Αυτή τη στιγμή οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο δημιουργούν νέους κανόνες για τα κρυπτονομίσματα. Ο Διεθνής Οργανισμός Εποπτικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO) έχει επίσης διατυπώσει τις 18 συστάσεις του για παγκόσμιους κανόνες σχετικά με τη διαχείριση κρυπτογραφικών και ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων
Τα κρυπτονόμισματα θεωρούνται συχνά συνώνυμα με την έλλειψη ρύθμισης. Ωστόσο, αυτό αρχίζει να αλλάζει γρήγορα, με τις κυβερνήσεις παγκοσμίως να εξετάζουν πλέον την καθιέρωση ρυθμίσεων για τα ψηφιακά νομίσματα. Ενα ρυθμιστικό πλαίσιο για τα κρυπτονομίσματα και τα υπόλοιπα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία ήταν υπό εξέταση εδώ και αρκετό καιρό, αλλά υπήρξε μια αυξημένη αίσθηση επείγοντος έπειτα από μια σειρά καταρρεύσεων τραπεζών που συνδέονταν με τέτοιες δραστηριότητες. Τα περιστατικά φαίνεται να ενθάρρυναν τις κινήσεις για να προταθούν λογιστικά και περιγραφικά πλαίσια ρύθμισης για τα κρυπτονομίσμτα, όπως ανέφερε το Reuters πέρυσι. Στην Ε.Ε. επεξεργάζονταν ρυθμίσεις πριν από την πτώχευση του ανταλλακτηρίου κρυπτογράφησης FTX.
Αυτή τη στιγμή οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο δημιουργούν νέους κανόνες για τα κρυπτονομίσματα. Ο Διεθνής Οργανισμός Εποπτικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO) έχει επίσης διατυπώσει τις 18 συστάσεις του για παγκόσμιους κανόνες σχετικά με τη διαχείριση κρυπτογραφικών και ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Οι κατευθυντήριες οδοί του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) προς τη ρύθμιση των κρυπτο-περιουσιακών στοιχείων περιγράφουν τις βασικές ρυθμιστικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια. Το WEF αυτή τη στιγμή εργάζεται πάνω στην πρωτοβουλία Ρύθμισης Ψηφιακών Στοιχείων (Digital Assets Regulatory – DAR), η οποία αναλύει τα αποτελέσματα διαφορετικών εθνικών προσεγγίσεων για τη ρύθμιση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.
Από τη νομοθεσία των ΗΠΑ έως τη βρετανική νομοθεσία για τα stablecoins ακολουθείται μια σύνοψη του WEF των τελευταίων ρυθμιστικών αλλαγών για τα κρυπτονομίσματα:
ΗΠΑ: Είναι το US FIT έτοιμο για τον 21ο αιώνα;
Το 2023 οι εξελίξεις στις ΗΠΑ τις έφεραν πιο κοντά στην ύπαρξη ρυθμιστικού πλαισίου για τα κρυπτονομίσματα. Από τότε, ωστόσο, οι ομοσπονδιακές νομοθετικές προσπάθειες γενικά έχουν σταματήσει. Δύο νομοσχέδια, συγκεκριμένα το Financial Innovation and Technology (FIT) for the 21st Century Act και το Blockchain Regulatory Certainty Act, βοήθησαν στον καθορισμό του πότε ένα κρυπτονόμισμα αποτελεί ένα χρεόγραφο ή ένα εμπόρευμα, στη διεύρυνση της εποπτείας του κλάδου και στην αποσαφήνιση των ρόλων διαφορετικών φορέων στη διαχείριση της κρυπτογράφησης. Παρά την ψήφιση των νόμων, ωστόσο, η εφαρμογή τους δεν έχει προχωρήσει περαιτέρω.
ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ
Πώς αντιμετωπίζονται σε διάφορες γωνιές του πλανήτη
Η Ευρωπαϊκή Ενωση εισήγαγε τις πρώτες ολοκληρωμένες ρυθμίσεις κρυπτονομισμάτων παγκοσμίως τον Μάιο του 2023, γνωστές ως Markets in Crytpo-Assets Regulation (MiCA). Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) βρίσκεται επί του παρόντος σε διαδικασία διαβούλευσης με το κοινό σχετικά με ορισμένα μέτρα. Κάθε εταιρία που εκδίδει ή εμπορεύεται κρυπτονομίσματα θα χρειαστεί άδεια και από τον Ιανουάριο του 2026 όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών θα πρέπει να έχουν το όνομα των αποστολέων και των δικαιούχων, ανεξαρτήτως του ποσού που μεταφέρεται. Περαιτέρω, οποιοσδήποτε φιλοξενούμενος σε αυτές λογαριασμός που έχει πάνω από 1.000 ευρώ θα χρειαστεί να υποβληθεί σε επαλήθευση ιδιοκτησίας λογαριασμού πορτοφολιού για να διενεργεί συναλλαγές.
Η κατάρρευση του FTX υπογράμμισε την «επείγουσα ανάγκη για επιβολή κανόνων που θα προστατεύουν καλύτερα τους Ευρωπαίους που έχουν επενδύσει σε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και θα αποτρέπουν την κατάχρηση της βιομηχανίας κρυπτογράφησης για σκοπούς ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» δήλωσε η Elisabeth Svantesson, υπουργός Οικονομικών της Σουηδίας, η οποία ασκεί την προεδρία της Ε.Ε.
ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ
Η Ασία κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στη χρήση κρυπτονομισμάτων, αλλά οι κανονισμοί διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της περιοχής.
Η Ιαπωνία είναι ανοιχτή στη χρήση κρυπτονομισμάτων, αναγνωρίζοντάς τα ως είδος χρημάτων και ως νομική ιδιοκτησία. Ως εκ τούτου, οι συναλλαγές κρυπτονομισμάτων και γιεν διαχειρίζονται και οι δύο από τον Οργανισμό Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της χώρας και οι πολίτες είναι ελεύθεροι να κατέχουν ή να επενδύουν σε κρυπτονομίσματα. Η χώρα έχει πρόσφατα σκληρύνει τους κανόνες της για την ανταλλαγή πληροφοριών πελατών μεταξύ των ανταλλακτηρίων κρυπτογράφησης, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το ξέπλυμα χρήματος.
Η Νότια Κορέα έχει προχωρήσει στη νομοθετική ρύθμιση για κρυπτονομίσματα και άλλα εικονικά περιουσιακά στοιχεία με την ψήφιση του νόμου για την προστασία των χρηστών εικονικών περιουσιακών στοιχείων το 2023. Η νομοθετική ρύθμιση δημιουργεί ισχυρότερη προστασία για τους χρήστες, προσθέτοντας απαραίτητες προϋποθέσεις σχετικά με την τήρηση αρχείων και τη διαφάνεια των συναλλαγών. Οι οικονομικές Αρχές δημοσίευσαν οδηγίες για την καταχώριση εικονικών περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό portal News 1.
Η Κίνα έχει ένα από τα αυστηρότερα θεσμικά πλαίσια στον κόσμο όσον αφορά τα κρυπτονομίσματα, με απαγορεύσεις σε ανταλλαγές, συναλλαγές και εξόρυξη κρυπτονομισμάτων.
Η Ινδία είχε, επίσης, σε ισχύ απαγόρευση χρήσης κρυπτογράφησης, αλλά το ανώτατο δικαστήριό της την αφαίρεσε το 2020. Επόμενο βήμα ήταν ο προγραμματισμός ψήφισης στο Κοινοβούλιο ενός νομοσχεδίου για τα «Κρυπτονομίσματα και τη ρύθμιση των επίσημων ψηφιακών νομισμάτων», το οποίο όμως καθυστέρησε. Στόχος του είναι να επιτρέψει τη δημιουργία ενός επίσημου ψηφιακού νομίσματος από την Αποθεματική Τράπεζα της Ινδίας.
ΣΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ
Η Βραζιλία θέσπισε κανονισμό για τα κρυπτονομίσματα τον Ιούνιο του 2023, όταν έκανε την κεντρική τράπεζα επόπτη για τα κρυπτονομίσματα. Ο νόμος περί κρυπτονομισμάτων θέτει κανόνες σε κάθε εταιρία που παρέχει υπηρεσίες που συνδέονται με εικονικά περιουσιακά στοιχεία, με κεντρικό στόχο την πρόληψη απατών που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα. Ο κανονισμός περιγράφει τι συνιστά εγκληματική πρακτική στη χρήση κρυπτογράφησης και περιγράφει τις κυρώσεις που θα επιβληθούν σε περίπτωση χρήσης κρυπτονομισμάτων για απάτη ή ξέπλυμα χρήματος.
Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Βραζιλίας δήλωσε έκτοτε ότι θέλει να επιβάλει αυστηρότερους κανονισμούς για τα κρυπτονομίσματα. Είχε προηγηθεί μια αύξηση σχεδόν 45% στις εισαγωγές κρυπτονομισμάτων στη Βραζιλία από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2023 σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα, ένα μέγεθος που αντιπροσωπεύει συνολική αξία 7,4 δισ. δολ. Ο κυβερνήτης της Banco Central do Brasil, Roberto Campos Neto, ανέφερε ότι μεταξύ των κρυπτονομισμάτων που χρησιμοποιούν οι Βραζιλιάνοι η εγχώρια ζήτηση έχει μετατοπιστεί προς τα stablecoins, με τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τα κρυπτονομίσματα περισσότερο ως μέσο πληρωμής και όχι απλώς για επένδυση.
ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Η Βρετανία έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στη θέσπιση ρυθμιστικού πλαισίου για τον τομέα των κρυπτονομισμάτων, έχοντας φροντίσει κάθε εταιρία που προσφέρει ψηφιακό νόμισμα να διαθέτει σχετική εξουσιοδότηση από την Αρχή Χρηματοοικονομικής Συμπεριφοράς (Financial Conduct Authority – FCA) της χώρας. «Η θέση της κυβέρνησης είναι ότι για τις εταιρίες που συναλλάσσονται απευθείας με καταναλωτές λιανικής στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι αναγκαίο να έχουν εξουσιοδότηση ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται» αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών.
Η FCA και η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν προτείνει, επίσης, κανονισμούς για τα stablecoins. Τα stablecoins έχουν σχεδιαστεί για να είναι πιο σταθερά σε αξία από τα κρυπτονομίσματα, καθώς η αξία τους συνδέεται με αυτή ενός άλλου περιουσιακού στοιχείου. Η Τράπεζα της Αγγλίας υποστηρίζει ότι ο κανονισμός της θα έχει ως στόχο «να αξιοποιήσει τα πιθανά οφέλη που θα μπορούσαν να προσφέρουν τα stablecoins στους καταναλωτές και τους εμπόρους λιανικής στο Ηνωμένο Βασίλειο, ιδίως κάνοντας τις πληρωμές πιο γρήγορες και φθηνότερες», ενώ παράλληλα εργάζεται για την προστασία των καταναλωτών, αποτρέποντας το ξέπλυμα χρήματος και διασφαλίζοντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Ο τρόπος προσέγγισης από το Οικονομικό Φόρουμ
Ο IOSCO έχει διατυπώσει τις 18 συστάσεις του για παγκόσμιους κανόνες σχετικά με τη διαχείριση κρυπτογραφικών και ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Βλέπει την ανάγκη για μεγαλύτερη συνέπεια στη ρύθμιση και την εποπτεία των δραστηριοτήτων περιουσιακών στοιχείων κρυπτογράφησης, δεδομένης της διασυνοριακής φύσης των αγορών, η οποία δημιουργεί «σημαντικό κίνδυνο βλάβης» για τους επενδυτές.
