Το Κατάρ έχει προειδοποιήσει πως ενδέχεται να σταματήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αν οι χώρες μέλη της αυστηροποιήσουν την εφαρμογή νέας νομοθεσίας που επιβάλλει κυρώσεις σε εταιρίες που δεν πληρούν τα κριτήρια για εκπομπές άνθρακα, καθώς και για τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα.
Η νομοθεσία και οι συνέπειες για το Κατάρ
Ο υπουργός Ενέργειας του Κατάρ, Σαάντ αλ-Καάμπι, δήλωσε στην εφημερίδα Financial Times ότι η εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, που επιβάλλει πρόστιμα για μη συμμόρφωση, θα μπορούσε να αναγκάσει τη χώρα του να διακόψει τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την ΕΕ. Συγκεκριμένα, η νομοθεσία προβλέπει πρόστιμα που φτάνουν έως και το 5% των ετήσιων παγκόσμιων εσόδων των εταιριών για την αθέτηση των απαιτήσεων.
Ο αλ-Καάμπι επεσήμανε ότι η ενδεχόμενη απώλεια 5% των εσόδων της εταιρίας QatarEnergy, η οποία είναι κρατική, ισοδυναμεί με σημαντική απώλεια εσόδων για το κράτος, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Η προειδοποίηση αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η ΕΕ προσπαθεί να εξασφαλίσει εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου μετά την κρίση που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Αντιδράσεις και προκλήσεις για τις επιχειρήσεις
Η νομοθεσία της ΕΕ, η οποία υιοθετήθηκε τον Μάιο του 2024, απαιτεί από τις εταιρίες να συμμορφώνονται με αυστηρές απαιτήσεις για τη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού τους, συμπεριλαμβανομένων των εργασιακών συνθηκών και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Οι κανονισμοί αυτοί έχουν προκαλέσει έντονη αντίδραση από πολλές επιχειρήσεις, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, οι οποίες θεωρούν πως οι απαιτήσεις είναι υπερβολικές και αυξάνουν τον ανταγωνιστικό κίνδυνο.
Οι εταιρίες εκτιμούν ότι η συμμόρφωση με τις νέες υποχρεώσεις θα απαιτήσει σημαντικούς πόρους, όπως τον έλεγχο των εργασιακών πρακτικών σε μια παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού που αφορά χιλιάδες προμηθευτές. Ενδεικτικά, η εταιρία QatarEnergy θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει χιλιάδες υπαλλήλους ή να επενδύσει σε εξωτερικούς συνεργάτες για να διενεργήσει ελέγχους στους προμηθευτές της.
Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες για τις εξαγωγές του Κατάρ
Αν και το Κατάρ δεν έχει εκφράσει πρόθεση να διακόψει τους ήδη υπογεγραμμένους μακροπρόθεσμους συμβολαίου για την προμήθεια LNG σε χώρες της ΕΕ όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ολλανδία, οι συνέπειες από την εφαρμογή της νομοθεσίας θα μπορούσαν να επηρεάσουν και άλλες εξαγωγές, όπως τα λιπάσματα και τα πετροχημικά.
Η αντιπαράθεση αυτή καταδεικνύει τη δύσκολη ισορροπία που καλούνται να επιτύχουν οι κυβερνήσεις της ΕΕ: από τη μία πλευρά, οι φιλόδοξοι στόχοι για την κλιματική αλλαγή και την αποανθρακοποίηση, και από την άλλη, η ανάγκη για σταθερότητα στις ενεργειακές προμήθειες.
Προοπτικές για συμβιβασμούς
Ο αλ-Καάμπι ανέφερε ότι ενδέχεται να υπάρξει περιθώριο για συμβιβασμό αν οι κυρώσεις περιορίζονται μόνο στα έσοδα που προέρχονται από τη συγκεκριμένη αγορά της ΕΕ και όχι από τα συνολικά έσοδα της εταιρίας. Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να προτείνει τροποποιήσεις που θα μειώσουν τις υποχρεώσεις αναφοράς, η τελική έκβαση αυτής της αντιπαράθεσης παραμένει αβέβαιη.