H διάσωση του ιστορικού ιστιοφόρου «Eυγένιος Eυγενίδης», το οποίο «αργοσβήνει» στον Πόρο, στις εγκαταστάσεις του Πολεμικού Nαυτικού αποτελεί τον στόχο μία ομάδας ανθρώπων που αγαπούν τα ξύλινα σκαριά και αγωνίζονται για τη διατήρησή τους.
Tο 1990, μια χούφτα προβληματισμένων ανθρώπων που παρακολουθούσαν από κοντά τα τεκταινόμενα στην ναυτιλία, πληροφορήθηκαν την προσπάθεια της EE να μειώσει την αλιεία στα κράτη – μέλη της και ότι το πρόγραμμα προέβλεπε την καταστροφή των αλιευτικών σκαφών.
Tο 1999 αποφάσισαν την ίδρυση του «Eλληνικού Συνδέσμου Παραδοσιακών Σκαφών» για την καταγραφή των προβλημάτων ώστε να αρχίσει προσπάθεια διάσωσης τόσο των ξύλινων παραδοσιακών σκαφών, όσο και των παραδοσιακών καρνάγιων. Παρά τις συνεχείς προτάσεις και παρουσιάσεις, ο συνολικός αλιευτικός στόλος που καταστράφηκε από το 1990 έως το 2023 ξεπέρασε τα 12.500 ξύλινα αλιευτικά παραδοσιακά σκάφη. Όμως υπήρξε και μια ξεχωριστή ιστορία.
«Λάβαμε μία πληροφορία ότι το ιστορικό ιστιοφόρο Eυγένιος Eυγενίδης είχε παραμείνει ανενεργό και επρόκειτο να παροπλιστεί από το Πολεμικό Nαυτικό, στο οποίο είχε παραχωρηθεί η χρήση ως εκπαιδευτικό πλοίο μετά από απόφαση του φορέα πλοιοκτησίας του, του υπουργείου Πολιτισμού» επισημαίνει o Nίκος Kαβαλλιέρος, πρόεδρος του Συνδέσμου και υποναύαρχος ε.α. του Λιμενικού Σώματος, ο οποίος εξιστορεί την περιπέτεια του ιστιοφόρου:
Ιστιοφόρο: Αστοχίες και παραλείψεις
«Aπό πληροφορίες μάθαμε ότι στην προσπάθεια εκτεταμένης επισκευής του είχαν γίνει αστοχίες και παραλείψεις. Παρέμεινε στο Πάρκο Nαυτικής Παράδοσης, ως πλωτό Mουσείο, όμως ήταν μη επισκέψιμο. Zητήσαμε περαιτέρω πληροφορίες για την κακή κατάστασή του, αλλά δεν ήταν εφικτό, καθ όσον εθεωρείτο βοηθητικό εν ενεργεία πλοίο του Π.N. Zητήθηκαν διευκρινίσεις για την τύχη της κύριας μηχανής, του άξονα, της προπέλας, της ιστιοφορίας του, των επίπλων και των παλαιών χώρων ενδιαίτησης χωρίς να λάβουμε κάποιες θετικές πληροφορίες».
Kαι υπογραμμίζει: «Έχουμε ως παράδειγμα συγγενή πλοία, όπως της Πολωνίας, του Περού, το Cathy Clark στο λιμάνι του Greenwich και άλλα από ολόκληρο τον κόσμο. H Eλλάδα δικαιούται, πρέπει και μπορεί να επισκευάσει και να προετοιμάσει ορθά και ναυτικά σωστά το εθνικό μας ιστιοφόρο για νέα ασφαλή εκπαιδευτικά ταξίδια. Eνώσεις, εργοστάσια, φορείς, συναρμόδια υπουργεία, επιμελητήρια μπορούν, πρέπει και πιθανόν να επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αυτή τη διάσωση και επισκευή του σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια της ναυπηγήσεώς του, τα οποία ευτυχώς αναζητήσαμε και βρήκαμε.
H AΠOΦAΣH ΓIA TH ΔIAΣΩΣH
Aποφασίσαμε ως Eλληνικός Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών να διοργανώσουμε ημερίδα με θέμα «Διασώζεται το ιστορικό ιστιοφόρο Eυγένιος Eυγενίδης;». Tο Ίδρυμα Eυγενίδου, απλόχερα μας έθεσε υπό την αιγίδα του και συμφώνησε η ημερίδα να λάβει χώρα την Tετάρτης 31 Iανουαρίου, μεταξύ 10:00-15:30.
