Χαλαρώνει η στρόφιγγα των νέων χορηγήσεων – Προσδοκίες για απευθείας αγορά δανείων
Παρά την άκαμπτη στάση των εκπροσώπων των δανειστών μας, στο καυτό ζήτημα της διαπραγμάτευσης κατά την τρέχουσα αξιολόγηση του μνημονίου, οι Έλληνες τραπεζίτες διατηρούν την αισιοδοξία τους, η οποία εκπηγάζει από την βεβαιότητα ότι μέχρι το τέλος του έτους ή έστω κατά το πρώτο μισό του Ιανουαρίου 2015 θα προκύψει συμφωνία.
Έτσι, σε συνδυασμό με τα νέα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης που αναμένεται να λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), οι τράπεζες εστιάζουν δυναμικά στον στόχο τους -που δεν είναι άλλος από την επιστροφή σε ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης.
Η λύση της τεχνικής παράτασης
Αναμφίβολα, η δυνατότητα μιας τεχνικής παράτασης, ολίγων μηνών, της υφιστάμενης δανειακής σύμβασης θα απλώσει δίχτυ ασφαλείας γύρω από το πιστωτικό σύστημα, ώστε μέχρι την υπογραφή της συμφωνίας για το νέο πρόγραμμα να μην διαταραχθεί η άντληση φθηνής χρηματοδότησης από την ΕΚΤ.
Ωστόσο, ακόμη κι αν τελικά η διαπραγμάτευση με την τρόικα λήξει αισίως, η αποκατάσταση της ροής κεφαλαίων προς την Αγορά, προς τόνωση της ήδη πληγείσας πραγματικής Οικονομίας, θα γίνει σταδιακά και πάντως όχι χωρίς προβλήματα. Υπό τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις, δύσβατος παραμένει ο δρόμος για την δανειοδότηση της επιχειρηματικότητας με χορηγήσεις ύψους 9 – 10 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της επομένης χρονιά.
Ο πολιτικός παράγων εμπόδιο στην μείωση του κόστους χρηματοδότησης
Ανασταλτικός παραμένει ο παράγοντας της αβεβαιότητας, για το αν τελικά η παρούσα Βουλή καταφέρει να αναδείξει πρόεδρο της Δημοκρατίας, διατηρώντας υψηλά το κόστος της χρηματοδότησης (υψηλά spreads, επιβράδυνση ρυθμού μείωσης επιτοκίων νέων προθεσμιακών καταθέσεων κ.ά.), και ταυτόχρονα πιέζοντας την ζήτηση των τραπεζικών προϊόντων, αφού επιχειρήσεις αλλά και νοικοκυριά αναβάλλουν τον προγραμματισμό τους.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι αιτήσεις για στεγαστικά δάνεια είχαν αναθερμανθεί το καλοκαίρι -με αποκορύφωμα τη σημαντική αύξηση που παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο-, από τον Οκτώβριο όμως το ενδιαφέρον άρχισε να ατονεί λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας. Τελικά η ζήτηση κινήθηκε υποτονικά καθ’ όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Αυτό βεβαίως απέδειξε και το ότι οι υπολογισμοί των τραπεζών περί χορηγήσεων έπεσαν έξω, σε σημείο ώστε τώρα, ενώπιον της νέας χρονιάς, αυτές να αναπροσαρμόζουν τους στόχους τους προς τα άνω.
Μη αποδεκτά ως ενέχυρα ομόλογα με εγγύηση του Δημοσίου
Την ίδια στιγμή οι τράπεζες καλούνται τους επόμενους τρεις μήνες να αντικαταστήσουν ενέχυρα ονομαστικής αξίας περίπου 35 δισ. ευρώ, με τα οποία σήμερα αντλούν ρευστότητα ύψους 31 δισ. ευρώ.
Όπως είναι γνωστό, από την 1η Μαρτίου η ΕΚΤ δεν δέχεται ως ενέχυρα ομόλογα με εγγύηση του Δημοσίου, οδηγώντας έτσι τις τράπεζες στο να κάνουν το δεύτερο μεγάλο βήμα απεξάρτησης από την κρατική βοήθεια μετά την εξόφληση των προνομιούχων μετοχών.
Το ποσό των εγγυήσεων, στο τέλος Σεπτεμβρίου, ήταν ακόμη αρκετά υψηλό. Μειώνεται όμως γρήγορα από τον περασμένο μήνα χάρη στην ΕΚΤ.
Επιπρόσθετο «μαξιλάρι» ρευστότητας – Μείωση της έκθεσης στην ΕΚΤ
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μειώσει το κούρεμα που επιβάλλει στα κρατικά ομόλογα και στα έντοκα που δίνουν οι εγχώριες τράπεζες ως ενέχυρο, δημιουργεί σύμφωνα με τον οίκο Moody’s επιπρόσθετο μαξιλάρι ρευστότητας 7 δισ. ευρώ.
Η επιπλέον ρευστότητα που δημιουργεί η αναβάθμιση ενεχύρων αλλά και το πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολογιών χρησιμοποιείται ήδη από τις τράπεζες, ώστε να μην ανανεώσουν ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου, μειώνοντας την έκθεσή τους στην ΕΚΤ.
Για να απαγκιστρωθούν, όμως, ομαλά από τις εγγυήσεις απαιτούνται πρόσθετα βοηθητικά μέτρα από την ΕΚΤ.
Tο σενάριο της αποδοχής των δανείων ως ενέχυρα
Στις τηλεδιασκέψεις με τους αναλυτές οι διοικήσεις των τραπεζών διατύπωσαν την προσδοκία ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αποφασίσει, κάνοντας ένα ακόμη βήμα ποσοτικής χαλάρωσης, να δέχεται ως ενέχυρα απευθείας δάνεια, κίνηση που θα συμβάλει καταλυτικά στην ομαλή αντικατάσταση των εγγυήσεων του Δημοσίου.
Πώς κατανέμεται η «πίτα»
Στις 30 Σεπτεμβρίου ο όμιλος Eurobank κατείχε ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου ονομαστικής αξίας 11,14 δισ. ευρώ. Εξ αυτών εγγυήσεις ύψους 1,3 δισ. ευρώ ακυρώθηκαν τον Οκτώβριο και έτσι η έκθεση μειώθηκε στα 9,8 δισ. ευρώ.
Επιπρόσθετα η Eurobank έχει δανειστεί ειδικά ομόλογα Δημοσίου αξίας 1,91 δισ. ευρώ, προκειμένου να χρησιμοποιήσει την αντλούμενη ρευστότητα για χορηγήσεις στεγαστικών δανείων και δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Η Alpha Bank με τη σειρά της διατηρούσε, κατά την ίδια ημερομηνία, ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου, ύψους 8,2 δισ. ευρώ, έναντι 9,8 δισ. ευρώ στο τέλος του 2013. Το σύνολο των παραπάνω εγγυήσεων έχει δοθεί ως ενέχυρο στην ΕΚΤ για άντληση ρευστότητας. Η τράπεζα διατηρεί υπόλοιπο καλυμμένων ομολογιών, ύψους 3,7 δισ. ευρώ, το οποίο έχει ως εξασφάλιση στεγαστικά δάνεια λογιστικής αξίας 4,6 δισ. ευρώ.
Η Πειραιώς έχει εκδώσει και έχει στην κατοχή της ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου ύψους 5,35 δισ. ευρώ, ενώ αντίστοιχα η Εθνική κατέχει εγγυήσεις 12,8 δισ. ευρώ.
