Η έκθεση της DBRS για τις ελληνικές τράπεζες αποκαλύπτει αισιόδοξες προοπτικές για το 2024, στηριζόμενες σε ένα ισχυρό πρώτο εξάμηνο του 2024. Οι αναλυτές της Morningstar DBRS τονίζουν ότι η ανθεκτικότητα στα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια και τα καθαρά έσοδα από προμήθειες (NII) ήταν καθοριστικοί παράγοντες για τις θετικές προβλέψεις τους.
Χρηματοδότηση μέσω καταθέσεων και καταθετικά προϊόντα
Οι ελληνικές τράπεζες αντλούν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησής τους από καταθέσεις πελατών, που αντιπροσώπευαν περίπου το 87% της συνολικής χρηματοδότησης στο τέλος Ιουνίου 2024. Οι καταθέσεις αυτές προέρχονται κυρίως από ιδιώτες. Παρά τις αποπληρωμές δανείων και την αναζήτηση αποδόσεων σε περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων, οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 27% στο τέλος Ιουνίου 2024 σε σύγκριση με τα επίπεδα του τέλους του 2019. Η αύξηση των επιτοκίων έχει ενθαρρύνει τους πελάτες να στραφούν προς τις προθεσμιακές καταθέσεις, αν και η τάση αυτή φαίνεται να σταθεροποιείται σε χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι αναμενόταν αρχικά.
Ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα το α’ εξάμηνο του 2024
Σύμφωνα με τη DBRS, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας – Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και Τράπεζα Πειραιώς – παρουσίασαν συνολικά καθαρά κέρδη 2,3 δισ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2024, σημειώνοντας αύξηση 25% σε ετήσια βάση. Τα καθαρά έσοδα από τόκους (NII) και οι καθαρές προμήθειες στήριξαν τα έσοδα, παρά τα χαμηλότερα κέρδη από συναλλαγές και άλλα μη επαναλαμβανόμενα έσοδα. Ο έλεγχος του κόστους συνέβαλε στην αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων και των υψηλότερων δαπανών για την ψηφιοποίηση.
Το κόστος κινδύνου μειώθηκε, αν και παρέμεινε υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ τα προφίλ κινδύνου των τραπεζών ενισχύθηκαν λόγω των θετικών τάσεων στην ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων. Η ρευστότητα των τραπεζών υποστηρίζεται από μεγάλες, αυξανόμενες και σταθερές καταθέσεις, καθώς και από αυξανόμενη δραστηριότητα έκδοσης στην αγορά. Παρά τις συνεχιζόμενες αποπληρωμές χρηματοδότησης από την κεντρική τράπεζα, τα κεφαλαιακά αποθέματα ενισχύθηκαν περαιτέρω, αν και η ποιότητα των κεφαλαίων παραμένει αδύναμη.
Ανθεκτικότητα στα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια
Ο Andrea Costanzo, αντιπρόεδρος της ομάδας Morningstar DBRS European Financial Institution Ratings, σχολίασε ότι “τα υψηλότερα βασικά έσοδα, η πειθαρχία κόστους και οι χαμηλότερες προβλέψεις για ζημίες δανείων οδήγησαν σε υψηλότερα κέρδη το α΄ εξάμηνο του 2024.” Η ανθεκτικότητα στα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια, που αντανακλά τη βραδύτερη μείωση των επιτοκίων και το καλύτερο μείγμα καταθέσεων και πιστωτικής ανάπτυξης, διαμορφώνει υψηλότερες προσδοκίες για το 2024.
Λειτουργικά κέρδη και βασικά έσοδα
Το πρώτο εξάμηνο του 2024, τα συνολικά έσοδα των ελληνικών τραπεζών αυξήθηκαν κατά 9% σε ετήσια βάση, υποστηριζόμενα από τα βασικά έσοδα (NII και καθαρές προμήθειες) παρά τα σημαντικά χαμηλότερα κέρδη συναλλαγών και άλλα μη επαναλαμβανόμενα έσοδα. Τα βασικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 11% σε ετήσια βάση.
