Το πρώτο τρίμηνο του 2025 είναι εμφανές ότι επικρατούν διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του αμέσως προηγούμενου έτους
ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Με βραδείς ρυθμούς φαίνεται πως προχωρά το νομοθετικό και μεταρρυθμιστικό έργο του υπουργείου Οικονομικών, υπό το βάρος των μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων του πρώτου τριμήνου 2025, καθώς και του φαινομένου της «δεύτερης τετραετίας» που πλήττει διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις από τη Μεταπολίτευση, με αρκετά από τα παραγωγικά υπουργεία ευρύτερα να μοιάζουν σαν να έχουν «κατεβάσει ταχύτητα» αρκετά… Κρίσιμο στοιχείο για την πορεία των επόμενων μηνών αποτελεί το γεγονός ότι το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα σημαντικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να πάρουν τη σειρά τους για να μπουν σε πορεία υλοποίησης, ώστε να διατηρηθεί η απαιτούμενη «σταθερότητα» -και- στην οικονομία, με το βάρος να πέφτει στον νέο υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη. Ειδάλλως, η διατήρηση αυτού του περιβάλλοντος μπορεί να καταστεί ιδιαίτερα επισφαλής.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2024, σημειωτέον, ήταν μια περίοδος «φωτιά», με το ΥΠΟΙΚ να «φουλάρει τις μηχανές», κυρίως από τον Αύγουστο και μετά, με κρίσιμα ραντεβού και κομβικές νομοθετικές παρεμβάσεις. Ηταν, άλλωστε, η περίοδος της ΔΕΘ, του μεγάλου φορολογικού νομοσχεδίου, της κατάθεσης του σχεδίου Προϋπολογισμού 2025, του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, των παρεμβάσεων στις τραπεζικές προμήθειες, της υποχρεωτικής σήμανσης για τα POS στα ταξί κ.ά. Περί τις 20 νομοθετικές πρωτοβουλίες πραγματοποιήθηκαν συνολικά εντός του προηγούμενου έτους, με τον προγραμματισμό για φέτος να φτάνει σε έναν αντίστοιχο αριθμό, με άγνωστο, ωστόσο, το κατά πόσο θα υλοποιηθούν εντός χρονοδιαγράμματος.
ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Το πρώτο τρίμηνο του 2025 είναι εμφανές ότι επικρατούν διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του αμέσως προηγούμενου έτους. Η πρωτοφανής αναταραχή γύρω από την υπόθεση των Τεμπών, λόγω της εμφάνισης νέων βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας, τα αλλεπάλληλα πορίσματα, οι μαζικές διαδηλώσεις, η συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης στη Βουλή και, κυριότερα, η αναμονή για έναν νέο ανασχηματισμό, που θα αλλάξει για άλλη μια φορά το «πρόσωπο» του υπουργικού συμβουλίου, σε συνδυασμό με το φαινόμενο μιας «μερικής απραξίας» που πλήττει διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις στη δεύτερη τετραετίας τους δείχνουν τις τελευταίες εβδομάδες να «βάζουν φρένο» στην παραγωγή νομοθετικού έργου.
Μέχρι στιγμής, εντός του 2025 σε ό,τι αφορά το έργο του οικονομικού επιτελείου έχει υπερψηφιστεί το νομοσχέδιο για την κωδικοποίηση των έμμεσων φόρων, το οποίο εντάσσεται στον συνολικό εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας και στο γενικό πλαίσιο αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, ένα πεδίο στο οποίο η κυβέρνηση αποδίδει πρωτεύουσα σημασία. Επίσης, σημαντικές για την κυβέρνηση είναι οι έξι νέες παρεμβάσεις τις οποίες ανακοίνωσε ο μέχρι πρότινος υπουργός Οικονομικών και νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, στις αρχές Φεβρουαρίου για τις αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό και στο πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους.
