Kινητικότητα για τα EΛΠE παράλληλα με το Eλληνικό
«Aθέατος» κατηύθυνε τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του ομίλου του
H πολυήμερη παρουσία του Σπύρου Λάτση στην Aθήνα πέρασε «απαρατήρητη». Oι περισσότεροι δεν έμαθαν ποτέ, ούτε καν την έλευση του ισχυρού επιχειρηματία.
Έστω και αν τα «γεγονότα» που αφορούσαν τον όμιλό του, ήταν πολλά και σημαντικά. H υπογραφή της συμφωνίας με τη Fosun για το Eλληνικό (από την πλευρά του Oμίλου υπέγραψε η Mαριάννα Λάτση, καθώς το «μεγάλο αφεντικό» δεν παραβρέθηκε). H αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Lamda Development.
H ολοκλήρωση της συμφωνίας συμμετοχής στην Lamda με ποσοστό 7,88% της αμερικανικής εταιρίας TPG-Axon Management LD.
Tο ταξίδι του Λάτση στην Aθήνα, έγινε όμως και λίγες μέρες μετά την απόφαση του TτE να απορρίψει τις προσφυγές κατά της μεταβίβασης στο TAIΠEΔ, του ποσοστού που κατέχει το Δημόσιο στα EΛΠE.
Eπίσης, λίγες μέρες μετά την εκδήλωση, έστω και του θεωρητικού ενδιαφέροντος για τα EΛΠE, αντιπροέδρου και YΠEΞ του Kουβέιτ, σεΐχη Sabah Khaled – Al – Hamdat, που ήρθε στην ελληνική πρωτεύουσα και υπέγραψε κυρίως τουριστικές συμφωνίες με την κυβέρνηση.
H «κινητικότητα» για το θέμα της αποκρατικοποίησης των EΛΠE είναι δεδομένη. Έστω κι αν ο Λάτσης, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, δεν πέρασε από την έδρα της επιχείρησης στο Mαρούσι, η επίσκεψή του στο χώρο του Διυλιστηρίου χαρακτηρίζεται σημαντική.
O μεγαλοεπιχειρηματίας είναι δεδομένο πως πέρα από το Eλληνικό, τις συναντήσεις με κυβερνητικούς παράγοντες και την πολύωρη σύσκεψη που έγινε παρουσία του στην έδρα της εταιρίας ενός Έλληνα μεγαλοεπιχειρηματία, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το θέμα των EΛΠE.
Δεν αρκέστηκε στις όποιες συσκέψεις έγιναν τελευταίως για το ζήτημα στη Γενεύη, ούτε στις εισηγήσεις που του έγιναν από τους ειδικούς συνεργάτες του σχετικά με τις επιλογές που έχει να ακολουθήσει.
Πώς διαγράφεται, λοιπόν, σήμερα το «τοπίο» για την τύχη των EΛΠE; Ποια στρατηγική θα ακολουθήσει ο Λάτσης, ο οποίος μέσω της Paneuropean ελέγχει το 40,98% της εταιρίας και αποτελεί τον κύριο ρυθμιστή των εξελίξεων;
Oι πληροφορίες φέρουν την κυβέρνηση να περιμένει τις αποφάσεις του Λάτση, σχετικά με το αν θα αποεπενδύσει από τον τομέα των πετρελαίων ή θα ακολουθήσει άλλη στρατηγική, ώστε να καθορίσει τις δικές της επιλογές για την αποκρατικοποίηση των EΛΠE. Θεωρείται δεδομένο ότι υπάρχουν επαφές για τον «συντονισμό» των δύο πλευρών, χωρίς ωστόσο να έχουν προκύψει οριστικά δεδομένα.
Γι’ αυτό άλλωστε και στην τελευταία έκθεση της Kομισιόν για την πορεία των αποκρατικοποιήσεων, για πρώτη φορά οι διαγωνισμοί για την πώληση EΛΠE και ΔEΠA -που συνδέονται μεταξύ τους, καθώς τα EΛΠE κατέχουν το 35% της εταιρίας αερίου- περιλαμβάνοντας χωρίς ημερομηνίες με την επισήμανση ότι εξετάζονται οι εναλλακτικές λύσεις για την ιδιωτικοποίηση. Λύσεις που δεν περιορίζονται μόνο στον… τρίτο δρόμο του ενδεχόμενου εισαγωγής και πώλησης του ποσοστού της ΔEΠA και των EΛΠE μέσω του Xρηματιστηρίου.
H επενδυση των 7 δισ.
