Αδυναμία του Κιέβου να δώσει λύση στο ουκρανικό ζήτημα – Κυνική δήλωση Πούτιν για τις δυνατότητες της ρωσικής πολεμικής μηχανής
Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα καταφθάνει αύριο, Τετάρτη, στην Εσθονία, ενδιάμεσο σταθμό στον δρόμο του προς τη σύνοδο του ΝΑΤΟ που πρόκειται να διεξαχθεί στην Ουαλία την ερχόμενη Πέμπτη-Παρασκευή, 4 και 5 Σεπτεμβρίου.
Σε μια προσπάθεια να στείλει μήνυμα συμπαράστασης προς τους νατοϊκούς του συμμάχους στην περιοχή, ο Αμερικανός ηγέτης θα έχει συναντήσεις με τους ηγέτες των τριών πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών της Βαλτικής: Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας. Το μεγάλο στοίχημα πλέον για το ΝΑΤΟ είναι να καταφέρει να «κατέβει» στην επερχόμενη σύνοδο με ένα «κοινό μέτωπο» ενάντια στη «ρωσική επιθετικότητα».
Ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Άντερς Φο Ράσμουσεν ανακοίνωσε χθες πως η παρουσία του ΝΑΤΟ πρόκειται να γίνει «πιο ορατή» στην Ανατολική Ευρώπη και κάλεσε την Ουκρανία να κάνει βήματα για την ένταξή της στη Συμμαχία μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου.
Το ΝΑΤΟ σχεδιάζει συγκεκριμένα να ενισχύσει την παρουσία του σε Ανατολική Ευρώπη και Βαλτική (προβαίνοντας σε συχνές στρατιωτικές ασκήσεις και δημιουργώντας κινητές δυνάμεις ταχείας αντίδρασης). Το πλάνο είναι να συσταθεί μια «ταξιαρχία ταχείας αντίδρασης» (που θα αριθμεί περίπου 4.000 άνδρες και θα κινείται σε Ανατολική Ευρώπη-Βαλτική) και ένα μόνιμο νατοϊκό αρχηγείο στην πόλη Στσέτσιν της βορειοδυτικής Πολωνίας. Χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία, ωστόσο, φέρονται ότι διατηρούν επιφυλάξεις.
Αρρηκτα συνδεδεμένη με τις εξελίξεις στο μέτωπο της διπλωματίας, η στρατιωτική κατάσταση στο έδαφος της Ανατολικής Ουκρανίας προκαλεί πονοκέφαλο στο Κίεβο καθώς δείχνει να οδηγεί τη χώρα ένα βήμα πιο κοντά στην ομοσπονδιοποίηση.
Ενισχυμένοι από την παρουσία Ρώσων «εθελοντών» στις τάξεις τους, οι αυτονομιστές της Ανατολικής Ουκρανίας προελαύνουν κερδίζοντας χαμένο έδαφος σε Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ αλλά και νότια προς τη Μαριούπολη, με τα ουκρανικά στρατεύματα να εξαναγκάζονται παράλληλα σε υποχώρηση.
Επειτα από ολονύκτιες μάχες εναντίον των φιλορώσων, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αναγκάστηκαν χθες να αποχωρήσουν από το στρατηγικής αξίας αεροδρόμιο του Λουγκάνσκ καθώς και από ένα χωριό εκεί κοντά.
Παράλληλα, περίπου 680 Ουκρανοί στρατιώτες λέγεται πως έχουν πιαστεί αιχμάλωτοι στο Ντονέτσκ, ενώ μόλις πριν από μερικές ημέρες, οι φιλορώσοι σημείωσαν μεγάλη νίκη και στα νοτιοανατολικά παίρνοντας τον έλεγχο της πόλης Νοβοαζόφσκ.
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο αναγνώρισε με δηλώσεις του χθες πως τις τελευταίες ημέρες «η κατάσταση στη ζώνη των συγκρούσεων έχει μεταβληθεί κατά ριζικό τρόπο» σε βάρος του Κιέβου, και προανήγγειλε σημαντικές ανακατατάξεις στην ηγεσία των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.
Τέτοιου τύπου μέτρα ωστόσο (όπως οι αλλαγές σε πρόσωπα ή η επαναφορά της υποχρεωτικής στράτευσης) δύσκολα θα καταφέρουν να αλλάξουν τους συσχετισμούς δύναμης στο έδαφος, όπως αυτοί έχουν διαμορφωθεί το τελευταίο διάστημα με τις νίκες των φιλορώσων, οι οποίοι από τη μεριά τους δηλώνουν αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι τη Μαριούπολη και την Οδησσό.
Οι «Times» του Λονδίνου υποστηρίζουν χαρακτηριστικά σε ανάλυσή τους πως πλέον «οι ουκρανικές δυνάμεις δεν μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα παρά να κάτσουν να περιμένουν και να ελπίζουν».
Πούτιν: Εάν θέλω, παίρνω το Κίεβο μέσα σε δύο εβδομάδες
Η φράση φέρεται ότι ειπώθηκε από τον Βλαντίμιρ Πούτιν προς τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, κατά τη διάρκεια πρόσφατης τηλεφωνικής τους συνομιλίας, όπως υποστηρίζει η ιταλική εφημερίδα «La Repubblica».