CRYPTOS
Από τις αρχές Μαρτίου βρίσκεται σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της Κεφαλαιαγοράς, με τον εκσυγχρονισμό του Χρηματιστηρίου, των εποπτικών Αρχών και με τη διαμόρφωση θεσμικού πλαισίου για τα κρυπτονομίσματα. Από το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, το οποίο βγήκε σε διαβούλευση με καθυστέρηση σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό, απουσιάζουν τελικά οι διατάξεις για τη φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων, καθώς στο ΥΠΟΙΚ έκριναν πως χρειάζονται περισσότερο χρόνο έτσι ώστε να μελετηθεί η διεθνής εμπειρία και να ληφθεί υπόψη η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ετσι, αυτό το μείζονος σημασίας θέμα, δεδομένων και των εξελίξεων διεθνώς γύρω από τα cryptos, μετατέθηκε τελικά, για να εισαχθεί σε ξεχωριστό νομοσχέδιο περί τον Ιούνιο.
«ΑΓΝΟΕΙΤΑΙ» ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Πέραν του νομοθετικού έργου, ο Φεβρουάριος ήταν ο μήνας στον οποίο θα έβγαινε σε διαγωνισμό το πρώτο «πακέτο» 1.000 ακινήτων της ΕΤΑΔ, μια κρίσιμη στιγμή στην προσπάθεια καταγραφής, αξιολόγησης και τελικά αξιοποίησης των 36.000 αδιάθετων δημόσιων ακινήτων.
Στη συγκεκριμένη, μάλιστα, παρέμβαση το οικονομικό επιτελείο «ποντάρει» πολλά, καθώς τα ακίνητα της ΕΤΑΔ προορίζονται σε μεγάλο βαθμό να «πέσουν στη μάχη» κατά της στεγαστικής κρίσης, αξιοποιώντας τα στο πλαίσιο της Κοινωνικής Κατοικίας και της προσφοράς στέγης. Μέχρι στιγμής, μέσα Μαρτίου, δεν έχει ανακοινωθεί κάποια ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού για τα πρώτα 1.000 ακίνητα της ΕΤΑΔ.
Ποιες είναι οι επόμενες παρεμβάσεις
Ο χρόνος «τρέχει» και το πρώτο τρίμηνο του έτους κινείται προς το τέλος του, με τα χρονοδιαγράμματα να είναι πιεστικά για το οικονομικό επιτελείο.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «DEALnews», τα δύο επόμενα νομοθετήματα τα οποία αναμένονται από το ΥΠΟΙΚ, πέραν της λήξης διαβούλευσης και κατάθεσης του νομοσχεδίου για την Κεφαλαιαγορά, αφορούν την περιουσία των κοινωφελών ιδρυμάτων και τον τελωνειακό κώδικα. Αναλυτικά, βάσει του αρχικού προγραμματισμού, εντός του πρώτου τριμήνου αναμένονται:
– Το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του Ν. 4182/2013, που αφορά τις κοινωφελείς περιουσίες ιδρυμάτων και τις σχολάζουσες κληρονομιές. Ο πολυσυζητημένος αυτός νόμος θα στοχεύσει να δώσει ένα τέλος στο «χάος» που παρατηρείται σε σχέση με κληροδοτημένα ακίνητα τα οποία παραμένουν σε ένα «γκρίζο» ιδιοκτησιακό καθεστώς, χωρίς να μπορούν να αξιοποιηθούν. Το σύνολο της αξίας αυτών των κληροδοτημάτων και της περιουσίας των κοινωφελών οργανισμών και ιδρυμάτων υπολογίζεται σε πάνω από 1,1 δισ. ευρώ. Το τρέξιμο των διαδικασιών έχει αναλάβει η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Δημόσιας Περιουσίας, η οποία αναμένεται να προτείνει καινοτόμες πρακτικές, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις δωρεές και την κρατική περιουσία.
– Το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, ο οποίος θεσπίστηκε για πρώτη φορά με τον Ν. 2960/2001. Εκτοτε ο κώδικας έχει υποστεί σωρεία αλλαγών, οι οποίες τον καθιστούν ένα δυσνόητο και περίπλοκο πλαίσιο, που δυσχεραίνει τα καθήκοντα των αρμόδιων υπηρεσιών. Σκοπός της νέας παρέμβασης είναι ο εκσυγχρονισμός του τελωνειακού κώδικα προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες του εμπορίου και στην ανάγκη περιορισμού της λαθραίας διακίνησης προϊόντων, η οποία και αποτελεί «πληγή» για τα δημόσια έσοδα. Εντάσσεται στη συνολική μάχη κατά της φοροδιαφυγής και, ως εκ τούτου, στο οικονομικό επιτελείο αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία.