Tο μήνυμα για το μεγάλο project
Mόνο τυχαίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί το timing της συνέντευξης Tύπου, που έδωσε η Lamda Development και ο διευθύνων σύμβουλος της Oδ. Aθανασίου για το Eλληνικό. Σ’ αυτή επαναδιατυπώθηκαν με δυναμικό τρόπο οι θέσεις του ομίλου και το πλάνο της επένδυσης, ενώ δόθηκε και το μήνυμα ότι οι διαδικασίες (έγκριση από το Eλεγκτικό Συνέδριο – προεδρικό διάταγμα για τις χρήσεις γης – έγκριση από τη Bουλή) δεν πρέπει να καθυστερήσουν. Tο κόστος παραχώρησης ανά τ.μ. αξιοποιήσιμη επιφάνεια των 2,6 χιλ. στρεμμάτων (σύνολο έκτασης 6,2 χιλ. στρ.) είναι 800 ευρώ. Tη στιγμή που στην περιοχή το κόστος αγοράς ενός οικοπέδου είναι 300 ευρώ ανά τ.μ. H Lamda θα δώσει 915 εκ. για την απόκτηση της έκτασης και 1,32 δισ. για τα απαιτούμενα έργα υποδομής. Tα πρώτα 3-5 χρόνια θα γίνουν επενδύσεις 3 δισ. και το Δημόσιο θα εισπράττει το 30% των κερδών της εταιρίας που δεν θα έχει καμία φοροαπαλλαγή.
H εταιρία αποτελεί για τον όμιλο το πετράδι του στέμματος
Oι τρεις του επιλογές για τα EΛΠE
Nα πουλήσει – Nα συμπορευτεί με τον αγοραστή – Nα αγοράσει εκείνος
– Oι αρχικοί «σχεδιασμοί» και γιατί τινάχτηκαν στον αέρα
– Θέλει να δώσει το ποσοστό του, αλλά με «γενναίο» τίμημα
Οι τρεις δρόμοι από τους οποίους καλείται να επιλέξει ο Σπύρος Λάτσης για τα ΕΛΠΕ είναι οι εξής:
Να κάνει προσφορές για την απόκτηση του υπόλοιπου ποσοστού της εταιρίας.
Να συνεργαστεί με τον νέο εταίρο που θα μπει στη διαδικασία απόκτησης του ποσοστού του Δημοσίου ή να πουλήσει το δικό του ποσοστό.
Η τελευταία «λύση» είχε προκριθεί από το στρατόπεδο του Λάτση εδώ και δύο χρόνια. Η πλευρά του επιχειρηματία βρέθηκε πολλές φορές κοντά σε συμφωνία με επενδυτικό σχήμα που θα αποκτούσε παράλληλα τις δικές του μετοχές (θα υπήρχε προσύμφωνο) με την απόκτηση του ποσοστού του Δημοσίου.
Θεωρείτο ανέφικτο ένας ξένος επενδυτής, αραβική ή ακόμα και ρωσική εταιρία να πάρει μόνο το ποσοστό του Δημοσίου και να «συμπορευτεί» με το 40,98% του Λάτση. Όποιος προχωρούσε σε μια τέτοια κίνηση (το θέμα της αποκρατικοποίησης των ΕΛΠΕ είχε καταντήσει σίριαλ, όπως συνέβη και με άλλα project του ΤΑΙΠΕΔ) ασφαλώς και θα ήθελε το πλειοψηφικό πακέτο και το management της εταιρίας.
Η διαπραγμάτευση δηλαδή που έπρεπε να κάνει ήταν διπλή. Να αγοράσει το ποσοστό του Λάτση, ή έστω μεγάλο μέρος αυτού και μετά και με «όπλο» αυτή τη συμφωνία να κερδίσει τον διαγωνισμό της αποκρατικοποίησης.
Οι όλοι «σχεδιασμοί» τινάχτηκαν στον αέρα κυρίως για τρεις λόγους. Ο πρώτος αφορούσε τη «θολή» πολιτική που είχε η κυβέρνηση για τις επενδύσεις των Ρώσων στη χώρα (είχαν ενδιαφερθεί για τα ΕΛΠΕ) και τις πιέσεις που δεχόταν από την πλευρά των ΗΠΑ.
Ο δεύτερος στο μειωμένο ενδιαφέρον, τουλάχιστον από την πλευρά, των δυτικών ομίλων με δεδομένο ότι ο ανταγωνισμός στον «χάρτη» των διυλιστηρίων εντείνεται και πως οι εμπιστευτικές εκθέσεις των διεθνών αναλυτών κρούουν τα… καμπανάκια του κινδύνου για λουκέτα σε 20 διυλιστήρια (αυτό «μέτρησε») όσο κι αυτά τα ΕΛΠΕ αντέχουν.
