Η πράσινη μετάβαση και η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών αποτελούν πλέον προτεραιότητες για τον τουριστικό τομέα παγκοσμίως, και η Ελλάδα, ως κορυφαίος τουριστικός προορισμός, καλείται να προσαρμοστεί σε αυτές τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές μέσα στην επόμενη πενταετία. Ειδικά τα ξενοδοχεία, καθώς χαρακτηρίζονται από μεγάλη κατανάλωση ενέργειας, καλούνται από τώρα να μειώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα, εξοικονομώντας ταυτόχρονα χρήματα και αποκτώντας ένα «βιώσιμο» ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά.
Καθώς η κλιματική αλλαγή είναι ήδη εδώ, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις καλούνται να υπολογίσουν και τις συνέπειές της στα επόμενα χρόνια λειτουργίας τους. Σύμφωνα με το ΙΝΣΕΤΕ, όσο αυξάνονται τα θερινά κύματα θερμότητας πολλά κτίρια θα καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια για ψύξη, εκτινάσσοντας περαιτέρω ένα ήδη βεβαρημένο λειτουργικό κόστος. Μια υπέρμετρη άνοδος της θερμοκρασίας αναμένεται να πλήξει τόσο συνολικά τον ελληνικό τουρισμό, με μείωση διανυκτερεύσεων και απώλεια εσόδων, όσο και τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, που δεν θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
Για την αντιμετώπιση των κλιματικών προκλήσεων, η παγκόσμια τουριστική βιομηχανία καλείται να εφαρμόσει τη Διακήρυξη της Γλασκόβης για την κλιματική δράση στον τουρισμό, που συμφωνήθηκε στη διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (COP 26), τον Νοέμβριο του 2021, και μέχρι σήμερα την έχουν συνυπογράψει πάνω από 850 οργανισμοί. Οι υπογράφοντες τη διακήρυξη συμφωνούν, μεταξύ άλλων, να υποστηρίξουν την παγκόσμια δέσμευση για μείωση των εκπομπών άνθρακα στο μισό έως το 2030 και επίτευξη του στόχου των μηδενικών εκπομπών ως το 2050, να παραδώσουν σχέδια δράσης για το κλίμα εντός 12 μηνών και να τα εφαρμόσουν, όπως και δημοσιοποιούν μια ετήσια έκθεση προόδου ως προς τους ενδιάμεσους και μακροπρόθεσμους στόχους, καθώς και για τις ενέργειες που αναλαμβάνονται. Στην Ελλάδα, αντίστοιχα, ο ελληνικός κλιματικός νόμος 4936/2022 δίνει ιδιαίτερες προτεραιότητες στον τουρισμό για τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Οι τουριστικές επιχειρήσεις καλούνται να υιοθετήσουν πρακτικές που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές CO₂, ενώ ενθαρρύνονται να επενδύσουν σε ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες, όπως φωτοβολταϊκά συστήματα, ΑΠΕ και συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας.
Η πρακτική υλοποίηση των κλιματικών δεσμεύσεων, πάντως, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Ειδικά όσον αφορά τον κεντρικό στόχο της μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος, η θέση της Ελλάδας είναι επιβαρυμένη, δεδομένης της μεγάλης εξάρτησης του τουρισμού από τους αερομεταφορείς. Σύμφωνα με διάφορους ειδικούς, η επίτευξη του στόχου του 30% στη μείωση του αποτυπώματος του διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2030 αποτελεί μάλλον υπερ-αισιόδοξο σενάριο και όσο καθυστερεί η εισαγωγή καθαρών καυσίμων τόσο θα παραμένει περισσότερα στα λόγια για τη χώρα μας.
ΙΝΣΕΤΕ: Προτάσεις ενεργειακής βιωσιμότητας για ξενοδοχεία
Σύμφωνα με πρόσφατο οδηγό βιωσιμότητας για τα ξενοδοχεία που εξέδωσε το ΙΝΣΕΤΕ, τα ξενοδοχεία καταναλώνουν ενέργεια, κυρίως για ψύξη, θέρμανση, φωτισμό και χρήση εξοπλισμού. Η μείωση της σπατάλης ενέργειας και η διεξαγωγή ενεργειακών ελέγχων είναι τα πρώτα βήματα για τον εντοπισμό ευκαιριών για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, μέσω επενδύσεων και αλλαγών στον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης. Επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικές συσκευές και συστήματα, όπως ο φωτισμός LED και οι σύγχρονες μονάδες κλιματισμού, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τη χρήση ενέργειας. Η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως τα ηλιακά πάνελ, η αξιοποίηση των ποικίλων βιώσιμων ενεργειακών πόρων που προσφέρει ο τόπος, η χρήση φυσικού φωτισμού και αερισμού μειώνουν την εξάρτηση από τεχνητά συστήματα και το αντίστοιχο κόστος τους. Οι μεταφορές αποτελούν, τέλος, έναν από τους πιο ενεργοβόρους τομείς λειτουργίας ενός ξενοδοχείου και η προώθηση της χρήσης ηλεκτρικών/υβριδικών οχημάτων μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Βασικά προγράμματα «πράσινης» πιστοποίησης
Υπάρχουν διάφορα διεθνή και τοπικά προγράμματα που αναγνωρίζουν και πιστοποιούν τις προσπάθειες των ξενοδοχείων για βιώσιμη λειτουργία.
- Green Key: Ενα από τα παλαιότερα και ευρύτερα αναγνωρισμένα προγράμματα παγκοσμίως που αξιολογεί ξενοδοχεία σε διάφορους τομείς, όπως η διαχείριση ενέργειας, νερού και των αποβλήτων, και η χρήση χημικών ουσιών.
- EarthCheck: Ενα ολοκληρωμένο σύστημα αξιολόγησης που επιτρέπει στα ξενοδοχεία να μετρούν, να μειώνουν και να αναφέρουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
- Global Sustainable Tourism Council (GSTC): Ο GSTC έχει αναπτύξει παγκόσμια κριτήρια για τη βιώσιμη ανάπτυξη στον τουρισμό, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την ανάπτυξη τοπικών προγραμμάτων πιστοποίησης.
- ISO 14001: Ενα διεθνές πρότυπο για συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης που μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε είδος οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των ξενοδοχείων.
- Travelife: Ενα διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμα αξιολόγησης της βιωσιμότητας ξενοδοχείων και τουριστικών επιχειρήσεων, που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από τη διαχείριση ενέργειας και νερού, αποβλήτων ως την προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών και την αλληλεπίδραση με την τοπική κοινότητα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 8/11/2024)
