Τι λέει για Ταμείο Ανάκαμψης, τράπεζες, προκλήσεις και κινδύνους που αντιμετωπίζει η οικονομία.
Η ελληνική οικονομία έχει ξεπεράσει καλά τις πρόσφατες κρίσεις, αλλά υπάρχουν κίνδυνοι οι οποίοι είναι μάλιστα αυξανόμενοι και πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν και εκτείνονται από τη θωράκιση του τραπεζικού συστήματος, ακόμα και των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, έως παρεμβάσεις οι οποίες θα προκαλέσουν επιδράσεις περιλαμβανομένων και αυξήσεων συντελεστών ΦΠΑ. Οι συστάσεις προέρχονται από την έκθεση του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα, που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα.
Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει πως οι κίνδυνοι για την οικονομική δραστηριότητα είναι αυξανόμενοι. Οι γεωπολιτικές εντάσεις θα μπορούσαν να ενταθούν και να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών της ενέργειας, η οποία θα επιβάρυνε την εγχώρια και την παγκόσμια ζήτηση. Η αύξηση των μισθών, που υπερβαίνει τα κέρδη παραγωγικότητας, θα μπορούσε να προκαλέσει πιέσεις στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας και στις εξαγωγές. Επίσης, πιθανές καθυστερήσεις στην εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα μείωναν τις επενδύσεις.
Αναφέρει, πάντως, πως η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας ξεπέρασε τον μέσο όρο της ευρωζώνης τα τελευταία τρία χρόνια, τα μέτρα στήριξης προστάτευσαν νοικοκυριά και επιχειρήσεις από τον υψηλό πληθωρισμό, ενώ ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώθηκε σημαντικά. Οι αυξανόμενες εκταμιεύσεις των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο σταδιακός αποπληθωρισμός και η συνεχής αύξηση της απασχόλησης αναμένεται να στηρίξουν την ανάπτυξη από το 2024 έως το 2026.
Εξηγεί πως το δημόσιο χρέος ανήλθε στο 163,9% του ΑΕΠ το 2023 και απαιτούνται σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα για πολλά χρόνια για τη μείωσή του. Επίσης, με υψηλές επενδυτικές ανάγκες, είναι απαραίτητες η αύξηση της αποδοτικότητας των δαπανών και η ανακατανομή των δαπανών, αλλά και οι τακτικές επισκοπήσεις δαπανών. Στο «στόχαστρο» νέων περικοπών βάζει το κόστος του Δημοσίου για μισθούς και συντάξεις…
Ο ΦΠΑ
Ειδική έμφαση δίνει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και τη μείωση της επιβάρυνσης της εργασίας, με αύξηση όμως άλλων φόρων, βάζοντας στο στόχαστρο τον ΦΠΑ.
Εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ και απαλλαγές ΦΠΑ, αναφέρει. Θα πρέπει να αξιολογούνται τακτικά για να καταργηθούν σταδιακά εκείνες που δεν ωφελούν τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα ή δεν αυξάνουν το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης. Αναφέρεται πως «οι μειωμένοι συντελεστές στον τουρισμό και τα ξενοδοχεία έχουν ευνοήσει περισσότερο τα πιο εύπορα νοικοκυριά και τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων»….
Επιπλέον, η ενίσχυση των σχετικά χαμηλών φόρων σε αγαθά με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία θα μπορούσε να ενισχύσει τα αποτελέσματα για την υγεία, τα δημόσια έσοδα και τη Δικαιοσύνη, επισημαίνει. Βάζει στο στόχαστρο τα επιβλαβή αγαθά, όπως ο καπνός, και ζητά πιο υψηλούς συντελεστές ειδικών φόρων «fat tax» σε τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι. Αναφέρει πως το κόστος από το κάπνισμα και τους διατροφικούς κινδύνους στην Ελλάδα είναι υψηλό, σημειώνοντας πως η φορολόγηση του καπνού και των ανθυγιεινών τροφίμων θα μπορούσε να προσανατολίσει τους ανθρώπους σε πιο υγιεινές συμπεριφορές, με όφελος και στις δαπάνες υγείας.
