«Δυνατό finish» αναμένεται το τελευταίο τετράμηνο του έτους στις επιχειρηματικές συμφωνίες της ελληνικής αγοράς
Του Μιχάλη Κοσμετάτου
«Δυνατό finish» αναμένεται το τελευταίο τετράμηνο του 2024 στις επιχειρηματικές συμφωνίες της ελληνικής αγοράς. Αρκετά μέτωπα παραμένουν ανοικτά και θεωρείται βέβαιο ότι από τον Σεπτέμβριο ξεκινά ένας νέος κύκλος συζητήσεων και επαφών, στον οποίο θα συμμετάσχουν πολλά από τα «βαριά» ονόματα του εγχώριου επιχειρείν, σε μια προσπάθεια να «κλείσουν» deals που βρίσκονται σε… εκκρεμότητα.
Κεφάλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ θα αλλάξουν χέρια, όπως και κάποιες εταιρείες, εφόσον ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις αυτές, χωρίς να προδικάζεται καμία εξέλιξη πριν από την ολοκλήρωσή τους. Ενέργεια, real estate, τρόφιμα και τεχνολογία-πληροφορική διατηρούν τον πρωταγωνιστικό ρόλο από την αρχή του έτους και προφανώς η «κατηγοριοποίηση» των «χρυσών» deals δεν θα διαφοροποιηθεί θεαματικά στο τελευταίο «1/3» του ’24.
Στο «παιχνίδι» μπαίνουν πάντως πολλές φορές και φήμες για συμφωνίες που ακούγονται, αλλά ποτέ δεν γίνονται…
ΟΙ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΤΗΣ IDEAL
Ξεκινάμε, όμως: Με «καύσιμα» 130 εκατ. ευρώ μετά και από την πώληση της Astir στον ιταλικό όμιλο Guala Closures, που σήμανε την αποεπένδυσή της από τον βιομηχανικό τομέα (παραγωγή μεταλλικών πωμάτων), η εισηγμένη εταιρεία συμμετοχών Ideal Holdings με πρόεδρο ένα έμπειρο στέλεχος του τραπεζικού και χρηματιστηριακού χώρου, τον Λάμπρο Παπακωνσταντίνου, μετρά αντίστροφα για το επόμενό «χτύπημά» της, δίχως να «χωρούν» προβλέψεις σχετικά με το «πού», «πότε», «πώς» και με «πόσα». Πιθανότατα η Ideal θα επιδιώξει μια δεύτερη σερί εξαγορά στον ταχέως αναπτυσσόμενο κλάδο της πληροφορικής (μετά την πρόσφατη απόκτηση του 75% της ελληνικής Blue Stream, έναντι 12,2 εκατ. ευρώ), με τα μετρητά της να προδιαθέτουν για «μεγάλα πράγματα». Θα «κυνηγήσει» την περίπτωση μιας «δεύτερης Byte» (σ.σ. η οποία εξαγοράσθηκε αντί 60 εκατ. ευρώ το 2022); Το άλλο ερώτημα είναι αν ο κ.Παπακωνσταντίνου θα θελήσει να αιφνιδιάσει ακόμα και… συνεργάτες του με άλλη μια επιλογή-έκπληξη, με μια επένδυση σε νέα δραστηριότητα, όπως έκανε πέρσι με την ξαφνική εξαγορά των Αττικών Πολυκαταστημάτων με τίμημα 100 εκατ. ευρώ και την δυναμική είσοδο της Ideal στο λιανεμπόριο! Υπενθυμίζεται ότι είχαν διαψευσθεί εκ μέρους της εισηγμένης τα σενάρια εξαγοράς της Μοτοδυναμικής και της Έλτον Χημικά…
Ανοικτές παραμένουν για τον όμιλο Quest, μια άλλη εταιρεία συμμετοχών, οι υποθέσεις τόσο της εξαγοράς της Μενρουμπή για την είσοδο του στον κλάδο των μικρών οικιακών συσκευών όσο και της πώλησης της θυγατρικής στις ταχυμεταφορές ACS, με τα διαθέσιμα των 300 εκατ. ευρώ από όλες τις πηγές να αρκούν θεωρητικά για κάθε κίνηση.