Οσον αφορά τις κατευθυντήριες οδούς του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για τη ρύθμιση των κρυπτονομισμάτων, αυτές αναφέρουν ότι μια παγκόσμια προσέγγιση περιγράφει τη διεθνή ευθυγράμμιση σε ορισμένους κανόνες κρυπτονομισμάτων ως «όχι απλώς επιθυμητή, αλλά απαραίτητη». «Χρειάζεται μια παγκόσμια προσέγγιση για τη μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων από την υποκείμενη τεχνολογία και τη διαχείριση των κινδύνων» αναφέρει η έκθεση. «Ωστόσο, δεδομένων των διαφορετικών σταδίων ωριμότητας της αγοράς, της ανάπτυξης των περιφερειακών κόμβων και της διαφοροποίησης στις δυνατότητες των ρυθμιστικών Αρχών, είναι συνετό να επικεντρωθούμε ολιστικά στον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι διεθνείς οργανισμοί και οι εθνικές/περιφερειακές ρυθμιστικές Αρχές, καθώς και οι παράγοντες του κλάδου στη διασφάλιση μιας υπεύθυνης ρυθμιστικής εξέλιξης» τονίζει.
Τι είναι τα stablecoins;
Τα stablecoins είναι μια κατηγορία κρυπτονομισμάτων που έχουν σχεδιαστεί για να διατηρούν σταθερή αξία. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά κρυπτονομίσματα, όπως το bitcoin ή το ethereum, των οποίων οι τιμές μπορεί να εμφανίζουν έντονες διακυμάνσεις, τα stablecoins στοχεύουν να διατηρούν μια σταθερή τιμή που συνδέεται με ένα υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο, όπως ένα νόμισμα (π.χ. δολάριο ΗΠΑ, ευρώ), ένα εμπόρευμα (π.χ. χρυσός) ή ακόμη και ένα άλλο κρυπτονόμισμα.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να υποστηριχθεί η σταθερότητα της αξίας ενός stablecoin. Το πιο συνηθισμένο μοντέλο είναι η υποστήριξη με αποθέματα, όπου ο εκδότης του stablecoin διατηρεί αποθέματα του υποκείμενου περιουσιακού στοιχείου (π.χ. μετρητά ή χρυσό) ίσα με τον αριθμό των stablecoins που κυκλοφορούν. Μερικά stablecoins βασίζονται σε αλγορίθμους για τη διαχείριση της προσφοράς και της ζήτησης του stablecoin, με στόχο τη διατήρηση της τιμής του σε σταθερό επίπεδο. Αυτοί οι αλγόριθμοι μπορεί να περιλαμβάνουν αυτόματη αγορά ή πώληση stablecoin στην αγορά, ανάλογα με τις μεταβολές της τιμής. Αλλα stablecoins είναι υποστηριγμένα από ένα καλάθι περιουσιακών στοιχείων, αντί για ένα μόνο υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο.
Διασυνοριακές προκλήσεις και τεχνικά κενά
Πληροφορίες σχετικά με τις προκλήσεις και τις λύσεις για τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των ψηφιακών νομισμάτων κεντρικής τράπεζας (CBDC) μοιράστηκε πρόσφατα ο πρόεδρος του κινέζικου γραφείου Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT), του παγκόσμιου δικτύου ρύθμισης που χρησιμοποιούν οι περισσότερες τράπεζες του κόσμου για τη διασυνοριακή διακίνηση χρημάτων.
Σε μια συνέντευξη στο 21st Century Business Herald, ο Wen Yang αναφέρθηκε στον κατακερματισμό στα συστήματα CBDC λόγω διαφορετικών τεχνολογικών μονοπατιών και προτύπων μεταξύ των διαφορετικών οικονομιών, υπογραμμίζοντας την προσπάθεια του οργανισμού να γεφυρώσει τα τεχνικά κενά, καθώς τα CBDC αντιμετωπίζουν διασυνοριακές προκλήσεις.
«Επί του παρόντος, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στα τεχνολογικά μονοπάτια και πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοκόλλων, μεταξύ των οικονομιών, γεγονός που αποτελεί μια πρόκληση “κατακερματισμού” και οδηγεί σε μια “απομόνωση δεδομένων” (“data silos”)» δήλωσε ο Yang. «Μέχρι σήμερα, 11 χώρες έχουν κυκλοφορήσει πλήρως τα CBDC τους, ενώ άλλες βρίσκονται σε μεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης» πρόσθεσε.
