Σε μία από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες χώρες στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια η Ισπανία, έχοντας πολύ έγκαιρα αντιληφθεί το συγκριτικό πλεονέκτημα της ηλιακής, της αιολικής και της υδροηλεκτρικής ενέργεια. Διαθέτοντας ορισμένους από τους πιο ισχυρούς ομίλους διεθνώς, η χώρα των ταύρων ενισχύει διαρκώς την εγχώρια αγορά της, εξαπλώνοντας παράλληλα τη δράση της και σε άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα.
Του Νάσου Χατζητσάκου
Αν και στα μάτια της πλειονότητας των Ελλήνων καταναλωτών είναι συγκεκριμένες οι επιχειρήσεις του κλάδου της ενέργειας που έχουν το γενικό «πρόσταγμα» εντός των συνόρων μας, στη χώρα εδώ και χρόνια δραστηριοποιούνται εταιρίες από την Ισπανία. Στην καταγραφή αυτών προχώρησε το γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) της ελληνικής πρεσβείας στη Μαδρίτη, διαμορφώνοντας έναν αναλυτικό «χάρτη» με τους ομίλους από την Ιβηρική που ήδη δίνουν το «παρών».
Συγκεκριμένα, στους κυριότερους ισπανικούς ομίλους και επιχειρήσεις που ήδη έχουν μπει στην ελληνική αγορά ενέργειας, ως επί το πλείστον από ΑΠΕ, είναι οι εξής:
Iberdrola: Τη διετία 2004-2006 ο ισπανικός ενεργειακός κολοσσός Iberdrola εξαγόρασε το 49,9% του ελληνικού Ομίλου ΑΠΕ ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ (Rokas Renewables). Η εξαγορά ολοκληρώθηκε το 2007, με αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της Iberdrola στο 52,7% του μετοχικού κεφαλαίου της Rokas.
Τον Απρίλιο 2022 η Iberdrola άρχισε την κατασκευή αιολικού πάρκου Askio III, δυναμικότητας 50,4 MW, με δυνατότητα τροφοδοσίας 54.000 νοικοκυριών, στην περιοχή της Κοζάνης. Το εν λόγω αιολικό πάρκο, που βρίσκεται ήδη σε λειτουργία, αποτελείται από 12 ανεμογεννήτριες ισχύος 4,2 MW εκάστη.
Σημειώνεται ότι η Iberdrola, σε συνεργασία με τον Ομιλο Rokas, εργάζεται για τη δημιουργία ακόμα τριών αιολικών πάρκων στην Ελλάδα (τα δύο εκ των οποίων έχουν ολοκληρωθεί), συγκεκριμένα των ακολούθων: (α) Mikronoros στη Ροδόπη, ισχύος 33,6 MW, που έχει τεθεί σε λειτουργία και συνδεθεί με το ελληνικό ηλεκτρικό δίκτυο τον Ιούνιο 2022, (β) Rokani στη Βοιωτία, ισχύος 18 MW και (γ) Askio II στην Κοζάνη, ισχύος 37,8 MW.
ΕDP Renewables: Το 2018 ανακοίνωσε την είσοδό της στην Ελλάδα στον τομέα των αιολικών πάρκων, ενώ έως το 2020 είχε εξασφαλίσει χαρτοφυλάκιο αιολικών έργων συνολικής δυναμικότητας 156 MW, μέσω δημοπρασιών. Επιπλέον, το 2020 σύναψε στρατηγική συνεργασία με τον ΕΛΛΑΚΤΩΡ (αξίας 1 δισ. ευρώ). Η EDP Renewables εγκαινίασε το 2021 το πρώτο της έργο στην Ελλάδα, ένα αιολικό πάρκο με εγκατεστημένη ισχύ 45MW και παραγωγική δυναμικότητα 42 Gwh στην περιοχή Λιβάδι, κοντά στη Μαλεσίνα, στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.
Πρόσφατα, ο Ομιλος EDP Renovables έθεσε σε λειτουργία δύο νέα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στην Ξηρονομή Βοιωτίας και στο Χαλκοδόνιο Μαγνησίας, συνολικής ισχύος 70 MW (143 GW ετησίως), αρκετή για την ηλεκτρική ενέργεια σε 37.000 σπίτια.