Στην αγορά πληροφορικής μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η περίπτωση της εισηγμένης Q&R, η οποία με μεγαλομέτοχο τη Σοφία Σωτηράκου Τριάντη και κεφάλαια 19,1 εκατ. ευρώ από κοινό ομολογιακό δάνειο που καλύψει η επιχειρηματίας και προέδρός της, ετοιμάζει «κρεσέντο» εξαγορών άλλων εταιρειών του κλάδου, με το πρώτο από αυτά ενδεχομένως πριν βγει το 2024.
ΑΡΑΒΕΣ, ΙΣΠΑΝΟΙ ΚΑΙ… ΚΕΦΑΛΟΝΙΤΕΣ
Στον «αέρα» παραμένει η πώληση, άρα και η… εξυγίανση, εταιρείας που προέκυψε από την συγχώνευση των Ανδρομέδα, Νηρέας και Σελόντα και φιλοδοξούσε να μετατραπεί σε «εθνικό πρωταθλητή» των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών, με μετόχους ισχυρά ξένα funds, αλλά και «φορτωμένη» με χρέη και δάνεια ύψους σχεδόν μισού δισ. ευρώ: της Avramar.
Όπως έχει αναφέρει από την πρώτη στιγμή η «DEAL NEWS», αν δεν αποφασισθεί ένα γερό «κούρεμα» από τις εμπλεκόμενες τράπεζες, δύσκολα θα προχωρήσει η υπόθεση, παρά το ενδιαφέρον ελληνικών και ξένων ομίλων για την εξαγορά ολόκληρης της Avramar ή ορισμένων «κομματιών» της.
Μέσα στο καλοκαίρι «έπαιζαν» ως υποψήφιοι μνηστήρες για αυτήν τουλάχιστον 6 «παίκτες»: το ισπανικό fund Atitlan, η Aqua Bridge Group με έδρα τα Εμιράτα, οι Ισπανοί της Grupo Profand, μέσω της Ιχθυοτροφεία Κεφαλονιάς και άλλα 3 funds, εκ των οποίων ένα από τη Σαουδική Αραβία και ένα Βρετανικό, με κάποιους Τούρκους να καιροφυλακτούν! Εντός του μηνός ίσως φανεί ποιοι θα υποβάλουν και αν δεσμευτικές προτάσεις. Εν αναμονή…
Στον πολυσυζητημένο και φέτος κλάδο των τροφίμων, ο χρόνος μετρά αντίστροφα για το πωλητήριο της Μινέρβα Ελαιουργική από το πρώτο fund της Deca Investments, Diorama I, με βασικό επενδυτή τον άλλοτε πρόεδρο του ΣΕΒ Δημήτρη Δασκαλόπουλο. Η ελληνική βιομηχανία εξαγοράσθηκε το 2019 έναντι 45,1 εκατ. ευρώ, παρότι υπήρξαν ισχυροί ανταγωνιστές (Μέλισσα Κίκιζας, Βασίλης Κάτσος). Η τιμή της είναι ένα… πρόβλημα, γιατί παραπέμπει σε «ακριβό» deal, πλην όμως η πώληση της Τυροκομεία Δωρική, στην οποία εντάχθηκαν οι δραστηριότητες παραγωγής φέτας και λευκού τυριού της Μινέρβα και κατέληξαν στην Desserta Hellas, θυγατρική της αυστριακής Berglandmilch, εκτιμάται ότι θα ανοίξει το δρόμο.
«Λεπτομέρεια»: το Diorama I διατηρεί την πλειοψηφία (68%) και δυο άλλα ελληνικά funds, EOS Capital Partners και Elikonos, μοιράζονται το υπόλοιπο ποσοστό. Συνεπώς, οδεύουμε προς ένα «τριπλό deal».