Τα καθαρά έσοδα από τόκους (NII) αυξήθηκαν κατά 10% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο του 2024, με τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια (NIM) να αποδεικνύονται πιο ανθεκτικά από τις αρχικές προσδοκίες. Ωστόσο, η συνεισφορά των καθαρών εσόδων από προμήθειες στα συνολικά έσοδα των τραπεζών παρέμεινε σε μέτριο επίπεδο, στο 18%, το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Το λειτουργικό κόστος αυξήθηκε μόλις 2% σε ετήσια βάση, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις, τις υψηλότερες επενδύσεις για ψηφιοποίηση και τις συμφωνημένες αυξήσεις στους μισθούς του προσωπικού. Η DBRS επισημαίνει ότι τα συνολικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 9% σε ετήσια βάση, υποστηριζόμενα από τα βασικά έσοδα, παρά τα χαμηλότερα κέρδη συναλλαγών και άλλα μη επαναλαμβανόμενα έσοδα.
Μείωση του κόστους κινδύνου και βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού
Το πρώτο εξάμηνο του 2024, οι προβλέψεις για ζημίες δανείων (LLPs) μειώθηκαν κατά 31% σε ετήσια βάση, λόγω βελτιώσεων στα προφίλ κινδύνου και χαμηλών εισροών νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE). Ωστόσο, το μέσο ετήσιο κόστος κινδύνου (CoR) επιβεβαιώθηκε σε υψηλό επίπεδο, 75 μονάδες βάσης το πρώτο εξάμηνο του 2024, αν και ήταν χαμηλότερο από τις 107 μονάδες βάσης του 2023 και σημαντικά κάτω από τα επίπεδα προηγούμενων ετών.
Η ποιότητα ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών συνέχισε να βελτιώνεται το πρώτο εξάμηνο του 2024, λόγω οργανικών κινήσεων για τη μείωση των κόκκινων δανείων και του περιορισμού της ροής νέων NPEs. Ο μέσος λόγος ακαθάριστων NPEs μειώθηκε σε 3,5% στο τέλος Ιουνίου 2024 από 4,1% στο τέλος του 2023, ενώ το μέσο επίπεδο κάλυψης NPEs αυξήθηκε σε περίπου 68% από 66% την ίδια περίοδο.
Δάνεια προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Η ΕΚΤ αναφέρει ότι η ετήσια συρρίκνωση των δανείων προς τα νοικοκυριά στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο ήταν 1% τον Ιούνιο του 2024, σε σύγκριση με μια μέση αύξηση 0,3% στη ζώνη του ευρώ. Παρά τις χαμηλότερες επιδόσεις της Ελλάδας σε σύγκριση με τη ζώνη του ευρώ, η DBRS παρατηρεί μια αύξηση στη χορήγηση νέων στεγαστικών δανείων, αντανακλώντας κρατικές πρωτοβουλίες στήριξης.
Αντίθετα, το χαρτοφυλάκιο εταιρικών δανείων αυξήθηκε κατά 9,5% σε ετήσια βάση στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2024, έναντι μιας μέσης αύξησης 0,7% στη ζώνη του ευρώ. Αυτό αποδεικνύει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και την αύξηση των επενδύσεων, με μέρος της αύξησης να σχετίζεται με εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί.
Η DBRS προβλέπει βελτιωμένες προοπτικές για τις ελληνικές τράπεζες το 2024, μετά από ένα ισχυρό πρώτο εξάμηνο του έτους. Οι θετικές επιδόσεις βασίζονται σε ανθεκτικά καθαρά επιτοκιακά περιθώρια, αυξημένα καθαρά έσοδα από προμήθειες και μειωμένο κόστος κινδύνου. Παρά τις προκλήσεις, η βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού και η αύξηση των εταιρικών δανείων υποδεικνύουν μια θετική πορεία για τις ελληνικές τράπεζες και την οικονομία συνολικά.
