Στα μεγάλα θέματα ελληνικού και παγκόσμιου ενδιαφέροντος αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στην Ολομέλεια της 69ης Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Για τα παγκόσμια προβλήματα που απασχολούν σήμερα τον ΟΗΕ και τον κόσμο, υπογράμμισε ιδιαίτερα:
– την στήριξη της Ελλάδας στις προσπάθειες μεταρρύθμισης του ΟΗΕ
– την επίτευξη μίας παγκόσμιας και νομικά δεσμευτικής συμφωνίας για το κλίμα
– την αντιμετώπιση της επιδημίας του ιού Έμπολα, που έχει καταστεί μια πραγματική απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια με σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις.
– την επίλυση της ουκρανικής κρίσης που επηρεάζει σοβαρά την ασφάλεια και την σταθερότητα στην Ευρώπη.
Για τα εθνικά θέματα του Ελληνισμού, μεταξύ άλλων, τόνισε ότι:
– η Ελλάδα, μέχρι σήμερα, έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και αναμένουμε από την άλλη πλευρά να προβεί σε αντίστοιχα
– η δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού ζητήματος και ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου – ειδικότερα του διεθνούς δικαίου της Θάλασσας – αποτελούν σημαντικούς παράγοντες, από τους οποίους εξαρτάται η συνολική πορεία των ελληνο-τουρκικών σχέσεων.
Κλιματική αλλαγή
Στην αρχή της ομιλίας του, ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε ότι «η σημερινή 69η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών πραγματοποιείται σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον γεμάτο κρίσιμες προκλήσεις, οι οποίες θέτουν σε δοκιμασία το υφιστάμενο διεθνές σύστημα. Η Ελλάδα παραμένει πλήρως προσηλωμένη στους στόχους του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, τα οικουμενικά ιδεώδη του οποίου δεν έπαψαν ποτέ να μας εμπνέουν. Δράττομαι της ευκαιρίας για να υπογραμμίσω ότι η Ελλάδα ταυτίζεται με τις θέσεις της ΕΕ, τις οποίες παρουσίασε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά την ομιλία του».
Στη συνέχεια, σημείωσε ότι «επαναλαμβάνουμε τη στήριξή μας στις προσπάθειες μεταρρύθμισης του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας, προκειμένου ο Οργανισμός να μπορέσει να προσαρμοστεί καλύτερα στις συνεχείς μεταβολές της εποχής μας και να ενισχύσει τον επιχειρησιακό χαρακτήρα και την αποτελεσματικότητα του στην άσκηση προληπτικής διπλωματίας. Μεταξύ των κυριότερων προκλήσεων, σε παγκόσμιο επίπεδο, συγκαταλέγεται αναμφίβολα η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής που αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα. Είναι σημαντικό να επιτευχθεί μια παγκόσμια και νομικά δεσμευτική συμφωνία για όλους. Η μετάβαση προς ένα νέο μοντέλο πράσινης οικονομίας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να επιταχυνθεί. Η Ελλάδα θεωρεί ότι η Σύνοδος Κορυφής για το Κλίμα, που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα, προσέφερε μια μοναδική ευκαιρία εντατικοποίησης των προσπαθειών για την επίτευξη μιας τέτοιας παγκόσμιας συμφωνίας. Η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014, εστίασε τις δράσεις της στην ανάδειξη της σημασίας της αειφόρου ανάπτυξης και, στο πλαίσιο της Υπουργικής Διάσκεψης της ΕΕ με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, στο Ναϊρόμπι, τον περασμένο Ιούνιο, υιοθετήθηκε μια σημαντική Κοινή Διακήρυξη».
Έμπολα
Αναφερόμενος στην επιδημία του ιού Έμπολα, επεσήμανε ότι «έχει καταστεί μια πραγματική απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια με σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις. Είναι απαραίτητο να υπάρξει μια διεθνής στρατηγική, προκειμένου να τεθεί υπό έλεγχο ο ιός και να αποσοβηθεί μια πρωτοφανής ανθρωπιστική κρίση, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει την κατάρρευση του συστήματος υγείας και τελικά του κοινωνικού ιστού των κρατών που θα έχουν πληγεί. Χαιρετίζουμε λοιπόν την απόφαση του Γενικού Γραμματέα να συστήσει τη νέα αποστολή (UNMEER) και σας διαβεβαιώνουμε ότι η Ελλάδα δεσμεύεται να προσφέρει την πλήρη στήριξή της σε κάθε πρωτοβουλία που λαμβάνεται για την καταπολέμηση της επιδημίας. Οι σημερινές σύνθετες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας απαιτούν τη συνένωση των δυνάμεών μας, τόσο σε διεθνές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Η Ελλάδα στηρίζει την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών στον τομέα διαχείρισης κρίσεων, μέσω της εφαρμογής του σχεδίου δράσης για τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις του ΟΗΕ».
Κρίσεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή
Ακολούθως, τόνισε ότι «ο κόσμος αντιμετωπίζει μια σειρά πρωτοφανών κρίσεων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, καθώς και στην ανατολική γειτονία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι καθ’όλα προφανές ότι μπροστά σε αυτές τις συνθήκες πολλαπλών κρίσεων, είναι απαραίτητη μια συνεκτική και συνολική στρατηγική. Από αυτή την άποψη, ο ρόλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και ιδιαίτερα του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι, βεβαίως, καθοριστικός. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα κρίσιμα διλήμματα που βρίσκονται ενώπιόν μας και ιδίως το δίλημμα μεταξύ δημοκρατίας και ασφάλειας. Αλλά, βεβαίως, προϋποθέσεις της δημοκρατίας, είναι η ύπαρξη ενός λειτουργικού κράτους που δεν θα είναι υπό κατάρρευση, καθώς και οι ελάχιστες απαραίτητες συνθήκες ασφαλείας».
Για την ουκρανική κρίση, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών της χώρας μας, μιλώντας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης, είπε ότι «επηρεάζει σοβαρά την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ευρώπη. Ανησυχούμε για την ανθρωπιστική κατάσταση που επιδεινώνεται στα ανατολικά της Ουκρανίας και στηρίζουμε την εδαφική ακεραιότητα, την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της χώρας. Στηρίζουμε τη συμφωνία του Μινσκ της 5ης Σεπτεμβρίου, η πλήρης εφαρμογή της οποίας μπορεί να συμβάλει στην επίλυση της κρίσης δια της διπλωματικής και πολιτικής οδού. Το κλειδί είναι η επίτευξη μιας συμπεριληπτικής λύσης».
Αναφορικά με τα ζητήματα ασφάλειας στη γειτονία μας, σημείωσε ότι «χαιρετίζουμε την υιοθέτηση, στην Αίγυπτο, της ισραηλο-παλαιστινιακής Συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός της 26ης Αυγούστου, η οποία ελπίζουμε ότι θα ανοίξει το δρόμο για την επανέναρξη της πολιτικής διαδικασίας με στόχο τη διαρκή ειρήνη, εξέλιξη που είναι προφανές ότι αποτελεί προϋπόθεση για μια συνολική λύση που θα επιτρέπει σε δύο κράτη, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, να συνυπάρχουν μέσα σε συνθήκες ασφάλειας. Ο νέος απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων για τη Συρία πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίσει την αποτελεσματική επανεκκίνηση της πολιτικής διαδικασίας «Γενεύη ΙΙ». Αυτό γίνεται όλο και πιο επιτακτικό λόγω των πράξεων βαρβαρότητας του ISIS και άλλων τζιχαντιστικών ομάδων στη Συρία και στα σύνορα μεταξύ Ιράκ και Συρίας. Οι ξένοι μαχητές που εντάσσονται στους κόλπους των τζιχαντιστικών τρομοκρατικών οργανώσεων αποτελούν σοβαρή απειλή για την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια. Ως μέλος της διεθνούς συμμαχίας κατά του ISIS και των εξτρεμιστών τζιχαντιστών, η Ελλάδα στηρίζει πλήρως τη νέα Απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με τους τρόπους, με τους οποίους η διεθνής κοινότητα πρέπει να δράσει κατά του ISIS και των πιθανών ξένων μαχητών. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να κάνω ειδική αναφορά στη σοβαρή ανθρωπιστική κατάσταση και τις αυξανόμενες πιέσεις που ασκούνται σε χώρες τις περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, λόγω του κύματος προσφύγων».
Για την κατάσταση στην περιοχή, πρόσθεσε επίσης ότι «τα στρατιωτικά μέσα δεν αρκούν από μόνα τους για να εξαλείψουν την τζιχαντιστική απειλή. Πρέπει, επίσης, να προωθήσουμε μια συμπεριληπτική διαδικασία εθνικού διαλόγου και συμφιλίωσης στο Ιράκ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η απειλή αυτή κατά της ιρακινής εθνικής ενότητας και της εδαφικής ακεραιότητας. Παραμένουμε εξαιρετικά ανήσυχοι όσον αφορά τον εκτοπισμό του άμαχου πληθυσμού και καταδικάζουμε απερίφραστα τον συστηματικό διωγμό των Χριστιανών και άλλων θρησκευτικών ομάδων. Η σταθερότητα της περιοχής απειλείται, επίσης, λόγω της συνεχιζόμενης βίας στη Λιβύη. Στηρίζουμε σταθερά τον συντονισμό από τα Ηνωμένα Έθνη των σχετικών διεθνών προσπαθειών. Ως εκ τούτου, χαιρετίζουμε τον διορισμό του νέου Ειδικού Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ».