Ο ΓΡΙΦΟΣ ΤΗΣ ΑΒ
Θέση στη λίστα των συμφωνιών που τελούν «σε εκκρεμότητα» πιστεύουν κάποιοι ότι καταλαμβάνει και το πιθανό πωλητήριο της δεύτερης σε έσοδα ελληνικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ, της ΑΒ Βασιλόπουλος, ιδιοκτησίας του βελγο-ολλανδικού ομίλου Ahold Delhaize. Τη φημολογία συντηρεί το γεγονός ότι η ΑΒ αναπτύσσεται με χαμηλότερους ρυθμούς σε σύγκριση με τον μέσο όρο της αγοράς, που ζει «δόξες» τα τελευταία χρόνια και μάλιστα στη χρήση του 2022 είχε εμφανίσει και ζημιές. Τα σενάρια για την πιθανή προσάρτησή της σε άλλον ανταγωνιστικό όμιλο (Μασούτης;) δεν επιβεβαιώνονται, αν και υπάρχουν από το παρελθόν τα παραδείγματα της ενσωμάτωσης των δικτύων της Μαρινόπουλος και της Βερόπουλος, αντίστοιχα, σε Σκλαβενίτη και My Market.
Αντίθετα, δεν διαψεύδεται το πωλητήριο της ΑΒ στην αλυσίδα χονδρικής Cash & Carry «ENA Food»! Μέχρι να λυθεί οριστικά ο γρίφος για την επόμενη μέρα της εταιρείας, θα υπάρχει μια αγωνία…
ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΟΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Το πωλητήριο της Nova, η θυγατρική του ΟΤΕ και τα σενάρια για Vodafone
Θα μπορούσε να είναι ένα από τα μεγαλύτερα deal της χρονιάς στην ελληνική αγορά και σίγουρα αυτό θα άλλαζε τους συσχετισμούς δυνάμεων στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών. Ακόμα και αν βρίσκεται σε εξέλιξη όμως η υπόθεση πώλησης της Nova, δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη για την κατάληξή της, λόγω και του οικονομικού μεγέθους μιας πιθανής συμφωνίας για την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στον δεύτερο ισχυρότερο πάροχο του κλάδου στην Ελλάδα. Το σενάριο της «μεμονωμένης» πώλησης της με ζητούμενο τίμημα 1,5-2 δισ. ευρώ παραμένει ενεργό, όπως και αυτό για το σύνολο του μητρικού ομίλου United με ποσό 8 δισ. ευρώ από την BC Partners του Νίκου Σταθόπουλου. Το ενδιαφέρον από αραβικά συμφέροντα (Etisalat and, Saudi Telecom) και άλλους (CVC, Orange SA, Telekom Austria AG,Iliad) έχει επιβεβαιωθεί, ωστόσο η όλη διαδικασία έχει ήδη διαρκέσει μερικούς μήνες και όσοι μιλούσαν για «εξελίξεις μέσα στο καλοκαίρι», μάλλον θα χρειαστεί να περιμένουν και άλλο…
Η σύμπραξη με την Cosmote στο μέτωπο της συνδρομητικής τηλεόρασης για την «συνένωση» του αθλητικού περιεχομένου δυο ανταγωνιστών και την από κοινού παροχή τους στους συνδρομητές τους, προσφέρει και στη Nova κάποια θεωρητικά οφέλη, όπως π.χ. καταπολέμηση της πειρατείας και η δυνατότητα καλύτερης διαπραγμάτευσης για την μελλοντική απόκτηση τηλεοπτικών δικαιωμάτων των αγώνων από ποδόσφαιρο, μπάσκετ και άλλα αθλήματα.
Στην αγορά των τηλεπικοινωνιών η προσοχή στρέφεται και σε ένα ακόμα deal, καθώς έχει δρομολογηθεί από τον όμιλο ΟΤΕ η ολοκλήρωση της πώλησης τη θυγατρικής του στη Ρουμανία Telekom Romania. Προηγήθηκε η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας και η έναρξη διαπραγματεύσεων με την West Network Invest S.R.L. (με μετοχο πλειοψηφίας την Digi Romania S.A. και μειοψηφίας τον όμιλο Clever Media.).
Αντίστροφα, φαίνεται να έχει αποδυναμωθεί, τουλάχιστον προς το παρόν, η φημολογία για πιθανή πώληση της ελληνικής θυγατρικής από τον τρίτο «παίκτη» των ελληνικών τηλεπικοινωνιών, τη βρετανική Vodafone, εν μέσω των γενικότερων εξελίξεων στον όμιλο, μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου.
ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Όλοι οι ισχυροί του ελληνικού επιχειρείν στις επάλξεις
Γερά στο «παιχνίδι» των νέων deals παραμένει μια σειρά ισχυρών Ελλήνων επιχειρηματιών, όπως είναι ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, ο Γιώργος Περιστέρης, ο Σωκράτης Κόκκαλης, ο Πάνος Γερμανός, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης και άλλα «βαριά» ονόματα».
Η Metlen προέρχεται από μια σειρά ηχηρών φετινών συμφωνιών, με χαρακτηριστική περίπτωση το mega deal των 2 δισ. ευρώ με τη ΔΕΗ για για ανάπτυξη χαρτοφυλακίου ενεργειακών έργων έως 2.000MW σε 4 χώρες. Επίσης, η ΓΕΚ Τέρνα από τη «χρυσή» συμφωνία των 3,2 δισ. ευρώ με τους Άραβες της Masdar για την Τέρνα Ενεργειακή (και διατηρείται σε «τροχιά νέων deals» με εξαιρετική ρευστότητα), ενώ η Μότορ Όιλ από την εξαγορά της Ηλέκτωρ κατά 94,4% έναντι τιμήματος 114,73 εκατ. ευρώ.
Απόλυτα ενεργός και ο όμιλος Intracom μετά και την προσάρτηση της Ευρώπη Ασφαλιστική στο άρμα του, όπως και ο όμιλος Olympia, που προχώρησε πρόσφατα στην εξαγορά μιας από τις κορυφαίες ελληνικές εταιρείες πληροφορικής, την Entersoft, με αποτίμηση 240 εκατ. ευρώ, πέρα από τις κινήσεις που κάνει στις άλλες θυγατρικές του, όπως η Public και η Sunlight.
Το ενδιαφέρον της αγοράς στρέφεται και στις επόμενες επενδυτικές συμφωνίες της Μαριάννας Λάτση σε τεχνολογία, τρόφιμα κ.λπ., που μέσω του Latsco Family Office πρόσθεσε στο σερί της την εξαγορά του 30% της εταιρείας Eurocatering (σαλάτες Φρεσκούλης) μέσω μερικής και ολικής αποεπένδυσης των funds EOS Capital Partners και Elikonos Capital αντίστοιχα, όπως και του billionaire Αριστοτέλη Μυστακίδη ο οποίος δεν σταματά τα «χτυπήματα» στην αγορά ακινήτων αλλά παράλληλα πήρε και τον έλεγχο της Aegean Baltic Bank (ABBank) μετά την είσοδό του στην Τράπεζα Πειραιώς.
REAL ESTATE ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΑ
Στο real estate από τις υποθέσεις που ξεχωρίζουν παραμένει αυτή του project Skyline, το πακέτο των περίπου 570 ακινήτων που αποφάσισε να πουλήσει η Alpha Bank, συμμετέχοντας στο επενδυτικό σχήμα που θα αναλάβει την αξιοποίησή τους, από κοινού με την κοινοπραξία των Dimand – Premia – EBRD, το ίδιο και η ολοκλήρωση της συγχώνευσης των ΑΕΕΑΠ Briq Properties και Intercontinental International.
Για το αμερικανικό mega fund CVC… έρπει τους τελευταίους μήνες η φήμη των πιθανών αποεπενδύσεων του από την Ελλάδα, στον τομέα των υπηρεσιών υγείας και όχι μόνο.
Στον κλάδο των ποτών ανοικτό είναι θεωρητικά το θέμα της εξαγοράς της εταιρείας Ελληνικά Κελλάρια Οίνων (Κουρτάκης) από την Μάντης Εμπορική, που απέκτησε και την οινοποιία Μαλαματίνα.
Προς πώληση λέγεται ότι οδεύει και η ΕΖΑ (Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης) όπου διατηρεί πλειοψηφική συμμετοχή το fund Diorama I. Αρκετοί επιχειρηματίες φέρονται πάντως να εξετάζουν εξαγορές και πωλητήρια διαφόρων… μεγεθών, χωρίς όμως να επιβεβαιώνεται κάτι συγκεκριμένο ως προς κάποια εξέλιξη.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 30/08/2024)
