Από τις αρχές του 2025, τα πρόστιμα για εκπρόθεσμες δηλώσεις ΦΠΑ θα επιβάλλονται αυτόματα μέσω του συστήματος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Το μέτρο εντάσσεται στην προσπάθεια για τη βελτίωση της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων και τη μείωση των καθυστερήσεων στην απόδοση του ΦΠΑ.
Με την υποβολή εκπρόθεσμης δήλωσης, το σύστημα θα εκδίδει αυτόματα τις σχετικές πράξεις επιβολής προστίμου, οι οποίες θα κοινοποιούνται άμεσα στους υπόχρεους ηλεκτρονικά. Σήμερα, η επιβολή προστίμων γίνεται μέσω των Δ.Ο.Υ., με διαδικασίες που συχνά καθυστερούν.
Τα πρόστιμα αναλυτικά
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία:
- Οι επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία επιβαρύνονται με πρόστιμο 250 ευρώ.
- Οι επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία ή ελεύθεροι επαγγελματίες επιβαρύνονται με πρόστιμο 500 ευρώ.
Δεν προβλέπεται πρόστιμο για τροποποιητικές δηλώσεις, εφόσον η αρχική υποβλήθηκε εμπρόθεσμα ή εάν το ποσό του φόρου δεν ξεπερνά τα 100 ευρώ.
Αυτόματη είσπραξη ΦΠΑ
Σε επόμενο στάδιο, η ΑΑΔΕ σχεδιάζει την αυτόματη είσπραξη του ΦΠΑ κατά τη διενέργεια συναλλαγών με χρήση καρτών. Για την υλοποίηση αυτού του μέτρου, θα απαιτηθεί η αναβάθμιση των ταμειακών συστημάτων, ώστε να διαχωρίζονται αυτόματα τα ποσά που αφορούν τον ΦΠΑ από τα έσοδα της επιχείρησης.
Ενίσχυση της εισπραξιμότητας
Στόχος των παραπάνω μέτρων είναι η μείωση των απωλειών εσόδων από τον ΦΠΑ, οι οποίες ανέρχονται σε περίπου 3 δισ. ευρώ ετησίως. Παρά τη βελτίωση που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα παραμένει χαμηλά στη σχετική κατάταξη μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., με το ποσοστό εισπραξιμότητας να κυμαίνεται στο 80-85%.
Η σχετική απόφαση για την αυτοματοποίηση των προστίμων αναμένεται να εκδοθεί έως το τέλος του 2024. Το μέτρο, που αποτελεί μέρος του Στρατηγικού Σχεδίου 2025-2029 της ΑΑΔΕ, θα αφορά επίσης δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, παρακρατούμενων φόρων και άλλες φορολογικές υποχρεώσεις.