Χιλιάδες είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων που επιβαρύνθηκαν, λόγω ατελούς ή έστω λανθασμένης συμπλήρωσης του Ε9, κατά τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ.
Καθώς εντός των προσεχών ημερών ανοίγει η ειδική εφαρμογή για τις διορθωτικές καταχωρήσεις, καλό θα ήταν οι ενδιαφερόμενοι να λάβουν υπόψη τους τα εξής:
Ημιτελή ακίνητα
Για να χορηγηθεί η έκπτωση ημιτελούς ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει συμπληρωθεί ο κωδικός 99 στη στήλη 10 του πίνακα 1 στο έντυπο Ε9.
Αν ο φορολογούμενος έχει ξεχάσει να αναγράψει το συγκεκριμένο κωδικό, ο φόρος έχει υπολογιστεί στο 100% χωρίς έκπτωση –που σημαίνει ότι η επιβάρυνση θα είναι της τάξεως του 40%.
Κενά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα
Για να χορηγηθεί η έκπτωση 20% στα κενά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, θα πρέπει να έχουν συμπληρωθεί σωστά δύο κωδικοί. Στον πίνακα 1 του Ε9, ο φορολογούμενος θα πρέπει να συμπληρώσει στη στήλη 30 «ΟΧΙ» εάν δεν ηλεκτροδοτείται το ακίνητό του και επιπλέον στη στήλη 32 θα πρέπει να συμπληρώσει τον κωδικό 8 που υποδηλώνει κενό κτίσμα. Ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος είναι επίσης καθοριστικό στοιχείο ώστε να μπορεί να γίνει διασταύρωση με τα αρχεία της και να πιστοποιηθεί ότι το ακίνητο ήταν μη ηλεκτροδοτούμενο καθ’ όλη τη διάρκεια του 2013, ώστε να χορηγηθεί η έκπτωση. Ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος αναγράφεται στη στήλη 31.
Ο όροφος
Μια από τις παραμέτρους υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ είναι ο συντελεστής ορόφου. Για υπόγειο ο συντελεστής υπολογισμού του φόρου είναι 0,98, για ισόγειο και πρώτο όροφο 1, για δεύτερο και τρίτο όροφο 1,01 , για τέταρτο και πέμπτο 1,02 και για έκτο και πάνω 1,03.
Ας υποθέσουμε ότι φορολογούμενος που έχει στην κατοχή του ένα υπόγειο διαμέρισμα , δεν συμπλήρωσε καθόλου τη στήλη 11 . Κατά την εκκαθάριση ο ΕΝΦΙΑ υπολογίστηκε με συντελεστή 1,03 , σαν να ήταν στον έκτο.
Η διόρθωση τέτοιων λαθών, θα οδηγήσει σε μειώσεις φόρου. Για να διορθώσουν λάθη «ορόφου», οι φορολογούμενοι θα πρέπει να ανατρέξουν στη στήλη 11 του πίνακα 1 για τα κτίσματα και να γράψουν το σωστό κωδικό. Οι κωδικοί είναι Υ για υπόγειο, Ο για ισόγειο, 1 για πρώτο όροφο , 2 για δεύτερο κ.ο.κ . Για μεζονέτες αναγράφεται ο υψηλότερος όροφος. Αν δηλαδή πρόκειται για μεζονέτα δεύτερου και τρίτου ορόφου, ο φορολογούμενος θα πρέπει να συμπληρώσει τον αριθμό 3.
Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου υπολογίζεται ο συντελεστής που αντιστοιχεί στον έκτο όροφο με αντίστοιχο κόστος 5% παραπάνω φόρο (η διαφορά του συντελεστή 0,98 με τον συντελεστή 1,03).
Κτίσματα σε αγροτεμάχια
Ιδιαίτερη προσοχή θέλει και η συμπλήρωση της στήλης 17, στον πίνακα 2 με τα στοιχεία γηπέδων, όπου συμπληρώνεται η επιφάνεια των κτισμάτων που βρίσκονται σε αγροτεμάχια.
