Ο οίκος Fitch μείωσε πιστοληπτική ικανότητα του Ισραήλ από Α+ σε Α. Σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) της ελληνικής Πρεσβείας στο Τελ Αβίβ, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης χαρακτήρισε επίσης τις προοπτικές της ισραηλινής οικονομίας ως αρνητικές.
Η υποβάθμιση αυτή ακολουθεί προηγούμενη αξιολόγηση του οίκου με την οποία έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή υποβάθμιση στο μέλλον εφόσον δεν υπήρχε μεταβολή της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής επί τα βελτίω. Υπενθυμίζεται ότι, μέχρι στιγμής Moody’s και S&P έχουν προβεί σε αντίστοιχες μειώσεις πιστοληπτικής ικανότητας του Ισραήλ.
Η Έκθεση της Fitch επισημαίνει τα εξής:
Γεωπολιτικό περιβάλλον
Η υποβάθμιση σε Α αντικατοπτρίζει τον αντίκτυπο της συνέχισης του πολέμου στη Γάζα, τους αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε πολλαπλά μέτωπα. Στη βασική υπόθεση εργασίας της Έκθεσης της Fitch, η σύγκρουση στη Γάζα θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι το 2025, ενώ ενέχει κινδύνους περαιτέρω ανάφλεξης σε άλλα μέτωπα.
Πέραν των απωλειών σε ανθρώπινο επίπεδο, συνέχιση του πολέμου, πόσο μάλλον πιθανότητα κλιμάκωσης αυτού, θα συνεπαγόταν πρόσθετες δαπάνες για κάλυψη άμεσων στρατιωτικών αναγκών, διαταραχές στην οικονομική δραστηριότητα στις παραμεθόριες περιοχές, καθώς και παρενέργειες σε τομείς τουρισμού και κατασκευών, οδηγώντας σε περαιτέρω επιδείνωση της πιστοληπτικής ικανότητας του Ισραήλ.
Εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις
Η αποχώρηση κόμματος Ganz από κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης παρελθόντα Ιούνιο οδήγησε στην επιστροφή στο αρχικό σχήμα του κυβερνητικού συνασπισμού με συμμετοχή του κεντροδεξιού Likud, των υπερεθνικιστικών Otzma Yehudit και Religious Zionism και υπερορθόδοξων Shas και United Torah. Οίκος εκτιμά ότι, δεδομένης της ανωτέρω εξέλιξης, των διαφωνιών εντός του συνασπισμού και της διαμάχης για τη στράτευση υπερορθόδοξων, δύσκολα θα περατώσει, πλήρως, τη θητεία της έως τον Οκτώβριο του 2026.
Διεύρυνση ελλείμματος
Ο Fitch προβλέπει ότι δημοσιονομικό έλλειμμα του Ισραήλ πρόκειται ανέλθει σε 7,8% του ΑΕΠ το 2024 και σε 4,6% το 2025. Κύριοι λόγοι για την εκτίναξη του ελλείμματος θεωρούνται πρόσθετες δαπάνες, που σχετίζονται με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, την στήριξη της οικονομίας και τις επιχορηγήσεις υπέρ πληγέντων φυσικών και νομικών προσώπων βορείου Ισραήλ.
Περαιτέρω, οίκος υπολογίζει ότι η κυβέρνηση θα αυξήσει μόνιμα τις στρατιωτικές δαπάνες κατά σχεδόν 1,5% του ΑΕΠ, έναντι των προπολεμικών επιπέδων.
Λόγος Χρέους προς ΑΕΠ:
Διεθνής οίκος αξιολόγησης αναμένει άνοδο του λόγου χρέους προς ΑΕΠ στο 70% το 2024 και στο 72% το 2025, πάνω από το ανώτατο 71% που σημειώθηκε κατά την κορύφωση της πανδημίας το 2020. Όπως επίσης αναφέρεται σε εν λόγω Έκθεση, υψηλότερες αμυντικές δαπάνες και μακροοικονομική αβεβαιότητα, αποτελούν παράγοντες που θα οδηγούσαν το χρέος σε ανοδική τροχιά και πέραν του 2025.
Ο Υπουργός Οικονομικών Smotrich ερμηνεύοντας ανωτέρω υποβάθμιση, δήλωσε ότι, Ισραήλ βρίσκεται στην μέγγενη ενός «υπαρξιακού πολέμου» που διεξάγεται σε πολλαπλά μέτωπα. Πρόσθεσε δε ότι, η οικονομία του Ισραήλ παραμένει κραταιά και ότι «οι οικονομικοί δείκτες δείχνουν την ευρωστία της». Ακολούθως, Smotrich δεσμεύτηκε ότι, προϋπολογισμός 2025 καταρτιστεί με γνώμονα υποστήριξη συνόλου των πολεμικών αναγκών, διατηρώντας παράλληλα τα τεθέντα δημοσιονομικά πλαίσια, προκειμένου πιστοληπτική ικανότητα «αναβαθμιστεί και πάλι».
Σύμφωνα με εδώ δημοσιεύματα οικονομικού τύπου, έλλειμμα του Ισραήλ συνέχισε να διευρύνεται τον Ιούλιο, ανερχόμενο σε 8,1% του ΑΕΠ, από 7,6% τον Ιούνιο και 7,2% τον Μάιο. Σημειωτέον ότι, δημοσιονομικό έλλειμμα είναι ήδη υψηλότερο, κατά 1,5%, του δεδηλωμένου για το 2024 κυβερνητικού στόχου 6,6%. Το Υπουργείο Οικονομικών, όπως αναφέρεται, εκτιμά ότι το έλλειμμα θα κορυφωθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, και ακολούθως θα αποκλιμακωθεί αισθητά, συγκλίνοντας με τον στόχο του 6,6%, βάσει του οποίου εγκρίθηκε ο κρατικός προϋπολογισμός τον παρελθόντα Μάρτιο. Τουναντίον, οικονομικοί αναλυτές και διεθνείς οίκοι αξιολόγησης υπολογίζουν ότι, έλλειμμα θα κυμανθεί περί το 8% στο τέλος του 2024.
