Ο “Αρχηγός των Διαπραγματεύσεων” ξεκίνησε την 47η Προεδρία των ΗΠΑ με αρκετή πολεμική ρητορική, η οποία διατηρεί τη μεταβλητότητα στην αγορά συναλλάγματος ζωντανή. Παρόλες τις πολλές δηλώσεις του περί δασμών, το δολάριο ΗΠΑ υποχώρησε έναντι των περισσότερων νομισμάτων τον Φεβρουάριο.
Του Ανδρέα Πλακωτάκη *
Οι τρεις μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι της Αμερικής, δηλαδή ο Καναδάς, το Μεξικό και η Κίνα, ήταν οι πρώτοι στόχοι, ενώ η μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας χτυπήθηκε με επιπλέον δασμούς 10%. Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή των δασμών παρατάθηκε κατά 30 ημέρες μετά από μικρές παραχωρήσεις, ο Τραμπ ανακοίνωσε την άμεση εφαρμογή. Η Κίνα αντέδρασε με ευρεία αντίμετρα, αν και η στοχευμένη και μετριοπαθής φύση τους υποδεικνύει ότι επιλέγει μια συναινετική προσέγγιση, αποφεύγοντας έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο. Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης δασμούς 25% σε εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου τον περασμένο μήνα, οι οποίοι θα τεθούν σε εφαρμογή στις 12 Μαρτίου, με παρόμοιους δασμούς να αναμένονται και για τις εισαγωγές χαλκού. Δεν έχουμε ακόμη συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τα σχέδιά του για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός από κάποιες ασαφείς δηλώσεις που άφηναν να εννοηθεί ότι θα προχωρήσει σε δασμούς ύψους 25% για τις εισαγωγές αυτοκινήτων. Σημαντική ημερομηνία για τις αγορές είναι η προθεσμία του Τραμπ για την 1η Απριλίου, όταν οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες θα πρέπει να παραδώσουν αναφορές για τις εμπορικές πρακτικές, οπότε και αναμένεται να αποκτήσουμε σαφέστερη εικόνα για τη μορφή των δασμών.
Οι εξελίξεις σχετικά με τους δασμούς δεν ήταν το μόνο θέμα που κρατούσε τους επενδυτές σε επαγρύπνηση. Στην πραγματικότητα, υπήρχαν τόσα πολλά ζητήματα που ήταν δύσκολο να τα παρακολουθήσουμε όλα. Οι δηλώσεις του Τραμπ και άλλων αξιωματούχων των ΗΠΑ, που υποδεικνύουν ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια δεν ήταν προτεραιότητα για την κυβέρνηση του, θεωρήθηκαν ως χαστούκι στους Ευρωπαίους ηγέτες.
Οι προσωπικές επιθέσεις του Τραμπ προς τον Πρόεδρο Ζελένσκι, η προτεινόμενη συμφωνία για τα ορυκτά για την Ουκρανία, τα πρώτα σχέδια της οποίας κάποιοι εξέλαβαν ως εκβιασμό, και πιο πρόσφατα η έντονη διαμάχη με τον Ουκρανό Πρόεδρο στο Οβάλ Γραφείο, ενίσχυσαν την αίσθηση ότι είμαστε σε σημείο χωρίς επιστροφή. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία μεταξύ -μόνο- των ΗΠΑ και της Ρωσίας, η ψηφοφορία του ΟΗΕ όπου οι ΗΠΑ απέφυγαν να κατηγορήσουν τη Μόσχα για την έναρξη του πολέμου, σημειώνουν μια δραματική αλλαγή σκηνικού. Σε κάποιο βαθμό βλέπουμε τη συμπεριφορά του Τραμπ ως τακτική διαπραγμάτευσης για να πιέσει την Ευρώπη, αλλά το παιχνίδι γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνο.
