Στο φάσμα της ορθοπαιδικής, υπάρχουν παθήσεις που εκδηλώνονται με οξεία, έντονα συμπτώματα και άλλες παθήσεις που κάνουν δειλά δειλά αισθητή την παρουσία τους. Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι τα συμπτώματα που εκδηλώνονται στη δεύτερη περίπτωση είναι ανεπαίσθητα και ο ασθενής τείνει να τα θεωρεί ασήμαντα επιλέγοντας να τα αγνοεί. Κι εδώ προκύπτει ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Τα ήπια αυτά συμπτώματα που ο ασθενής εκλαμβάνει ως κάτι ασήμαντο ενδέχεται να υποδεικνύουν κάτι πιο «ύπουλο» και σοβαρό. Ειδικά όταν η εστία των συμπτωμάτων εντοπίζεται στην άρθρωση του ώμου, μπορεί να κρύβεται από πίσω μια σοβαρή πάθηση, η οποία ακούει στο όνομα οστεοαρθρίτιδα του ώμου. Η οστεοαρθρίτιδα του ώμου είναι μια εκφυλιστική νόσος που εξελίσσεται σιωπηλά, με ύπουλα συμπτώματα που δεν αντανακλούν τον πραγματικό της αντίκτυπο στη λειτουργία της άρθρωσης και την ποιότητα ζωής.
Τι είναι οστεοαρθρίτιδα ώμου και γιατί χαρακτηρίζεται ως «ύπουλη»;
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια χρόνια, εκφυλιστική πάθηση που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή του χόνδρου των αρθρικών επιφανειών. Αν και εμφανίζεται συχνότερα σε αρθρώσεις που φέρουν βάρος, όπως το γόνατο και το ισχίο, μπορεί επίσης να επηρεάσει την γληνοβραχιόνια άρθρωση, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται αρθρίτιδα του ώμου. Η πάθηση αυτή μπορεί να είναι εξουθενωτική και εξαιρετικά ύπουλη, αφού η ήπια και σταδιακή της έναρξη συχνά οδηγεί σε καθυστέρηση της διάγνωσης και της εφαρμογής του κατάλληλου θεραπευτικού σχεδίου.
Η οστεοαρθρίτιδα ώμου χαρακτηρίζεται ως «ύπουλη» γιατί:
● Η εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας του ώμου γίνεται αργά και σταθερά. Τα αρχικά συμπτώματα — όπως ελαφριά ενόχληση ή αίσθημα δυσκαμψίας — συχνά αποδίδονται στην ηλικία ή σε κάποιον τυχαίο, μη σοβαρό τραυματισμό.
● Ο ώμος είναι μία πολύπλοκη άρθρωση, και παθήσεις όπως ρήξη στροφικού πετάλου, σύνδρομο πρόσκρουσης ώμου ή συμφυτική θυλακίτιδα έχουν παρόμοια συμπτώματα. Έτσι, η οστεοαρθρίτιδα ώμου συχνά διαφεύγει της διάγνωσης.
● Επειδή ο ώμος δεν φέρει σημαντικό βάρος όπως το γόνατο ή το ισχίο, η φθορά εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο, καθιστώντας την πιο δύσκολη στην αναγνώριση.
● Η έκπτωση της λειτουργικότητας εμφανίζεται σταδιακά και συχνά καλύπτεται από αντισταθμιστικούς μηχανισμούς του σώματος, παρατείνοντας την αναζήτηση θεραπείας.
Συμπτώματα αρθρίτιδας ώμου
Η οστεοαρθρίτιδα του ώμου εμφανίζεται με ποικιλία συμπτωμάτων που μπορεί να διαφέρουν σε ένταση και διάρκεια. Ο διάχυτος πόνος στον ώμο, ιδιαίτερα κατά την κίνηση ή τη στροφή του άνω άκρου, είναι από τα πρώτα σημάδια. Συχνά εντοπίζεται στην οπίσθια επιφάνεια του ώμου ή στη δελτοειδή περιοχή και επιδεινώνεται τη νύχτα ή κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων κινήσεων, όπως η απαγωγή ή η έξω στροφή. Η δυσκαμψία της άρθρωσης και η μείωση του εύρους κίνησης περιορίζουν σταδιακά τη λειτουργικότητα του άνω άκρου, οδηγώντας σε προφύλαξη και αποφυγή χρήσης του μέλους. Η παρουσία κριγμού – ένας ήχος «τριξίματος» ή αίσθηση τριβής κατά την κίνηση – είναι χαρακτηριστικό σημάδι της τριβής μεταξύ των εκφυλισμένων αρθρικών επιφανειών.