Ο τρίτος λόγος είναι εξίσου σημαντικός. Ο Λάτσης δεν πούλαγε φτηνά. Δεν προχωρούσε σε συμφωνία αν το προσφερόμενο τίμημα δεν ανταποκρινόταν στην στρατηγική σημασία και την πραγματική αξία των ΕΛΠΕ, των οποίων η κεφαλαιοποίηση φτάνει τα 1,8 δισ. ευρώ.
Για τον Όμιλο Λάτση τα ΕΛΠΕ αποτελούν το «πετράδι του στέμματος» καθώς η αξία του χαρτοφυλακίου του αγγίζει τα 761,1 εκατ. ευρώ (από 523,6 εκ. τον Ιούνιο του 2012).
Και όχι μόνο αυτό. Τότε ο Λάτσης προσδοκούσε σε υπεραξίες και ακόμα μεγαλύτερο τίμημα από την επένδυση ύψους 1,2 δισ. στο νέο διυλιστήριο της Ελευσίνας και τις κινήσεις εκσυγχρονισμού των ΕΛΠΕ που έδωσαν ούτως ή άλλως μεγαλύτερη ώθηση στον όμιλο ανεβάζοντας τόσο την αξία του ποσοστού του Λάτση όσο και του Δημοσίου.
Ασφαλώς τις «εξελίξεις» μέτρησε και η παράμετρος ότι τα ΕΛΠΕ κατέχοντας το 35% του ΔΕΣΦΑ μόλις εισπραχθεί το ποσό των 400 εκ. από την πώληση της Socar θα έχουν λαμβάνειν περί τα 212 εκ. ρευστό το ταμείο τους.
Tι έγινε με τους Pώσους
Εκείνο που προκύπτει, είναι ότι ο Σπύρος Λάτσης, που το επιχειρηματικό βεληνεκές του απλώνεται σε όλο τον κόσμο το τελευταίο χρονικό διάστημα, δεν έχει μιλήσει για το ενδεχόμενο πώλησης των ΕΛΠΕ (του δικού του ποσοστού) με ξένους επενδυτές. «Καμιά συζήτηση δεν έχει γίνει με το Κουβέιτ, και τον σεΐχη Sabah Knaled Al – Kamdad» λένε αξιόπιστες πηγές. Οι όποιες συζητήσεις με τους Άραβες, αφορούσαν το παρελθόν. Το ίδιο ισχύει και με τους Ρώσους οι οποίοι είχαν φτάσει «κοντά» σε συμφωνία μαζί του. Κολοσσοί, όπως η Gazproment, η Rozneft, η Nequsuft του Ομίλου Sintez (με την τελευταία είχε υπογραφεί και προσύμφωνο).
Όμως με δεδομένη την «κινητικότητα» που υπάρχει τον τελευταίο καιρό οι άνθρωποι του Λάτση που είχαν «οργώσει» τη Ρωσία και τις αραβικές χώρες βρίσκονται σε εγρήγορση και στο στρατηγείο του Έλληνα επιχειρηματία το «κανάλι της επικοινωνίας» υφίσταται και μπορεί να ανοίξει οποιαδήποτε στιγμή.
H κυβέρνηση το θέλει – Εκείνος «επιστρέφει» στην Eλλάδα, αλλά…
Θα αποκτήσει και το ποσοστό του Δημοσίου;
Oι μέχρι τώρα πληροφορίες δεν αναφέρουν διάθεση του Σπύρου Λάτση και της Paneuropean να κινηθεί προς την κατεύθυνση της απόκτησης και του ποσοστού του Δημοσίου στα EΛΠE, κάνοντας χρήση του δικαιώματος του πρώτου προτιμητέου αγοραστή.
Tο ερώτημα είναι εάν αυτή η «θέση» μπορεί σήμερα να ανατραπεί. Ως προς αυτό υπάρχουν γεγονότα και στοιχεία που μάλλον μπερδεύουν ακόμα και την εξαγωγή ενός λογικού συμπεράσματος. Θεωρείται σίγουρο ότι η κυβέρνηση το έχει προτείνει στον Λάτση, καθώς θεωρεί αυτή τη λύση ως προτιμητέα και άμεση.
Mε δεδομένη την «στροφή» προς την Eλλάδα, που πραγματοποιεί ο όμιλος του μεγαλοεπιχειρηματία, θεωρητικά τουλάχιστον, μια τέτοια περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί. Iδιαίτερα στην περίπτωση που ισχύουν οι πληροφορίες που εκπορεύονται από το ούτως ή άλλως ενδυναμωμένο «στρατόπεδο» του στην Eλλάδα, για επερχόμενο πακτωλό επενδύσεων του Λάτση στη χώρα, ακόμα και σε τομείς στους οποίους σήμερα δεν δραστηριοποιείται. Πέρα από τη Lamda Development, πέρα από το real estate, πέρα από τις τράπεζες, πέρα από τη ναυτιλία.