Πιο συγκεκριμένα, ο απερχόμενος πρόεδρος της Κομισιόν φέρεται σύμφωνα με το δημοσίευμα να ρώτησε την προηγούμενη εβδομάδα στο πλαίσιο τηλεφωνικής συνομιλίας τον Πούτιν «εάν όντως υπάρχουν Ρώσοι στρατιώτες στην Ουκρανία», για να εισπράξει την εξής απάντηση: «Αυτό δεν είναι το πρόβλημα, αλλά εάν θέλω, μπορώ να πάρω το Κίεβο μέσα σε δύο εβδομάδες».
Ο Μπαρόζο φέρεται να μετέφερε την παραπάνω στιχομυθία και στους Ευρωπαίους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής του Σαββάτου στις Βρυξέλλες, με αποτέλεσμα μάλιστα να ακολουθήσουν… εκρήξεις οργής στην αίθουσα.
Ανεξάρτητα ωστόσο από το εάν όντως ειπώθηκε ή όχι, η φράση που αποδίδεται στον Πούτιν έρχεται να αποτυπώσει την κατάσταση στο μέτωπο της Ουκρανίας όπως αυτή διαμορφώνεται μετά τις τελευταίες εξελίξεις: τις απανωτές στρατιωτικές νίκες των φιλορώσων στα ανατολικά, την αδυναμία του Κιέβου να «καθαρίσει» το τοπίο, τα μικρά περιθώρια ελιγμών του ΝΑΤΟ, τους δισταγμούς κάποιων Ευρωπαίων να σκληρύνουν τη στάση τους, το «αδιέξοδο» των δυτικών κυρώσεων κ.ά.
Ο Πούτιν βέβαια δεν ενδιαφέρεται «να πάρει το Κίεβο». Εάν κρίνουμε μάλιστα από τις τελευταίες δηλώσεις της Μόσχας, ο Πούτιν δεν θέλει επισήμως να πάρει ούτε την Ανατολική Ουκρανία. Αυτό που προωθεί είναι μια λύση ομοσπονδιοποίησης της χώρας που θα εξασφαλίζει μεγαλύτερη αυτονομία για τις ρωσόφωνες επαρχίες στα ανατολικά.
Ανακοίνωση των φιλορώσων
Οι εκπρόσωποι των φιλορώσων της Ανατολικής Ουκρανίας (συγκεκριμένα, των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ) εξέδωσαν χθες ανακοίνωση από το Μινσκ της Λευκορωσίας, με την οποία καλούν το Κίεβο να αναγνωρίσει το «ειδικό καθεστώς» στις περιοχές τους.
Παράλληλα, υποστηρίζουν πως δεν έχουν βλέψεις να διευρύνουν τον έλεγχό τους και σε άλλα εδάφη της Ουκρανίας, και αφήνουν να εννοηθεί πως θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αυτόνομες περιοχές εντός των συνόρων μιας ενωμένης Ουκρανίας.
Οι εκπρόσωποι των αυτονομιστών ζητούν επίσης να αναγνωριστεί η ρωσική ως επίσημη γλώσσα στις επαρχίες τους και να αποσυρθούν τα ουκρανικά στρατεύματα προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για τη διεξαγωγή εκλογών.
Είναι η πρώτη φορά που οι φιλορώσοι μιλούν όχι για απόσχιση από την Ουκρανία, αλλά για «ειδικό καθεστώς» εντός των ουκρανικών συνόρων, πράγμα που δείχνει προς την κατεύθυνση της ομοσπονδιοποίησης. Προς την ίδια κατεύθυνση δείχνουν άλλωστε με δηλώσεις τους και οι Ρώσοι (Πούτιν, Λαβρόφ κ.ά.) οι οποίοι ζητούν από το Κίεβο να προχωρήσει σε κατάπαυση του πυρός και να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους αντάρτες.
Το Κίεβο βέβαια από την πλευρά του αρνείται να κάνει κάτι τέτοιο, καθώς θα ήταν σαν να αποδέχεται αυτομάτως μια de facto ομοσπονδιοποίηση της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει μέχρι τις ουκρανικές εκλογές του Οκτωβρίου, ενώ ήδη ο εκνευρισμός ξεχειλίζει σε διεθνές επίπεδο.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ προετοίμασε χθες το έδαφος για νέο κύκλο κυρώσεων εναντίον της Μόσχας υποστηρίζοντας πως «υπάρχουν συνέπειες» για όποιον «μετακινεί τα σύνορά του στην Ευρώπη» και πως η αδράνεια απέναντι στη Ρωσία πλέον «δεν αποτελεί επιλογή».
Η ΕΕ εξετάζει μεταξύ άλλων το ενδεχόμενο να απαγορεύσει στους Ευρωπαίους επενδυτές να αγοράζουν ρωσικά ομόλογα. Η Βαλεντίνα Ματβιγιένκο, πρόεδρος της ρωσικής Ανω Βουλής, προειδοποίησε πάντως χθες πως σε περίπτωση νέων κυρώσεων, η Ρωσία θα απαντήσει ανάλογα.
