Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Μετά τη συντριπτική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών και με δεδομένο ότι δύο από τα κυρίαρχα θέματα στο μυαλό των ψηφοφόρων ήταν η ακρίβεια και ο πληθωρισμός, γίνεται πολύ λόγος για το μπρα ντε φερ ανάμεσα στον εκλεγμένο πρόεδρο και τον επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ. Το ερώτημα που είναι στα χείλια όλων στη Wall Street είναι εάν τελικά ο πρόεδρος Τραμπ θα συγκρουστεί με τον επικεφαλής της Fed και εάν μπορεί ή όχι να τον απολύσει.
Ο πρόεδρος Τραμπ είχε συγκρουστεί και κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας στον Λευκό Οίκο με τον κ. Πάουελ. Αυτή τη φορά, όμως, ο επικεφαλής της Fed επέλεξε, πριν καν αναλάβει καθήκοντα ο εκλεγμένος πρόεδρος, να εντάξει τον εαυτό του στην ομάδα αντίστασης του βαθέος κράτους έναντι του Τραμπ, όταν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι δεν είχε καμία πρόθεση να παραιτηθεί από επικεφαλής της Fed εάν ο πρόεδρος Τραμπ του ζητούσε να φύγει.
Εκτός από το εμφατικό «όχι» σε ερώτηση δημοσιογράφου για το εάν θα παραιτηθεί, εάν του το ζητήσει ο πρόεδρος, ο κ. Πάουελ σε ερώτηση εάν θα μπορούσε ο κ. Τραμπ να τον απολύσει απάντησε με έντονο ύφος ότι δεν το επιτρέπει ο νόμος.
Αυτές οι εμφατικές απαντήσεις του επικεφαλής της Fed προκάλεσαν προβληματισμό, με δεδομένο ότι ο πρόεδρος Τραμπ δεν είπε ποτέ τίποτα για να τον απολύσει και έχει πει ότι δεν σχεδιάζει να το κάνει. Η επιλογή του κ. Πάουελ να απαντήσει με τέτοιο τρόπο αντιμετωπίζεται ως περίεργη.
Υπό την ηγεσία Πάουελ η Fed έχει παρεκκλίνει αισθητά από την αποστολή της. Συγκεκριμένα, η Fed προχώρησε σε διάφορες πράσινες αλλά και woke πολιτικές που προωθούνται από το γνωστό DEI (Διαφορετικότητα – Ισότητα – Συμπεριληπτικότητα), αποκλίνοντας από τη βασική αποστολή της να καθορίζει τη νομισματική πολιτική.
Οι επικριτές της Fed υπό τον κ. Πάουελ επισημαίνουν ότι δεν ακολουθεί κρίσιμους δείκτες πληθωρισμού, όπως η προσφορά χρήματος Μ2 και Μ4, κάτι πολύ ανησυχητικό, σε μια Fed της οποίας η εντολή είναι να ελέγχει τον πληθωρισμό.
Επίσης, υπάρχουν πληροφορίες και περιπτώσεις διαφθοράς αξιωματούχων της Fed. Το 2022 ο αντιπρόεδρος της Fed, Ρίτσαρντ Κλαρίντα, παραιτήθηκε με αφορμή εσωτερικό σκάνδαλο συναλλαγών.
Η Fed είναι ανεξάρτητη από άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες και ανήκει επίσημα στις τράπεζες που ρυθμίζει, αλλά ο Λευκός Οίκος διορίζει τον πρόεδρο. Η θητεία του Πάουελ λήγει τον Μάιο του 2026.
Υπάρχουν επιχειρήματα ως προς το πόση εξουσία έχει ο πρόεδρος Τραμπ για να τον απολύσει. Δεν θα έπρεπε να αποτελεί ζήτημα, δεδομένου ότι ο Τραμπ είπε ότι δεν επρόκειτο να το κάνει και σε κάθε περίπτωση η θητεία του Πάουελ διαρκεί μόνο περίπου 15 μήνες στη δεύτερη θητεία του Τραμπ.
Ο πρώην βουλευτής Ρον Πολ, ο οποίος έχει προσκληθεί από τον Ιλον Μασκ να συμμετάσχει στη νέα κυβέρνηση και ο οποίος είπε ότι θα ήταν ανοιχτός αν του ζητηθεί, πιστεύει ότι η Fed δεν πρέπει να υπάρχει.
Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι στους 15 μήνες που απομένουν στη θητεία Πάουελ όσο θα είναι πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ θα υπάρξει μια τεταμένη ισορροπία ανάμεσα στους δύο, με δεδομένο ότι ο κατά γενική ομολογία αποτυχημένος επικεφαλής της Fed δεν θα κάνει καμία μεγάλη γκάφα.
Ισως αυτό είναι πραγματικά το θέμα. Κάποιος ελπίζει για ειρήνη μεταξύ των δύο, με τον Πάουελ να μην μπερδεύει τα πράγματα πολύ άσχημα στο σύντομο χρονικό διάστημα που του απομένει.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν δυσοίωνα σημάδια που συνεχίζουν να συσσωρεύονται για κάποιο είδος κατάρρευσης στη Fed. Σίγουρα δεν είναι καλός οιωνός για τον Πάουελ ότι έχει μπει στο στόχαστρο του Ιλον Μασκ και του Ρον Πολ, γεγονός που δεν αποκλείει να υπάρξει κρίση ανάμεσα στον πρόεδρο Τραμπ και τον επικεφαλής της Fed.
*Είναι διεθνολόγος, με ειδίκευση στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, γεωπολιτική και διεθνή οικονομία. Είναι απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσινγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως δημοσιογράφος υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στον Λευκό Οίκο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στο αμερικανικό Πεντάγωνο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 22/11/2024)