Βασικό εργαλείο του νέου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου με στόχους την προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων, τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας, αποτελεί το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης.
Σε σχετική ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου για το σχετικό νομοσχέδιο που τέθηκε υπό διαβούλευση, καταγράφονται οι βασικές ανεπάρκειες και υστερήσεις της προηγούμενης κοινοτικής περιόδου 2007-2013, αναφέρονται οι σημαντικότερες αλλαγές στο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου και παρατίθενται τα βασικά χαρακτηριστικά του προτεινόμενου νομοσχεδίου, με στόχο μεταξύ άλλων τη μείωση της γραφειοκρατίας και την ταχύτερη πληρωμή των δικαιούχων των συγχρηματοδοτούμενων έργων.
Επιδίωξη του υπουργείου είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων για την εξασφάλιση προϋποθέσεων ευημερίας, τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων αυτών του πρωτογενή τομέα.
Αναλυτικά το σημείωμα του υπουργείου Ανάπτυξης:
ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΠΑ 2007 -2013 ΣΤΟ ΕΣΠΑ 2014 – 2020
Βασικές διαπιστώσεις από την μέχρι σήμερα διαχείριση και υλοποίηση των δράσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων:
Το προηγούμενο διάστημα εκπονήθηκαν με την εποπτεία του Υπουργείου Ανάπτυξης μελέτες προκειμένου να αναδειχθούν τα στάδια εκείνα και οι διαδικασίες, οι οποίες προκαλούσαν αναποτελεσματικότητα στην υλοποίηση των δράσεων.
Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:
-Ανεπαρκής δημοσιοποίηση – ενημέρωση των δικαιούχων στο στάδιο προετοιμασίας των προτάσεων, με άμεση συνέπεια στην ποιότητα των υποβαλλόμενων σχεδίων ως προς την αρτιότητα, ωριμότητα και πληρότητα
-Χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης ως απόρροια του προηγούμενου σημείου.
-Σημαντικές καθυστερήσεις στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας λόγω προσφυγών, ενστάσεων κλπ.
-Σημαντικές καθυστερήσεις στο στάδιο της συμβασιοποίησης, λόγω των προαπαιτούμενων ελέγχων και διατυπώσεων σύμφωνης γνώμης από πέραν του ενός οργάνου (Διαχειριστική Αρχή, Ελεγκτικό Συνέδριο, Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων).
-Εμπλοκές κατά το στάδιο της υλοποίησης, σχετίζονται με την ποιότητα των μελετών, της επίβλεψης και διαχείρισης των έργων αλλά και χρονοβόρων διαδικασιών για την κήρυξη απαλλοτριώσεων.
-Τα αποτελέσματα των μελετών που υλοποίησε το ΥΠΑΝ, οδήγησαν σε σειρά προτάσεων οι οποίες επεξεργάστηκαν και ενσωματώθηκαν στο σχέδιο νόμου για το ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ποια θέματα επιλύνονται με τον προτεινόμενο Νόμο
Μέσω του προτεινόμενου νόμου θεσπίζουμε σειρά ρυθμίσεων με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης των συγχρηματοδοτούμενων έργων, της επιτάχυνσης των διαδικασιών, της υποστήριξης και ενίσχυσης των δικαιούχων, και των φορέων υλοποίησης, καθώς και της ενίσχυσης της διαφάνειας, της πρόληψης και της καταπολέμησης της απάτης.
Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:
-Πράξεις, των οποίων το χρονοδιάγραμμα έναρξης και υλοποίησης αποκλίνει σημαντικά, τίθενται σε καθεστώς «προειδοποιητικής απένταξης», εντός του οποίου ο φορέας θα πρέπει να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες επιτάχυνσης, άλλως το έργο απεντάσσεται.
-Η εγγραφή σε ΣΑΕ της κύριας εργολαβίας γίνεται εφόσον έχουν ολοκληρωθεί οι προκαταρκτικές ενέργειες για την ουσιαστική έναρξη του έργου (μελέτες, έρευνες, κήρυξη απαλλοτριώσεων κ.λπ.).
-Οι Διαχειριστικές Αρχές δεν μπορούν να προβαίνουν στην ένταξη έργων, εφόσον έχουν δεσμεύσει μέχρι το 110% του διαθέσιμου προϋπολογισμού του ΕΠ. Έτσι, δεν θα είναι δυνατή η επιβάρυνση των Προγραμμάτων πέραν των διαθέσιμων πόρων και θα ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
-Προβλέπονται ταχύτερες διαδικασίες για την πληρωμή των δικαιούχων συγχρηματοδοτούμενων έργων.
-Προβλέπεται ενισχυμένη υποστήριξη των δικαιούχων μέσω των Διαχειριστικών Αρχών των Περιφερειών και των Επιτελικών Μονάδων των Υπουργείων.
-Προβλέπεται η αποκλειστική χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την ανάρτηση, δημοσιοποίηση και διαβούλευση εγγράφων μεταξύ των Υπηρεσιών/Δομών των συγχρηματοδοτούμενων έργων, με στόχο την παροχή έγκαιρης και έγκυρης πληροφόρησης προς τους φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση, τον έλεγχο και την παρακολούθηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων.
-Στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης, όπως αυτό προκύπτει από την Εθνική Στρατηγική κατά της Απάτης στις Διαρθρωτικές Δράσεις, καθορίζονται μέτρα πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης στα συγχρηματοδοτούμενα έργα, η εφαρμογή των οποίων είναι υποχρεωτική για όλες τις εμπλεκόμενες στη διαχείριση και τον έλεγχο Υπηρεσίες.