Στη στήλη 17α , αναγράφεται η επιφάνεια κατοικιών, στη στήλη 17β αναγράφεται η επιφάνεια αποθηκών και γεωργικών κτισμάτων , στη στήλη 17γ η επιφάνεια επαγγελματικών ή ειδικών κτιρίων. Τέλος στη στήλη 17, αναγράφεται το άθροισμα της επιφάνειας όλων των κτισμάτων.
Σε περίπτωση κατά την οποία έχει συμπληρωθεί η στήλη της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο αλλά δεν έχει συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου, θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου βρίσκεται κατοικία.
Έτσι ο φόρος μπορεί να διογκωθεί υπέρμετρα, αν οι συγκεκριμένες στήλες έχουν συμπληρωθεί λάθος. Αν για παράδειγμα φορολογούμενος ο οποίος έχει αποθήκη σε ένα χωράφι , για την οποία κανονικά δεν θα πλήρωνε φόρο, δεν έχει συμπληρώσει την επιφάνειά της στη στήλη 17β , αυτόματα η αποθήκη λογίζεται ως σπίτι από την ΓΓΔΕ και ο ΕΝΦΙΑ που προκύπτει φέρνει παραζάλη στον φορολογούμενο.
Κυριότητα ακινήτου
Για την κυριότητα, οι κωδικοί –κλειδιά βρίσκονται στη στήλη 15 για τα κτίσματα (στον πίνακα 1 του Ε9), στη στήλη 19 για τα οικόπεδα ( πίνακας 1) και στη στήλη 18 (πίνακας 2 του εντύπου) για τα γήπεδα θα πρέπει να συμπληρωθεί το είδος του εμπράγματου δικαιώματος με τον αντίστοιχο κωδικό.
Οι κωδικοί για τα δικαιώματα επί ακινήτων είναι:
1. πλήρης κυριότητα,
2. ψιλή κυριότητα,
3. επικαρπία ή οίκηση,
4. δικαίωμα επιφανείας,
5. πλήρης κυριότητα από προσύμφωνο αγοράς με αυτοσύμβαση,
6. ψιλή κυριότητα από προσύμφωνο αγοράς με αυτοσύμβαση,
7. επικαρπία από προσύμφωνο αγοράς με αυτοσύμβαση,
8. δικαίωμα ακινήτου (γηπέδου) το οποίο έχει παραληφθεί πριν τη σύνταξη του οριστικού παραχωρητηρίου από το Δημόσιο ή τον ΟΕΚ ή ΟΤΑ ή ΝΠΔΔ,
9. νομή επίδικου ακινήτου (γηπέδου),
10. δικαίωμα εργολάβου (εργολαβικό αντάλλαγμα) σε ακίνητο ( γήπεδο) εφόσον έχουν παρέλθει τέσσερα χρόνια από την έναρξη οικοδομικών εργασιών ή το ακίνητο έχει χρησιμοποιηθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο από τον εργολάβο πριν την παρέλευση τεσσάρων ετών,
11. κατοχή ακινήτου (γηπέδου) που ανήκει σε φορέα της γενικής κυβέρνησης, χωρίς τη συναίνεση του φορέα,
12. κατοχή ακινήτου (γηπέδου) – πλην του Δημοσίου- που ανήκει στην ΕΤΑΔ ΑΕ και στην Παράκτιο Αττικό Μέτωπο ΑΕ με τη συναίνεση των εταιρειών αυτών,
13. δεσμευμένο ακίνητο (γήπεδο) από ΟΤΑ για το οποίο εκκρεμεί αποζημίωση.
Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου είδους εμπράγματου δικαιώματος, το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει κατά πλήρη κυριότητα στο φορολογούμενο, εφόσον το έτος γέννησης επικαρπωτή για το συγκεκριμένο δικαίωμα είναι κενό.
Ας υποθέσουμε ότι φορολογούμενος δεν συμπλήρωσε τίποτα στη στήλη 15 για τα κτίσματα ενώ έχοντας την ψιλή κυριότητα του ακινήτου θα έπρεπε να έχει συμπληρώσει τον κωδικό 2. Κατά την εκκαθάριση ο ΕΝΦΙΑ υπολογίστηκε σαν να είχε την πλήρη κυριότητα του ακινήτου.