Fotowatio Renewable Ventures (FRV): Ο ισπανικός όμιλος εισήλθε στην Ελλάδα το 2022 με ποσοστό 51% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας ΕΚ Συστήματα Αποθήκευσης Ενέργειας, εταιρία του Ομίλου Βοώτης Α.Ε. Το χαρτοφυλάκιο έχει προγραμματισμένη λειτουργική ισχύ 600 MW συνολικά, ενώ οι δύο εταιρίες στοχεύουν να αναπτύξουν από κοινού έργα «battery energy storage systems» συνολικής ισχύος 300 MW.
Elmya S.A.: Ο όμιλος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με έδρα τη Σεβίλλη, με εξειδίκευση στον σχεδιασμό, στην ανάπτυξη, στην κατασκευή και τη λειτουργία ηλιακών φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, βρίσκεται στην Ελλάδα σε διαδικασία ανάπτυξης αδειοδότησης από το αρχικό στάδιο έως την εμπορική λειτουργία για 14 έργα ηλιακών φωτοβολταϊκών (ΦΒ) και αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες (BESS), συνολικής ισχύος 3 GW, σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η δραστηριοποίηση του Ομίλου Elmya στην Ελλάδα άρχισε τον Σεπτέμβριο 2020. Το ύψος των επενδεδυμένων κεφαλαίων μέχρι το 2023 ανερχόταν σε 11,3 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό ύψος της σχεδιαζόμενης επένδυσης ανέρχεται σε 45 εκατ. ευρώ.
Grupo Ecoener: Η παρουσία του ομίλου στην ελληνική αγορά υφίσταται μέσω της θυγατρικής Ecoener Hellas, ιδρυθείσας τον Μάρτιο του 2023, ενώ υπάρχει δέσμευση για επένδυση περίπου 300 εκατ. ευρώ, ισχύος 350 MW, για την οποία έχει ήδη εκδοθεί η πρώτη διοικητική άδεια. Η Ecoener Hellas έχει λάβει έγκριση από τη ΡΑΑΕΥ για επτά φωτοβολταϊκά projects, με ενσωματωμένη διάταξη αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (συσσωρευτές), που αφορούν παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς στις Περιφερειακές Ενότητες Σερρών, Καστοριάς, Φθιώτιδας και Κοζάνης. Διαθέτει ακόμα δύο εν εξελίξει projects στην Ελλάδα, συγκεκριμένα ενός αιολικού πάρκου δυναμικότητας 42 MW και ενός φωτοβολταϊκού σταθμού παραγωγικής ισχύος 50 MW, τα οποία θα είναι έτοιμα να κατασκευαστούν μέχρι το τέλος του 2025. Επιπλέον, η Ecoener έχει αναλάβει άλλα οκτώ φωτοβολταϊκά έργα, συνολικής ισχύος 272 MW.
Solaria: Η ισπανική πολυεθνική εξειδικεύεται στην ηλιακή ενέργεια και αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρία στην εν λόγω ενέργεια στη νότια Ευρώπη. Κατασκευάζει και διαχειρίζεται φωτοβολταϊκά πάρκα στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ιταλία, στην Ουρουγουάη και την Ελλάδα. Κατέχει από το έτος 2010 φωτοβολταϊκό πάρκο στην Ελασσόνα συνολικής ισχύος 0,4 MW.
Siemens Gamesa: Η παρουσία της στην Ελλάδα έγκειται στο γεγονός ότι περίπου 663 MW παράγονται στη χώρα από ανεμογεννήτριες κατασκευασμένες από τη Siemens Gamesa, γεγονός που την καθιστά τον τρίτο μεγαλύτερο προμηθευτή ανεμογεννητριών της χώρας.