Συστήνει, επίσης, να αποσυρθούν σταδιακά οι επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα (φυσικό αέριο, λιγνίτη, πετρέλαιο), ακόμα και σε νησιά που έχουν διαθέσιμες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Ο ΟΟΣΑ εκτιμά πως οι ιδιωτικές επενδύσεις, αν και αυξάνονται, είναι χαμηλές. Οι αιτίες είναι η απουσία χρηματοδότησης, το υψηλό μερίδιο μικρών επιχειρήσεων και ο περιορισμένος τζίρος. Πιστεύει πως οι αυξανόμενες εισροές ξένων άμεσων επενδύσεων δημιουργούν ευκαιρίες για τις εγχώριες επιχειρήσεις.
Συστήνει παρεμβάσεις και σε «κλειστούς» κλάδους αλλά και στον τρόπο που διαμορφώνεται το θεσμικό περιβάλλον με την έγκαιρη διαβούλευση των ενδιαφερομένων σχετικά με νομοσχέδια ή αναθεώρηση υφιστάμενων διατάξεων.
ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ: Προσοχή στις εγγυήσεις δανείων
Για το Ταμείο Ανάκαμψης αναφέρει πως η υλοποίησή του προχωρά καλά. Ωστόσο, στα τελικά ορόσημα περιλαμβάνονται μέτρα για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, απλοποίηση και ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και οικονομικά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις και ανάπτυξη επιχειρήσεων που πρέπει να υλοποιηθούν.
Εδωσε έμφαση στον μηχανισμό της ειδικής γραμματείας για να διευκολύνει την εφαρμογή και να αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως διοικητικά εμπόδια, περιορισμοί προσφοράς και εργατικού δυναμικού και πολιτική αντίσταση από ομάδες που επηρεάζονται. Ειδικά για τις εγγυήσεις των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, αναφέρει πως θα πρέπει να αξιολογούνται αυστηρά για να διασφαλιστεί η βέλτιστη χρήση των δημόσιων πόρων. Επισήμανε, επίσης, πως μετά το τέλος του σχεδίου, η Ελλάδα θα πρέπει να προετοιμαστεί να αυξήσει τη χρηματοδότηση των δημόσιων επενδύσεων, με μείωση των δαπανών για τη μισθοδοσία στο Δημόσιο και τις συντάξεις…
Μείωση στο εργατικό κόστος, SOS για «κόκκινα» δάνεια
Ο ΟΟΣΑ εξηγεί πως τα επιπλέον έσοδα από ΦΠΑ θα βοηθήσουν να μειωθεί περαιτέρω η επιβάρυνση των χαμηλόμισθων εργαζομένων και να μετριαστεί ο αντίκτυπος των συνεχιζόμενων αυξήσεων στο εργασιακό κόστος γύρω από τον κατώτατο μισθό. Για τον σκοπό αυτό προτείνει την εισαγωγή παροχών εργασίας και τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τους χαμηλόμισθους εργαζομένους.
Ο ΟΟΣΑ συστήνει τη συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που θα τονώσουν την παραγωγικότητα και την απασχόληση. Εξηγεί πως, παρά την πρόσφατη πρόοδο, η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη. Το χάσμα παραγωγικότητας μεταξύ μεγάλων επιχειρήσεων και πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων είναι μεγάλο, με πολλές από τις τελευταίες να αποτυγχάνουν να αναπτυχθούν και να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες. Οι ελλείψεις δεξιοτήτων έχουν αυξηθεί, αλλά το ποσοστό απασχόλησης παραμένει χαμηλό, ιδίως για τις γυναίκες, τους νέους και τους εργαζομένους με χαμηλή ειδίκευση.
Ο ΟΟΣΑ ζητά και επιτάχυνση της μείωσης των «κόκκινων» δανείων, αλλά και ταχεία εφαρμογή του νέου πλαισίου αφερεγγυότητας. Με έμφαση στην ταχύτητα της Δικαιοσύνης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 6/12/2024)