Επικαρπία ακινήτου
Στις στήλες 17 για τα κτίσματα, 21 για τα οικόπεδα ( στον πίνακα 1) και 20 για τα γήπεδα ( στον πίνακα 2) σε περίπτωση που δηλώνεται ψιλή κυριότητα ή επικαρπία αναγράφεται υποχρεωτικά το έτος γέννησης του επικαρπωτή ή η ένδειξη ΝΠ όταν ο επικαρπωτής είναι νομικό πρόσωπο. Αν ο επικαρπωτής είναι φυσικό πρόσωπο, ο φόρος που αναλογεί στο δικαίωμα αυτό ορίζεται ως ποσοστό του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα του ακινήτου, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή:
– στα 8/10, αν ο επικαρπωτής δεν έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του,
– στα 7/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του,
– στα 6/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 30ό έτος της ηλικίας του,
– στα 5/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 40ό έτος της ηλικίας του,
– στα 4/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 50ό έτος της ηλικίας του,
– στα 3/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του,
– στα 2/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 70ό έτος της ηλικίας του,
– στο 1/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 80ό έτος της ηλικίας του.
Αν ο επικαρπωτής δεν είναι φυσικό πρόσωπο, ο φόρος που αναλογεί στο δικαίωμα αυτό ορίζεται στα 8/10 του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα.
Στη συνέχεια ο φόρος που αναλογεί στην ψιλή κυριότητα προκύπτει αν από το φόρο που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα αφαιρεθεί ο φόρος που αναλογεί στην επικαρπία.
Σε περίπτωση κατά την οποία το έτος γέννησης επικαρπωτή έχει συμπληρωθεί με διψήφιο αριθμό, αυτός θεωρείται ως η ηλικία του επικαρπωτή κατά το έτος υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου έτους γέννησης επικαρπωτή, με εξαίρεση την προηγούμενη περίπτωση, λαμβάνεται το δυσμενέστερο για το φορολογούμενο έτος.
Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα η λάθος συμπλήρωση κοστίζει ακριβά καθώς σε περίπτωση εμπράγματου δικαιώματος με επικαρπωτή νομικό πρόσωπο, στην εκκαθάριση αποδόθηκε σταθερή τιμή 0,80 για επικαρπία, ανεξάρτητα από το δηλωθέν έτος γέννησης επικαρπωτή στο Ε9.
Ας υποθέσουμε ότι φορολογούμενος ο οποίος έχει την επικαρπία ενός διαμερίσματος έχει γεννηθεί το 1953 , αλλά στη στήλη 17 αντί για 1954 έχει γράψει μόνο 53. Το λάθος αυτό στοιχίζει 10% παραπάνω ΕΝΦΙΑ. Κι αυτό γιατί αν έχει συσταθεί επικαρπία ο συνολικός ΕΝΦΙΑ που βαρύνει το ακίνητο επιμερίζεται μεταξύ του ψιλού κύριου και του επικαρπωτή, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή.
Συνιδιοκτησία ακινήτου
Για τα κτίσματα η συνιδιοκτησία δηλώνεται στη στήλη 16 (πίνακας 1), για τα οικόπεδα στη στήλη 20 (πίνακας 1), για τα γήπεδα στη στήλη 19 (πίνακας 2). Προσοχή, το ποσοστό συνιδιοκτησίας δηλώνεται με πέντε δεκαδικά ψηφία.
Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου ποσοστού συνιδιοκτησίας, λαμβάνεται ποσοστό συνιδιοκτησίας 100%.
Ας υποθέσουμε ότι ένας φορολογούμενος , συνιδιοκτήτης σε ποσοστό 30% σε ένα οικόπεδο δεν συμπλήρωσε στη στήλη 20, το ποσοστό 30%. Το εκκαθαριστικό του βγήκε με τον ΕΝΦΙΑ για το σύνολο του οικοπέδου (100%).