Endesa: Στην Ελλάδα είχε δημιουργήσει τη θυγατρική της Endesa Hellas, της οποίας κατείχε το 50,01%, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό ανήκε στον Ομιλο Μυτιληναίος. Η εν λόγω εταιρία κατασκεύασε τη μονάδα συνδυασμένου κύκλου στον Αγιο Νικόλαο της Βοιωτίας, η οποία άρχισε το 2007. Ο μητρικός ιταλικός όμιλος της Endesa, Enel, το 2010 αποφάσισε να πωλήσει το μερίδιο της Endesa Hellas στον Ομιλο Μυτιληναίος αντί 140 εκατ. ευρώ. Η πώληση έγινε αφότου η Endesa είχε εξαγοραστεί από τον ιταλικό όμιλο, διότι ο τελευταίος την περίοδο εκείνη αποφάσισε να αλλάξει στρατηγική και να μειώσει το επίπεδο δανεισμού, πωλώντας ευρωπαϊκά, περιφερειακά περιουσιακά στοιχεία. Ο ιταλικός ενεργειακός όμιλος συνεχίζει να έχει παρουσία στην Ελλάδα.
Mecasolar / Grupo OPDE: Κατασκευάζει φωτοβολταϊκά πάρκα και δραστηριοποιείται μέσω συνεργατών της στην Ελλάδα στην κατασκευή και την εγκατάσταση ανιχνευτών ηλιακής ενέργειας.
Enagás (όχι ΑΠΕ): Ο μεγάλος ισπανικός όμιλος διαχείρισης συστημάτων φυσικού αερίου απέκτησε τον Σεπτέμβριο του 2014 το 16% του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP), που αποτελεί το ευρωπαϊκό σκέλος του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου συστήματος μεταφοράς αερίου από κοιτάσματα της Κασπίας. Τον Ιανουάριο 2023 ο ισπανικός ενεργειακός κολοσσός συμφώνησε με τον ελβετικό όμιλο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Axpo την εξαγορά μεριδίου 4% από τη συμμετοχή του -με 5% συνολικά- στο κεφάλαιο. Το εν λόγω μερίδιο προστέθηκε στο 16% που ήδη κατέχει η Enagás, αυξάνοντας το συνολικό της μερίδιο στο 20% του κεφαλαίου του αγωγού. Στον ΤΑΡ συμμετέχουν, επίσης, οι Ομιλοι BP (20%), Socar (20%), Statoil (20%) και Fluxys (20%). Επιπλέον, η Enagás συμμετέχει σε επενδυτικό σχήμα Senfluga, το οποίο έχει αποκτήσει το πλειοψηφικό πακέτο του μετοχικού κεφαλαίου του ΔΕΣΦΑ.
Repsol (όχι ΑΠΕ): Ο εν λόγω ισπανικός πετρελαϊκός κολοσσός δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα από στις αρχές του 2017, σε συνεργασία με την Energean Oil, στην έρευνα κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη δυτική Ελλάδα. Το έτος 2020 ελήφθη η απόφαση εγκατάλειψης της ελληνικής αγοράς, μαζί με ακόμα τέσσερις χώρες όπου πραγματοποιούσε έρευνες και στις αρχές του 2022 πώλησε το τελευταίο ελληνικό κοίτασμα επί του οποίου είχε δικαιώματα έρευνας στο Ιόνιο Πέλαγος.
Οι εγχώριες επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν έργα ΑΠΕ στην Ιβηρική
Ομως δεν είναι μόνο ισπανικοί όμιλοι οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά ενέργειας. Υπάρχουν και εγχώριες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν «βάλει πόδι» τα τελευταία χρόνια στην Ισπανία, με σημαντικές επιτυχίες έως τώρα στο «παλμάρε» τους.
Σύμφωνα με το γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στη Μαδρίτη, οι ελληνικοί όμιλοι που δίνουν το «παρών» στην Ιβηρική είναι οι εξής:
Ομιλος Μυτιληναίος: Ο Ομιλος Μυτιληναίος το 2018 ανέλαβε μεγάλο έργο κατασκευής φωτοβολταϊκού πάρκου για λογαριασμό του ισραηλινού ενεργειακού Ομίλου Ellomay Solar. Ο Ομιλος Μυτιληναίος συνεχίζει τη δραστηριοποίησή του στην Ισπανία, καθώς εξαγόρασε, το 2020, αιολικό πάρκο στην περιοχή Jaén, της Ανδαλουσίας, ισχύος 50 MW, αλλά και εκτελώντας συμβάσεις EPC για δύο φωτοβολταϊκά πάρκα: στην περιοχή Manzanares, ισχύος 90 MW, για τον επενδυτικό Ομιλο Nexwell, και στην περιοχή Badajoz, ισχύος 50 MW, για τον διεθνή ανεξάρτητο παραγωγό ηλιακής ενέργειας Sonnedix, με το δεύτερο να έχει τεθεί σε εμπορική λειτουργία. Το εν λόγω έργο αναμένεται να παράγει περίπου 102 GWh ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, το οποίο ισοδυναμεί με την τροφοδοσία περισσότερων από 30.000 σπιτιών με καθαρή ηλεκτρική ενέργεια και την αποφυγή εκπομπών περίπου 16.000 τόνων CO₂.
