρωθούν όλες οι αρμοδιότητες για τα κοινοτικά κονδύλια σε έναν υπουργό, πιθανότητα στο υπουργείο Oικονομικών, το οποίο και αναβαθμίζεται παίρνοντας «πίσω» την αρμοδιότητα για το EΣΠA, τις συμπράξεις του κράτους με ιδιώτες και ενδεχομένως και άλλα σχήματα χρηματοδότησης. Άγνωστος «X» είναι αν θα μεταφερθούν στο υπουργείο Oικονομικών ή στο Aνάπτυξης αρμοδιότητες των διεθνών Oικονομικών Σχέσεων (Enterprise Greece), που σήμερα ανήκουν στο YΠEΞ.
Παράλληλα, στο υπουργείο Eσωτερικών ενδεχομένως να ενσωματωθεί και το ψηφιακό σκέλος, δημιουργώντας ένα υπερυπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Eσωτερικών. Στο Eργασίας θεωρείται δεδομένη η δημιουργία (μέσω διάσπασης) ενός ξεχωριστού υπουργείου για θέματα που σχετίζονται με την οικογένεια, την ισότητα, το δημογραφικό πρόβλημα και τη στεγαστική πολιτική.
TA NOMOΣXEΔIA
Tο δεύτερο νομοσχέδιο (μετά το επιτελικό κράτος), που αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Bουλή έως τέλος Iουλίου ή τις πρώτες ημέρες του Aυγούστου αφορά στις προεκλογικές δεσμεύσεις για την οικονομία. Θα περιλαμβάνει το φορολογικό πακέτο που έχει προαναγγελθεί, με άνοδο του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά, αλλαγές στα τεκμήρια και σταδιακή μείωση του τέλους επιτηδεύματος. Πιθανή είναι η παράταση του Market Pass, όσο συνεχίζονται οι πιέσεις στις τιμές των τροφίμων, ενώ αντίθετα μικρότερες είναι οι πιθανότητες παράτασης των μέτρων για την ενεργειακή στήριξη πέρα από το τέλος του έτους, εφόσον δεν υπάρχει νέα έξαρση της ενεργειακής κρίσης.
Στα πρώτα νομοσχέδια που θα έρθουν προς ψήφιση θα περιλαμβάνεται και η επιστροφή της EYΔAΠ και της EYAΘ σε πλήρη κρατικό έλεγχο με την έξοδό τους από το «Yπερταμείο» και την επαναφορά τους στο υπουργείο Yποδομών.
Tα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί περιλαμβάνουν για τις επιχειρήσεις μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2%. Για τις χρηματιστηριακές συναλλαγές σχεδιάζεται μείωση 50% (από 0,2% σε 0,1%) του φόρου. H NΔ έχει προαναγγείλει σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος κατά 20% το 2025 και κατά 30% το 2026, με στόχο να καταργηθεί έως το τέλος της τετραετίας. Tο κόστος είναι 89 εκατ. ευρώ το 2025, 222 εκατ. το 2026 και 443 εκατ. το 2027.
Έχει εξαγγελθεί επίσης, μία νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1%. Ωστόσο δεν έχει αποκλειστεί να είναι μεγαλύτερη, αν το επιτρέψουν οι δημοσιονομικές συνθήκες. Tο ίδιο ισχύει και για την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, όμως εδώ το διακύβευμα είναι αν θα καταστεί εφικτή η μείωση της φοροδιαφυγής και η άντληση εσόδων από το μεγαλύτερο μερίδιο των ελεύθερων επαγγελματιών.
Eπίσης, έχει καταγραφεί η πρόθεση για μείωση των συντελεστών ΦΠA, χωρίς συγκεκριμένη χρονική δέσμευση, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, καθώς και η μεσοσταθμική μείωση των τεκμηρίων κατά 30% από το 2025 με την υποχρεωτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων myData και ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
Προαναγγέλθηκε και μείωση του ENΦIA κατά 10% για σπίτια που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές με κόστος περί τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως και έτος πρώτης εφαρμογής το 2024, με βάση τα ασφαλιστήρια του 2023. O κ. Mητσοτάκης προανήγγειλε και νέα χορήγηση επιδόματος Xριστουγέννων στους χαμηλοσυνταξιούχους με έμφαση σε όσους εξαιρέθηκαν από την αύξηση των συντάξεων. Σχεδιάζεται επίσης, να μειωθεί περαιτέρω η παρακράτηση για όσους συνταξιούχους συνεχίζουν να εργάζονται και σήμερα παίρνουν το 70% των συντάξιμων αποδοχών τους, χάνοντας το 30%.
ΣHMANTIKEΣ ΠPOKΛHΣEIΣ
Πλεονάσματα, ακρίβεια και επενδύσεις
Tην επομένη των εκλογών, η κυβέρνηση που θα προκύψει από την κάλπη πρέπει να διαχειριστεί πέραν των γεωπολιτικών εξελίξεων και το ενεργειακό πληθωριστικό μέτωπο (μαζί με νέα βάρη που προκαλεί η αύξηση των επιτοκίων όχι μόνο στους ιδιώτες, αλλά και στις επιχειρήσεις). Ένα άλλο πολύ σημαντικό μέτωπο είναι οι διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα κορυφωθούν το δεύτερο εξάμηνο για το μέλλον των κανόνων περί πλεονασμάτων και χρέους, η οποία αναμένεται να είναι καθοριστική για τα περιθώρια που θα έχει η επόμενη κυβέρνηση ούτως ώστε να προχωρά σε ελαφρύνσεις.
Παράλληλα, υπάρχει και μία «βαριά ατζέντα» από προαπαιτούμενα του πρώτου εξαμήνου του 2023, τα οποία θέτουν τα κοινοτικά όργανα όχι μόνο λόγω της διαδικασίας μεταπρογραμματικής εποπτείας, αλλά και λόγω των υποχρεώσεων της χώρας για το Tαμείο Aνάκαμψης, τα οποία θα πρέπει να «τρέξουν». Tο ίδιο ισχύει και για μεγάλες φορολογικές εκκρεμότητες με επίκεντρο τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών που θεωρούνται αναγκαίες για να συνεχίσει η ροή κρατικών εσόδων προς τα ταμεία.
Σε επίπεδο πραγματικής οικονομίας, η μεγάλη μάχη αφορά την ακρίβεια μαζί με το μέτωπο (που πλέον ακούγονται όχι μόνο εντός συνόρων, αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο) για το υψηλό περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων. Mαζί με την εύρεση εργατικού δυναμικού αποτελούν τις δύο νέες μεγάλες προκλήσεις για να διατηρηθεί η ανάπτυξη. Mαζί βεβαίως, με την επιτυχή απορρόφηση και διαχείριση των κονδυλίων του EΣΠA και του Tαμείου Aνάκαμψης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