Οι εκλογές στη Γερμανία τον περασμένο μήνα έδωσαν μια μικρή ώθηση στο ευρώ, κυρίως γιατί δεν παρουσίασαν εκπλήξεις, επιτρέποντας τον εύκολο σχηματισμό συμμαχίας μεταξύ των Συντηρητικών (CDU/CSU) και των Σοσιαλιστών (SPD). Οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό συνασπισμού με τον μελλοντικό καγκελάριο Μέρτζ αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν από το Πάσχα, αλλά οι επενδυτές θα θελήσουν να δουν απτές προσπάθειες για να αναζωογονηθεί η γερμανική οικονομία. Η προσοχή θα στραφεί στην δημοσιονομική πολιτική, ιδιαίτερα γύρω από το περιβόητο «φρένο χρέους», την ενεργειακή πολιτική (πιθανώς επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια;) και την εθνική ασφάλεια.
ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΕΠ ΤΩΝ ΗΠΑ
Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων μειώθηκαν, ενώ αυτή των 10ετών ομολόγων των ΗΠΑ υποχώρησε από το υψηλό του 4,8% τον Ιανουάριο στο 4,2%. Η πτώση των επιτοκίων σε όλη την καμπύλη (τα βραχυπρόθεσμα επλήγησαν από τις αυξανόμενες εκτιμήσεις για μείωση επιτοκίων από την Fed) οδήγησε το δολάριο χαμηλότερα σε σχέση με την αρχή του έτους. Αυτό συνέβη εν μέσω επιδείνωσης οικονομικών στοιχείων, με τους δείκτες PMI να απογοητεύουν σημαντικά. Στην ίδια κατεύθυνση, η εκτίμηση της Atlanta Fed για το ΑΕΠ των ΗΠΑ αναφέρει ότι θα συρρικνωθεί κατά 1,5% στο πρώτο τρίμηνο, από περίπου 3-4% στις αρχές Φεβρουαρίου.
Στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής υπήρξε σχετική ηρεμία τον Φεβρουάριο. Οι μειώσεις επιτοκίων στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία ήταν στην ίδια γραμμή με τις προβλέψεις. Η πρώτη μείωση επιτοκίων από την RBA μετά την πανδημία και η μεγάλη μείωση από την RBNZ, από την άλλη πλευρά, είχαν δυνατό απόηχο. Περιμένουμε ότι η ΕΚΤ, η SNB και η Norges Bank θα μειώσουν τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης αυτόν τον μήνα. Τα μηνύματα από την ΕΚΤ θα είναι καθοριστικά, καθώς οι πολιτικές αποφάσεις μετά τον Μάρτιο δεν είναι ξεκάθαρες. Τα μηνύματα από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα είναι, όπως πάντα, σημαντικά, δεδομένης της πρόσφατης επιδείνωσης των οικονομικών δεδομένων των ΗΠΑ. Οι αγορές προεξοφλούν μειώσεις επιτοκίων κατά 65 μονάδων βάσης στις ΗΠΑ για το τρέχον έτος.
Οι ενέργειες και τα μηνύματα από την κυβέρνηση Τραμπ, ιδιαίτερα για τους δασμούς, πιθανότατα θα παραμείνουν στο επίκεντρο των αγορών. Δεδομένης της περιορισμένης αντίδρασης της αγοράς μέχρι στιγμής, οι επενδυτές φαίνεται να βλέπουν αυτούς τους απειλούμενους δασμούς ως εργαλείο διαπραγμάτευσης, με τα τρέχοντα επίπεδα να ενσωματώνουν σε κάποιο βαθμό περαιτέρω παραχωρήσεις και συμφωνίες της τελευταίας στιγμής. Είμαστε πεπεισμένοι ότι τα χειρότερα σενάρια για την ΕΕ θα αποφευχθούν και ότι οι δασμοί θα καταλήξουν να είναι κατά περίπτωση και όχι γενικευμένοι.
Θα είναι δύσκολο να αγνοήσουμε τα μακροοικονομικά δεδομένα, ιδίως, όπως φαίνεται, λόγω της στασιμοπληθωριστικής ροπής που φαίνεται να έχουν οι ΗΠΑ. Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας συνεχίζεται, παρά τις αρχικές προσπάθειες για να τερματιστεί η σύγκρουση και η φαινομενικά νέα διάθεση των ΗΠΑ προς το καθεστώς του Πούτιν θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια αλλαγή στην αρχιτεκτονική των κυρώσεων.
* Country Manager της εταιρίας διεθνών πληρωμών Ebury
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 7/3/2025)