Επιπλέον, ο Ομιλος Μυτιληναίος έχει σχετικά πρόσφατα ολοκληρώσει φωτοβολταϊκό έργο ισχύος 28 MW στη χώρα, για λογαριασμό του ισραηλινών συμφερόντων Ομίλου Ellomay Solar, το οποίο είναι συνδεδεμένο με το δίκτυο και διαθέτει δυνατότητα παραγωγής περίπου 53.000 MWh ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, σε συνέχεια της επιτυχούς ολοκλήρωσης το έτος 2020 ενός φωτοβολταϊκού έργου μεγάλης κλίμακας, συγκεκριμένα του φωτοβολταϊκού σταθμού Talasol στην Εστρεμαδούρα (περιοχή Cáceres), εγκατεστημένης ισχύος 300 MW. Το 2022 ο Ομιλος Μυτιληναίος, μέσω του Τομέα Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών & Αποθήκευσης Ενέργειας (RSD), και η Aquila Capital, ενεργειακό επενδυτικό ταμείο γερμανικών συμφερόντων, υπέγραψαν συμφωνία για την πώληση ενός χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών έργων ισχύος 100 MW στη νότια Ισπανία, συγκεκριμένα των έργων στις περιοχές Jaén και Guillena στην Ανδαλουσία, ισχύος 50 MW το καθένα.
Επισημαίνεται ότι το έργο της Jaén έχει τεθεί σε εμπορική λειτουργία και έχει λάβει πιστοποιητικό προσωρινής αποδοχής.
Τα δύο έργα αναμένεται να παράγουν συνολικά σχεδόν 200 Gwh ηλεκτρικής ενέργειας, αρκετή για να τροφοδοτήσει περισσότερα από 50.000 νοικοκυριά και να συνδράμουν στην αποφυγή εκπομπών 50.000 τόνων CO₂ στην ατμόσφαιρα ετησίως. Ο ελληνικός ενεργειακός όμιλος δραστηριοποιείται και σε σειρά μικρότερων επενδυτικών έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ισπανία.
Sunel: Η Sunel Group είναι ένας παγκοσμίως αναγνωρισμένος εργολάβος EPC (Engineering, procurement, construction) και κατασκευαστής έργων ηλιακής ενέργειας ελληνικών συμφερόντων. Διαθέτει γραφεία σε Λονδίνο, Βαλένθια, Αθήνα, Κωνσταντινούπολη και Ντουμπάι και συνολικά οκτώ εταιρικά γραφεία σε όλο τον κόσμο, έχοντας αναπτύξει, σχεδιάσει, κατασκευάσει και συντηρήσει με επιτυχία περισσότερα από 500 φωτοβολταϊκά έργα σε τρεις ηπείρους, συνολικής ισχύος άνω των 2.000 μεγαβάτ και έχει ήδη ένα πλήρες πρόγραμμα νέων έργων που θα ολοκληρωθούν τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, υπάρχει στρατηγική επέκτασης σε νέες στρατηγικές αγορές, όπως η κεντρική και νοτιοανατολική Ασία, η υποσαχάρια Αφρική, οι ΗΠΑ, η Λατινική Αμερική και η Αυστραλία. Ο όμιλος έχει αρχίσει τη δραστηριοποίησή του στην Ισπανία, με γραφεία και συνεργάτες στη Βαλένθια, όπου στοχεύει να αξιοποιήσει ευκαιρίες για υλοποίηση συγκεκριμένων επενδυτικών projects.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 21/2/2025)