Στη συνέχεια, ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα, εκφράζοντας την έντονη ανησυχία της για τις ολοένα και πιο απειλητικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν για τη ζωή τους οι δημοσιογράφοι, καθώς και για τη λογοκρισία και τις διώξεις κατά των ΜΜΕ, συγκηδεμόνευσε το ψήφισμα του περασμένου έτους για την «Ασφάλεια των δημοσιογράφων και το ζήτημα της ατιμωρησίας» και συγκηδεμονεύει και φέτος το ψήφισμα για την προστασία των δημοσιογράφων».
Αναφορά έκανε και για στην ελληνική προεδρία της ΕΕ, το πρώτο εξάμηνο του 2014, «κατά την οποία η Ελλάδα έδωσε έμφαση στην ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ. Ο στόχος αυτός απαιτεί την εφαρμογή εσωτερικών μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ και την προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας, μέσω της περιφερειακής συνεργασίας, της συμφιλίωσης και της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των πηγών του εθνικισμού. Χαιρετίζουμε τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί, μέχρι σήμερα, στις συνομιλίες μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας υπό την ΕΕ. Ελπίζουμε ότι οι δύο πλευρές θα συνεχίσουν τις εποικοδομητικές συνομιλίες τους σε πνεύμα συμβιβασμού».
Μακεδονία
Όσον αφορά το ζήτημα του ονόματος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι «η Ελλάδα στηρίζει πλήρως τη διαδικασία υπό τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, μέσω του προσωπικού απεσταλμένου του, κ. Matthew Nimetz, και συμμετέχει πάντα σε αυτές εποικοδομητικά και με καλή θέληση. Η Ελλάδα, μέχρι σήμερα, έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα και αναμένουμε από την άλλη πλευρά να προβεί σε αντίστοιχα. Προτείνουμε μια αμοιβαία αποδεκτή σύνθετη ονομασία (με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν τη λέξη “Μακεδονία”) για κάθε χρήση, erga omnes. H Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική της γείτονος χώρας και συγκαταλέγεται εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ των εκεί κορυφαίων άμεσων ξένων επενδυτών. Η ευρωπαϊκή και ευρωαντλαντική προοπτική της δεν εξαρτάται από το ζήτημα του ονόματος ή από την Ελλάδα, αλλά από το σεβασμό των υφιστάμενων γενικών κριτηρίων που ισχύουν για όλες τις υποψήφιες χώρες. Εξαρτάται από τα ζητήματα σχετικά με τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις αρμονικές διεθνοτικές σχέσεις και την ελευθερία του τύπου. Όπως αναφέρεται στα σχετικά συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πρέπει να γίνουν «απτά βήματα» σε αυτά τα ζητήματα».
Κυπριακό
Τέλος, επεσήμανε ότι «φέτος το καλοκαίρι, είχαμε την 40η επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Η διεθνής κοινότητα εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με μια συνεχιζόμενη παράνομη στρατιωτική κατοχή στο έδαφος ενός κράτους μέλους των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα στηρίζει πλήρως τον διάλογο μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο του Κοινού Ανακοινωθέντος του Φεβρουαρίου 2014, και τις πρωτοβουλίες του Προέδρου Αναστασιάδη για υιοθέτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που μπορούν να δημιουργήσουν μια νέα δυναμική. Μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού» ,όπως είπε ο κ. Βενιζέλος, «πρέπει να είναι συμβατή με τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου (1977 και 1979), με το Κοινό Ανακοινωθέν του Φεβρουαρίου 2014 και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Ο κυπριακός λαός πρέπει να εγκρίνει μια τέτοια λύση μέσω δημοψηφίσματος. Αποδίδουμε, επίσης, μεγάλη σημασία στη διατήρηση της εντολής και του επιπέδου της UNFICYP, καθώς και της αποστολής καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Και χαιρετίζουμε τον διορισμό του κ. Eide στη θέση του Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα για την Κύπρο. Η δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού ζητήματος και ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου – ειδικότερα του διεθνούς δικαίου της Θάλασσας – αποτελούν σημαντικούς παράγοντες, από τους οποίους εξαρτάται η συνολική πορεία των ελληνο-τουρκικών σχέσεων. Οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, την ευρωπαϊκή προοπτική της οποίας η Ελλάδα υποστηρίζει, προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες και είναι κρίσιμες για τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής, καθώς είναι και σχέσεις μεταξύ δύο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ».
Καταλήγοντας, ο κ. Βενιζέλος διατύπωσε την άποψη ότι «οι δύσκολοι καιροί απαιτούν δύσκολες επιλογές. Ο ΟΗΕ μπορεί να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις, όπως έχει κάνει τόσες φορές στο παρελθόν, υπό την προϋπόθεση ότι όλοι έχουμε το ίδιο όραμα και, το πιο σημαντικό, την απαραίτητη πολιτική βούληση».