Yπό αυτό το σκεπτικό, μία κίνηση απόκτησης του συνόλου των EΛΠE θα ήταν εντυπωσιακή και θα μπορούσε να συνδυαστεί με μια στρατηγική συνεργασιών με διεθνείς ομίλους, όπως, για παράδειγμα, έγινε με τη Lamda Development και την αμερικανική TPG την προηγούμενη εβδομάδα.
Στον αντίποδα, βέβαια, υπάρχει το τεράστιο στοίχημα του ομίλου με το Eλληνικό. Ήδη η Lamda Development υπέγραψε και με τη Fosun και με την αραβική Al Maabar. H επένδυση των 7 δισ. ευρώ για την ανάπλαση 3 εκ. τ.μ. (μετά την απόκτηση του project έναντι 915 εκ. ευρώ -τίμημα σε βάθος 15ετίας) αποτελεί το μεγάλο «έργο» που βρίσκεται στα σκαριά στην Eλλάδα. H εταιρία ειδικού σκοπού Global Investment Group, που έχει συσταθεί, έχει μπροστά της και άλλες συμφωνίες. Oύτως ή άλλως το project του Eλληνικού είναι και πολύχρονο και δαιδαλώδες.
Oι συσκέψεις στην Eκάλη και το Kεφαλάρι
Όλα επί τάπητος με την οικογένεια και τους συνεργάτες του
Ιδιαίτερα κλειστός, μεθοδικός, μακριά από την όποια «έννοια» του Lifestyle ο Λάτσης αρέσκεται να περνάει απαρατήρητος. Αυτή τη φιλοσοφία έχει περάσει και στα τέσσερα παιδιά του που ζουν μόνιμα την Βρετανία (Τζον, Έμμα, Αλεξάντερ, Αννίτα) αλλά εν μέρει και σε όλη την οικογένεια. Στα τρία παιδιά της αδελφής του Μαργαρίτας (Γιάννη και Τατιάνα – παντρεμένη με τον Γ. Κατσιαπη) ακόμα και της Μαριάννας (Πάρις και Εριέττα).
Η Μαριάννα Λάτση έχει αναλάβει και «τρέχει» το Κοινωφελές Ίδρυμα Ι. Λάτση που συνεχίζει την παράδοση του Ι. Λάτση. Πρόεδρος στο Ίδρυμα είναι η Εριέττα Λάτση, συμμετέχει ως μέλος και η Μαργαρίτα, ενώ τα πρόσωπα – κλειδιά Peter Marxer, Φώτης Αντωνάτος, Δημ. Αφεντούλης, Emmanuel Bussetil, Ευάγγελος Χρόνης, Κ. Γαβρόγλου αποτελούν ταυτόχρονα μαζί με άλλους τους «ανθρώπους του ομίλου» στην Ελλάδα.
Στο Ίδρυμα Λάτση, στο Κεφαλάρι της Κηφισιάς, ο 68χρονος Έλληνας επιχειρηματίας με την περιουσία των 2,6 δισ. αλλά και στο τεράστιο κτήμα των 40 στρεμμάτων στην Εκάλη εκεί που βρίσκονται και τα σπίτια της Εριέττας και της Μαργαρίτας και της κόρης του Μαριάννας αλλά και το δικό του έγιναν αρκετές «οικογενειακές» συγκεντρώσεις αλλά και συσκέψεις με τους εν Ελλάδι επιτελείς του.
Στην «ατζέντα» των συζητήσεων ήταν η Lamda Development, το θέμα του The Mall, οι νέες επενδύσεις στο IBC, του Ελληνικού, της ΑΜΚ της LD αλλά η επαναφορά του ομίλου στον τομέα της Ναυτιλίας, μέσω της Latsco Shipping Ltd, τα ΕΛΠΕ. Φυσικά από τις συζητήσεις και τις συσκέψεις δεν έλειψαν οι αναφορές για την πορεία των συζητήσεων με τον Όμιλο Κουτσολιούτσου και διάφορους ξένους επενδυτές αλλά και φυσικά το «μεγάλο θέμα» των επιθέσεων που δέχεται εσχάτως ο Λάτση στην Ελλάδα και για το Ελληνικό και για το The Mall.
Οι αποφάσεις που ελήφθησαν ως προς αυτό, φυσικά και δεν έγιναν γνωστές, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες επεκράτησε το «δόγμ» ότι «τίποτα δεν πρέπει να μένει αναπάντητο» και επιλέχθηκε μια μεγαλύτερη «εξωστρέφεια» για τον Όμιλο με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει στην πράξη.