Η για περισσότερα από 50 έτη συνεργασία του ομίλου με τον OMV σταμάτησε, έπειτα από την απόφαση κατάσχεσης φυσικού αερίου ως αποζημίωση δικαστικής διαμάχης των δύο πλευρών.
ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΚΛΑΒΑΙΝΑ
Επειτα από περισσότερα από 50 χρόνια οι ροές φυσικού αερίου από την Gazprom προς την OMV σταμάτησαν τον περασμένο μήνα, λόγω κατάσχεσης ρωσικού αερίου από τον αυστριακό όμιλο, ως αποζημίωση για την εκτέλεση μιας διαιτητικής απόφασης.
Η OMV ήταν μία από τους ελάχιστους εναπομείναντες αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καθώς η Gazprom έχει σχεδόν χάσει όλους τους πελάτες της στην περιοχή μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 και πριν από την έναρξη του πολέμου η Ρωσία ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Ο λόγος για τη διακοπή των παραδόσεων οφείλεται στην κατάσχεση φυσικού αερίου από την OMV, η οποία πραγματοποιήθηκε ως πληρωμή για την αποζημίωση, ύψους 230 εκατ. ευρώ, που κέρδισε η αυστριακή εταιρία σε γερμανικό δικαστήριο, λόγω ακανόνιστων παραδόσεων αερίου στη μονάδα της στη Γερμανία. Η OMV θεωρήθηκε από την Gazprom ότι παραβίασε τους όρους πληρωμής, με αποτέλεσμα η ρωσική εταιρία να διακόψει αμέσως τις παραδόσεις. Αυτή η εξέλιξη είναι πλήγμα για την Gazprom, καθώς η Αυστρία και η OMV υπήρξαν από τους πιο πιστούς πελάτες της Ρωσίας στην Ευρώπη ακόμη και όταν άλλες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης στράφηκαν σε εισαγωγές αερίου από τη Νορβηγία, τις ΗΠΑ και το Κατάρ το 2022. Οι δύο εταιρίες είχαν συνάψει συμφωνίες προμήθειας αερίου με ρήτρα «take-or-pay», που υποχρέωνε την OMV να προπληρώνει για τις παραγγελίες αερίου. Μάλιστα, οι εκτενείς εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Αυστρία είχαν καταστήσει τη χώρα προπύργιο της Gazprom στην κεντρική Ευρώπη τα τελευταία είκοσι χρόνια και η Αυστρία κατάφερε να εξοικονομήσει δισεκατομμύρια ευρώ από την προμήθεια φθηνού ρωσικού αερίου μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Χαρακτηριστικά, η Αυστρία προμηθευόταν ρωσικό φυσικό αέριο σε τιμές 300-400 δολ. ανά 1.000 κυβικά μέτρα, τη στιγμή που οι τιμές spot ξεπερνούσαν τα 1.000 δολ. ανά 1.000 κυβικά μέτρα, κατά την κορύφωση των περικοπών της ρωσικής προσφοράς στην Ευρώπη το 2022.
Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στην OMV, υποστηρίζεται ότι οι προμήθειες φυσικού αερίου της Gazprom για τον Οκτώβριο, αντί της διαιτητικής απόφασης, αποτελούν την τελευταία ευκαιρία για την εταιρία, καθώς η Ουκρανία σκοπεύει να τερματίσει τη συμφωνία που επιτρέπει τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου από το έδαφός της το επόμενο έτος, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη διακοπή των ροών ρωσικού φυσικού αερίου τον προσεχή Ιανουάριο. Η Gazprom θεωρεί την κατάσχεση του φυσικού αερίου ως μη πληρωμή και ως εκ τούτου έχει διακόψει τις προμήθειες.
Η OMV θεωρείτο ένας πολύ σταθερός πελάτης για την Gazprom και κατά συνέπεια για τη Ρωσία, επειδή προμηθευόταν σοβιετικό και μετέπειτα ρωσικό αέριο από το 1968. Η απόφαση αυτή για την κατάσχεση από τη μεριά της αυστριακής εταιρίας και οι ευρύτερες εξελίξεις δείχνουν ότι η ίδια αναζητά τρόπους για να αποσυρθεί πλήρως από τις αγορές ρωσικού φυσικού αερίου, παρά τα συμβόλαιά της με την Gazprom που είναι σε ισχύ μέχρι το 2040. Η πρόσφατη διακοπή των προμηθειών προσφέρει στην OMV την ευκαιρία να υποστηρίξει ότι η Gazprom έχει παραβιάσει τα συμβόλαια, ενώ εκπρόσωπος της OMV επιβεβαίωσε ότι οι παραδόσεις από την Gazprom έχουν σταματήσει πλήρως και ότι δεν αναμένονται οποιεσδήποτε αλλαγές στην κατάσταση.
Παρά την απόφαση της Gazprom να διακόψει τις προμήθειες προς την OMV, η Αυστρία συνέχισε να προμηθεύεται ρωσικό αέριο μέσω της Σλοβακίας, όπως αποκαλύπτουν αναλύσεις σχετικά με τις περιφερειακές ροές φυσικού αερίου. Από τη στιγμή που η Gazprom σταμάτησε τις πωλήσεις στην OMV, πούλησε περισσότερες ποσότητες αερίου στη SPP της Σλοβακίας, η οποία στη συνέχεια προχώρησε σε μεταπώληση του καυσίμου προς Αυστριακούς αγοραστές.
Στα άκρα οι σχέσεις των δύο χωρών, στον «πάγο» η Raiffeisen Bank στη Ρωσία
Πέρα από τις ενέργειες κατά παράτυπων προμηθειών στη Γερμανία, η OMV έχει προχωρήσει και σε άλλες διαιτησίες κατά της Gazprom, έχοντας διαγράψει ρωσικές επενδύσεις, ύψους 2,46 δισ. ευρώ, μετά την κατάσχεση των μεριδίων της σε ένα κοίτασμα φυσικού αερίου στη Σιβηρία, το Yuzhno Russkoye. Η Αυστρία, της οποίας η κυβέρνηση κατέχει περίπου το 1/3 των μετοχών της OMV, από τη μία διατηρεί πολιτική ουδετερότητα, από την άλλη όμως υποστηρίζει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Συγκεκριμένα, ο καγκελάριος Νεχάμερ ήταν ο πρώτος δυτικός ηγέτης που επισκέφθηκε τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν μετά την εισβολή, ενώ την περσινή χρονιά ο υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ δήλωσε ότι η πλήρης αποσύνδεση από τη Ρωσία είναι μια απατηλή ιδέα. Ωστόσο, οι σχέσεις κατά τη φετινή χρονιά, με αποκορύφωμα τις τρέχουσες εξελίξεις, δείχνουν ότι έχουν επιδεινωθεί σε σημαντικό βαθμό. Μάλιστα, την ημέρα που η Gazprom έκλεισε τη στρόφιγγα προς την Αυστρία, ο Νεχάμερ κατηγόρησε ευθέως το Κρεμλίνο ότι χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι η Raiffeisen Bank της Αυστρίας, η μεγαλύτερη δυτική τράπεζα στη Ρωσία, ανέστειλε τη λειτουργία της τοπικής ρωσικής μονάδας της, έπειτα από διαμάχη με τον μεγιστάνα Ολεγκ Ντεριπάσκα. Λόγω αυτής της διαμάχης εντός της Ρωσίας παραμένουν εγκλωβισμένα κεφάλαια περίπου 5 δισ. ευρώ της αυστριακής τράπεζας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 29/11/2024)