Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν έναν σημαντικό, αλλά όχι κυρίαρχο, εμπορικό εταίρο για την Ελλάδα.
Στη διάρκεια των πρώτων έντεκα μηνών του 2024, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 2,19 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 4,8% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας.
Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 1% του ΑΕΠ, ενώ αντίστοιχα το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σαφώς μεγαλύτερο, φτάνοντας το 20%.
Το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας – ΗΠΑ ήταν πλεονασματικό κατά 203,5 εκατ. ευρώ το 2024, με τις κυριότερες εξαγωγές να αφορούν τρόφιμα και ζώντα ζώα, τα οποία σημείωσαν το υψηλότερο πλεόνασμα (521,6 εκατ. ευρώ). Αντίθετα, το μεγαλύτερο έλλειμμα καταγράφηκε στα ορυκτά καύσιμα και λιπαντικά (-399 εκατ. ευρώ).
Άμεσες επιπτώσεις από ενδεχόμενους δασμούς
Μια πιθανή επιβολή αυξημένων δασμών από τις ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις ελληνικές εξαγωγές, ιδιαίτερα στους τομείς που έχουν ήδη σημαντική παρουσία στην αμερικανική αγορά, όπως τα τρόφιμα, τα λάδια, τα μηχανήματα και τα βιομηχανικά προϊόντα. Η έκταση των επιπτώσεων θα εξαρτηθεί από το ύψος των νέων δασμών και την ικανότητα των ελληνικών επιχειρήσεων να παραμείνουν ανταγωνιστικές.
Έμμεσες επιπτώσεις μέσω της ΕΕ
Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενδέχεται να επηρεαστεί έμμεσα από την επιβολή δασμών στις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Περίπου το 20% των συνολικών εξαγωγών της ΕΕ κατευθύνεται στις ΗΠΑ, και μια επιβράδυνση του ευρωπαϊκού εμπορίου θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις ελληνικές εξαγωγές προς την Ευρώπη.
Επιπλέον, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις προμηθεύουν πρώτες ύλες και ενδιάμεσα προϊόντα σε ευρωπαϊκές εταιρείες, οι οποίες στη συνέχεια εξάγουν στις ΗΠΑ. Αν η ευρωπαϊκή παραγωγή μειωθεί λόγω των δασμών, θα μπορούσε να μειωθεί και η ζήτηση για ελληνικά προϊόντα.
Εκτιμήσεις για την ελληνική οικονομία
Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, οι άμεσες επιπτώσεις για την Ελλάδα αναμένονται περιορισμένες λόγω της σχετικά χαμηλής εξάρτησης της χώρας από την αμερικανική αγορά.
Ωστόσο, αν η ευρωπαϊκή οικονομία επιβραδυνθεί, οι έμμεσες συνέπειες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη της Ελλάδας, με μια πιθανή μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της Ευρωζώνης κατά 0,5-1 ποσοστιαία μονάδα να έχει αντίκτυπο και στο ελληνικό ΑΕΠ.
Κωστής Χατζηδάκης: «Το 90% των εξαγωγών μας πάει στις χώρες μέλη της ΕΕ, δεν θα είμαστε ευθέως θιγόμενοι»
Στο μεταξύ, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό, τόνισε πως ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος δεν ωφελεί κανέναν, επισημαίνοντας τις πιθανές επιπτώσεις στην παγκόσμια και την αμερικανική οικονομία. Όπως εξήγησε, οι δασμοί που απειλεί να επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ στην ΕΕ θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξήσεις τιμών για ορισμένα προϊόντα στις ΗΠΑ.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανέφερε ότι η ελληνική οικονομία δεν θα επηρεαστεί άμεσα, καθώς το 90% των εξαγωγών της χώρας κατευθύνεται σε κράτη-μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, υπογράμμισε πως εάν υπάρξουν αρνητικές συνέπειες για την Ευρωζώνη και την παγκόσμια οικονομία, τότε και η Ελλάδα ενδέχεται να δεχθεί αντίκτυπο.
Σχετικά με τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, σημείωσε ότι οι ΗΠΑ αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις ενός εμπορικού πολέμου, κάτι που αποδεικνύεται από την προσωρινή εξαίρεση του Καναδά και του Μεξικού από τους δασμούς. «Μένει να δούμε πού θα καταλήξει αυτή η υπόθεση» δήλωσε, προσθέτοντας ότι η διεθνής συνεργασία και η αμοιβαία κατανόηση είναι η καλύτερη λύση, καθώς οι εντάσεις δεν οδηγούν σε θετικά αποτελέσματα.