Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΚΛΑΒΑΙΝΑ
Εντονη αμφισβήτηση σε σχέση με το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας και με τη χρηματιστηριοποίησή της τα τελευταία χρόνια έφερε πριν από περίπου δύο εβδομάδες, με τη σχετική ερώτησή του στη Βουλή, προς τον υπουργό Ενέργειας Θεόδ. Σκυλακάκη ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Νικήτας Κακλαμάνης. Ο «γαλάζιος» βουλευτής, που αρκετές φορές έχει έρθει σε αντίθεση με την κυβερνητική γραμμή, έκανε αναφορές σε στρεβλώσεις που έχουν λάβει χώρα στις τιμές από τότε που έχει περάσει 100% το ρεύμα σαν αγαθό στο γνωστό Χρηματιστήριο Ενέργειας (Χ.Ε.) και στράφηκε ακόμα ενάντια στην απότομη απολιγνιτοποίηση της χώρας, όπως και στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ.
Η τοποθέτηση αυτή έφερε στο προσκήνιο για τα ενεργειακά ζητήματα ξανά τον ρόλο που διαδραματίζει το Χρηματιστήριο αυτό για τους τελικούς καταναλωτές, ιδιώτες και επιχειρήσεις, καθώς και ερωτήματα σε σχέση με το πώς αυτό έχει οδηγήσει την αγορά ενέργειας σε μια ολιγοπωλιακού χαρακτήρα δομή, κάνοντας λόγο για καρτέλ! Με αφορμή τις αιτιάσεις του κ. Κακλαμάνη, η «DEALnews» φωτογραφίζει… ορισμένες από τις αθέατες πλευρές του Χ.Ε. και των στρεβλώσεων που προκαλούνται τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας «ηλεκτροσόκ» στις τσέπες.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα δεδομένα των τελευταίων ετών, σε αντίθεση με όσα λέγονταν από τους υποστηρικτές του ανοίγματος της αγοράς ενέργειας, ότι δηλαδή θα υπάρξει ωφέλεια και θα πέσουν οι τιμές του ρεύματος, στην πραγματικότητα το ρεύμα έχει σημειώσει τρομακτική αύξηση, προκαλώντας εν πολλοίς ασφυξία σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Οπως προκύπτει και από τα στοιχεία που έφερε στην επιφάνεια ο Νικ. Κακλαμάνης, λόγω του γεγονότος ότι η τιμή έχει αποσυνδεθεί πλήρως από το πραγματικό κόστος παραγωγής και έχει γίνει το ρεύμα σαν αγαθό ένα πλήρες χρηματιστηριακό προϊόν, όλο και διαρκώς αυξάνεται.
Το πρόβλημα αυτό διογκώνεται εξαιτίας της εικόνας «καρτελοποίησης», την οποία παρουσιάζει η αγορά ενέργειας, κάτι το οποίο, πέρα από τις αναφορές του κ. Κακλαμάνη, επισημαίνεται -έστω και με «comme il faut» τρόπο- και σε σχετικές εκθέσεις συστημικών φορέων, όπως της Τραπέζης της Ελλάδος και του ΚΕΠΕ. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με καταγγελίες, εταιρία του χώρου, με βάση το σύστημα της οριακής τιμής, πουλάει έως και 12 φορές πιο πάνω την παραγόμενη ενέργεια, ενώ έχει τη δυνατότητα να είναι φθηνότερη από όλους τους άλλους παραγωγούς.
Σημειώνεται ότι, όπως είναι δομημένη η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και έχοντας σαν σημαντικό παράγοντα τις καιρικές συνθήκες, οι παραγωγοί ενέργειας έχουν τη δυνατότητα κατά τις απογευματινές και βραδινές ώρες να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους, πουλώντας πιο ακριβά την παραγόμενη ενέργεια.
Αυτό συμβαίνει επειδή κατά τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες η ζήτηση μπορεί να καλυφθεί από την ενέργεια που παράγουν οι ανανεώσιμες πηγές. Ομως, τις βραδινές ώρες, όταν πλέον δεν μπορούν οι ΑΠΕ να καλύψουν το κενό στη ζήτηση, τότε οι πάροχοι ενεργοποιούν τις συμβατικές και συνάμα ακριβές μεθόδους παραγωγής ενέργειας, όπου τις αξιοποιούν στο έπακρο για να αυξήσουν τα κέρδη τους.
Με ποιους τρόπους μπορούν να «ξεφουσκώσουν» οι λογαριασμοί
Με τις τιμές του ρεύματος σε υψηλά επίπεδα ακόμα και σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (η χώρα μας είναι μέσα στις πέντε πιο ακριβές χώρες), υπάρχει η εύλογη απορία: Μπορεί τελικά να μειωθεί το κόστος ενέργειας και πώς;
Οπως έχει δείξει και η μέχρι τώρα εμπειρία, η επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ένας τρόπος για να υπάρχουν λογικές και παράλληλα χαμηλές τιμές. Αυτό είχε δείξει και το πρόσφατο παράδειγμα της Ισπανίας, όπου πρώτη η «DEALnews» είχε φέρει στο προσκήνιο (στις 20 Σεπτεμβρίου). Στη χώρα της Ιβηρικής χερσονήσου ύστερα από την εκτεταμένη χρήση των ΑΠΕ σημειώθηκαν 40% χαμηλότερες τιμές στην παραγόμενη ενέργεια από τους καταναλωτές σε σχέση με το πώς θα ήταν αν παραγόταν η ενέργεια αυτή με συμβατικές μεθόδους.
Ενας άλλος τρόπος, όπου εκεί έχει ως προαπαιτούμενο την κρατική παρέμβαση, είναι το σενάριο εθνικοποίησης τουλάχιστον ενός παραγωγού που θα δώσει τη δυνατότητα στο κράτος να παρεμβαίνει – συμπληρωματικά με τη ρυθμιστική πολιτική-, στοχεύοντας στη διόρθωση των μεγάλων στρεβλώσεων που ισχύουν σήμερα στην αγορά. Η λειτουργία μιας σύγχρονης ενεργειακής επιχείρησης δημόσιου συμφέροντος θα αποτελούσε, παράλληλα, μια σημαντική τομή στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας για την προώθηση των καίριων επενδύσεων που είναι σήμερα αναγκαίες για τη βελτίωση και την επέκταση των υποδομών του δικτύου διανομής και μεταφοράς ενέργειας σε όλη τη χώρα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 1/11/2024)