Διάγνωση
Η διαγνωστική προσέγγιση βασίζεται αρχικά στην κλινική εξέταση και στην εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας του ώμου. Η απεικόνιση με απλή ακτινογραφία μπορεί να αναδείξει ελάττωση του μεσάρθριου διαστήματος, σχηματισμό οστεοφύτων και σε προχωρημένα στάδια, παραμόρφωση της άρθρωσης. Η μαγνητική τομογραφία παίζει καθοριστικό ρόλο στον καθορισμό της κατάλληλης θεραπευτικής στρατηγικής, καθώς παρέχει πληροφορίες για την κατάσταση των τενόντων του στροφικού πετάλου και την ύπαρξη συνοδών βλαβών. Τυχόν συνοδές βλάβες ή τραυματισμοί είναι πιθανό να μεταβάλουν το πλάνο θεραπείας.
Ενδεδειγμένη θεραπευτική προσέγγιση για την οστεοαρθρίτιδα ώμου
Η θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του ώμου εξατομικεύεται ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου, την ηλικία και τις λειτουργικές απαιτήσεις του ασθενούς. Στα πρώιμα στάδια, εφαρμόζεται συντηρητική θεραπεία με σκοπό τη μείωση του πόνου, τη διατήρηση της κινητικότητας και την ενδυνάμωση των μυών που περιβάλλουν και στηρίζουν την άρθρωση. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει φυσικοθεραπεία, ασκήσεις ενδυνάμωσης και διατάσεων, καθώς και χορήγηση παυσίπονων και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Παράλληλα, μπορούν να γίνουν ενδαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος ή αυξητικών παραγόντων, οι οποίες στοχεύουν στην προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο και την καθυστέρηση της εξέλιξης της πάθησης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι θεραπείες αυτές δεν θεραπεύουν την πάθηση οριστικά, αλλά προσφέρουν ύφεση της συμπτωματολογίας και βελτίωση της ποιότητας ζωής για ένα ορισμένο διάστημα.
Σε προχωρημένα στάδια, όταν η φθορά της άρθρωσης είναι εκτεταμένη και τα συντηρητικά μέτρα δεν αποδίδουν, ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση με αρθροπλαστική ώμου. Η επέμβαση ουσιαστικά περιλαμβάνει την αφαίρεση των κατεστραμμένων επιφανειών της άρθρωσης με ειδικά, ανθεκτικά εμφυτεύματα. Μάλιστα, υπάρχουν διαφορετικές τεχνικές αρθροπλαστικής, καθεμία εκ των οποίων συνοδεύεται από τις δικές της ενδείξεις. Η ανατομική ολική αρθροπλαστική ώμου εφαρμόζεται όταν το στροφικό πέταλο είναι ακέραιο και λειτουργικό. Αντιθέτως, όταν υπάρχει πλήρης ή εκτεταμένη ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου, επιλέγεται η ανάστροφη ολική αρθροπλαστική ώμου. Στη δεύτερη περίπτωση η τοποθέτηση των εμφυτευμάτων αντιστρέφεται με σκοπό την αξιοποίηση του δελτοειδούς μυός για την αποκατάσταση της κινητικότητας. Οι χειρουργικές τεχνικές έχουν εξελιχθεί σημαντικά, προσφέροντας άριστα αποτελέσματα και σημαντική βελτίωση της λειτουργικότητας και του πόνου. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου γίνεται πάντα εξατομικευμένα, μετά από πλήρη αξιολόγηση και συζήτηση με τον ορθοπεδικό. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η επιλογή ενός εξειδικευμένου ορθοπαιδικού χειρουργού είναι το παν για την επιτυχή θεραπεία της πάθησης. Ένας έμπειρος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Άνω Άκρου μπορεί να προσφέρει τη βέλτιστη λύση σε κάθε ασθενή.