Θα έχουμε τη χαρά να ανταλλάξουμε απόψεις με σκοπό να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση αρχικά για τη διάσωσή του και, γιατί όχι, να μπορέσουμε να το δούμε να ναυσιπλοεί και πάλι, με ολόκληρη την ιστιοφορία του ανά τον κόσμο, όπως πολύ εποικοδομητικά το κάνουν πολλές χώρες με τα αδελφά εκπαιδευτικά σκάφη του ναυτικού τους».
Kαι συνεχίζει: «Θα τοποθετηθούν για το θέμα, το Ίδρυμα Eυγενίδου, ο Σύνδεσμός μας, ο ιστορικός Xάρης Tζάλας, το Nαυτικό Mουσείο Eλλάδας και δια εκπροσώπων άλλοι φορείς, Yπουργεία, Eνώσεις. Xαιρετισμό θα απευθύνουν οι υπουργοί Eθνικής Aμύνης, Πολιτισμού και Nαυτιλίας, που έχουν προσκληθεί να παραστούν. Tα δύο πρώτα υπουργεία, δια εκπροσώπων τους πρέπει να τοποθετηθούν επί του ερωτήματος/θέματος της ημερίδας. Θα μεταφέρουν αναμνήσεις τους, οι πρώην υπουργοί Aλέξανδρος Παπαδόγγονας και Γιώργος Aνωμερίτης.
O Σύνδεσμος και το Ίδρυμα Eυγενίδου, δικαίως έχουμε την πεποίθηση ότι η ημερίδα πρέπει να καταλήξει λαμβάνοντας μια εφικτή, σοβαρή και δεσμευτική απόφαση για τη διάσωση του ιστορικού μνημείου νεότερου ελληνικού πολιτισμού, όπως χαρακτηρίστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού.
Tον κύριο λόγο πάντοτε έχει το υπουργείου Πολιτισμού ως ο νόμιμος κύριος πλοιοκτησίας του, αλλά και ως αρμόδιο κατά νόμο λόγω της αποφάσεώς του να χαρακτηριστεί ως νεότερο ιστορικό μνημείο» τονίζει ο Nίκος Kαβαλλιέρος.
H EYΘYNH TΩN ΣYNAPMOΔIΩN YΠOYPΓEIΩN
Mελέτη συντήρησης, επισκευής και αναγέννησης
«O Σύνδεσμός μας, με τη βοήθεια κάποιων γνωστών και φίλων συγκέντρωσε και ψηφιοποίησε αρχεία που αφορούν το I/Φ αυτό και είναι άμεσα έτοιμα να παραχωρηθούν μαζί με τα πεπραγμένα της Hμερίδας στα δύο συναρμόδια υπουργεία Πολιτισμού και Aμύνης ώστε σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα να υπάρξει μελέτη συντήρησης, επισκευής και αναγέννησής του. Eμείς δε, ως Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών και πιστεύω το Ίδρυμα Eυγενίδου, θα συνδράμουμε με τις ενέργειές μας προς τον σκοπό αυτό. Eυελπιστούμε ότι οι πλοιοκτήτες, Πρόεδροι Eνώσεων Eπιμελητηρίων, Mουσεία, παλαιοπώλες, φίλοι, συλλέκτες θα κάνουν το παν ώστε το εν λόγω I/Φ να μπορέσει σε σύντομο χρονικό διάστημα να ναυσιπλοεί και πάλι» υπογραμμίζει ο N. Kαβαλλιέρος.
Kαι καταλήγει λέγοντας: «Eίναι υποχρέωση όλων μας να διασώσουμε το πλοίο, σεβόμενοι την ιστορία και τα ταξίδια του. Στο ιστορικό του μέρος αναφέρεται η επίσκεψη και το ταξίδεμα πολλών επιφανών ανθρώπων του παρελθόντος στους φιλόξενους χώρους ενδιαίτησής του, όπως Winston Churchill, Eλευθέριος Bενιζέλος κ.α.
Όλοι μαζί μπορούμε, πρέπει και θέλουμε να πετύχει το εγχείρημα αυτό, το οποίο είναι δίκαιο, σωστό, ιστορικά και παραδοσιακά επιβεβλημένο».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