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν πηγές του ΥΠΟΙΚ στην «DEALnews», η παρουσίαση των εν λόγω δύο νομοσχεδίων μετατίθεται από το πρώτο τρίμηνο 2025 περί τα μέσα Απριλίου.
Σημειώνεται ότι δεν εξαντλείται με τα ανωτέρω η λίστα των προγραμματισμένων νομοθετημάτων, καθώς από το ΥΠΟΙΚ τοποθετούνταν εντός του πρώτου τριμήνου η αναμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός του Κώδικα Φορολογίας Ακίνητης Περιουσίας (ένα έργο «βαρύ» και δύσκολο, καθώς αναμένεται να βάλει στο τραπέζι τις λεπτομέρειες του ΕΝΦΙΑ, καθώς και απαρχαιωμένες διατάξεις φορολόγησης, φοροαπαλλαγών, μεταβιβάσεων ακινήτων που χρήζουν επικαιροποίησης).
Στο δεύτερο τρίμηνο αναμένεται η έναρξη εφαρμογής του νέου πλαισίου Φορολογίας Εισοδήματος Επιχειρήσεων, ενώ στο τρίτο τρίμηνο αναμένεται να αναμορφωθεί η νομοθεσία που αφορά τις Ανώνυμες Εταιρίες Δημοσίου για την απλοποίηση και για τον εξορθολογισμό της λειτουργίας τους. Στο ίδιο χρονικό διάστημα αναμένεται να μπει σε εφαρμογή το νέο νομοθετικό πλαίσιο για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης.
Η ΔΕΘ
Τέλος, αργότερα μέσα στο έτος, θα χρειαστεί να νομοθετηθούν όλα όσα θα εξαγγείλει τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ 2025 ο πρωθυπουργός και τα οποία θα αφορούν μέτρα μείωσης των φορολογικών βαρών (τεκμήρια διαβίωσης, φορολογικές κλίμακες κ.λπ.) και εισοδηματικής ενίσχυσης, ενώ κάποια στιγμή εντός του έτους αναμένονται ρυθμίσεις και για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο.
Το «πλούσιο» παρελθόν του 2024
Σε αντίθεση με τα πρώτα δείγματα του 2025, το οποίο έχει να επιδείξει μειωμένες ταχύτητες, κατά το 2024 το ΥΠΟΙΚ υπερέβη εαυτόν, «τρέχοντας» με μεγάλη ένταση και ταχύτητα κομβικές μεταρρυθμίσεις, μόνο του ή σε συνεργασία με άλλα υπουργεία. Συγκεκριμένα, το προηγούμενο έτος υλοποιήθηκαν μέτρα στήριξης των πολιτών, αλλά και πολλαπλασιασμού των δημόσιων εσόδων. Ενδεικτικά:
– Αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος με ενεργοποίηση τριετιών, κατάργηση της κατά 30% μείωσης των κύριων και επικουρικών συντάξεων, αύξηση επιδόματος γέννησης από 2.000 ευρώ για κάθε παιδί σε 2.400 έως 3.500 ευρώ, θέσπιση μόνιμης επιστροφής ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο για τους αγρότες.
– Εφαρμογή μηδενικής χρέωσης για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών μέσω τραπέζης, μηδενικές χρεώσεις για ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες με ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος, μηδενική χρέωση για φόρτιση έως 100 ευρώ προπληρωμένων καρτών.
– Ευνοϊκές ρυθμίσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών με έως 28% επιπλέον «κούρεμα» οφειλών και 3% σταθερό επιτόκιο για τρία έτη.
– Εφαρμογή νέου πλαισίου μισθώσεων αιγιαλού και καθορισμός 238 απάτητων παραλιών.
– Λειτουργία νέων εκδόσεων myDATA και timologio από την ΑΑΔΕ, ψήφιση 12 μειώσεων φόρων και περιορισμός φοροδιαφυγής με διασύνδεση 430.000 POS με ταμειακές μηχανές.
– Υπογραφή νέας σύμβασης παραχώρησης της Αττικής Οδού.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 14/3/2025)
