H πορεία των μεταρρυθμίσεων στην Ιταλία, που άρχισε το 2012, δεν κινδυνεύει από την παραίτηση του προέδρου της, Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, υποστηρίζει ο Γερμανός ιστορικός Ρούντολφ Λιλ.
O Λιλ θεωρείται ένας από τους καλύτερους γνώστες της ιταλικής πολιτικής κουλτούρας. Έζησε για πολλά χρόνια στη Ρώμη, όπου έκανε έρευνες στο γερμανικό ιστορικό Ινστιτούτο της πρωτεύουσας. Η αποχώρηση του Τζόρτζιο Ναπολιτάνο από τον προεδρικό θώκο της χώρας δεν τον ανησυχεί. Θεωρεί ότι η διαδικασία των μεταρρυθμίσεων, που δρομολογήθηκαν το 2012, θα συνεχιστούν από την κυβέρνηση Ρέντσι.
Το ερώτημα είναι πόσο έχουν προχωρήσει οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις. «Άλλοι υποστηρίζουν ότι προχωρούν αργά, αλλά σύμφωνα με την άποψή μου συνεχίζονται με γοργό ρυθμό», υποστηρίζει ο Ρούντοφλ Λιλ. «Η κοινοβουλευτική μεταρρύθμιση έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, που σημαίνει ότι από δύο νομοθετικά σώματα θα παραμείνει ένα, το κοινοβούλιο, όπου θα μπορεί να ψηφίζει νόμους χωρίς την προσφυγή σε δεύτερο νομοθετικό σώμα. Στον τομέα της απασχόλησης, όπου ο Ρέντσι μεταρρύθμισε το περίφημο άρθρο 18 από τη δεκαετία του 1970, απελευθερώνεται το σύστημα προσφοράς και ζήτησης και τίθεται μια βασική προϋπόθεση για νέες προσλήψεις.»
Ο Γερμανός ιστορικός θεωρεί ότι ο Ιταλός πρωθυπουργός βρίσκεται υπό πίεση, τόσο από τη ακροδεξιά Λίγκα του Βορρά, όσο και από το κίνημα 5 αστέρων του Μπέπε Γκρίλο.
Ωστόσο, προσθέτει, η μεγαλύτερη πίεση προέρχεται μέσα από το κόμμα. «Το Δημοκρατικό Κόμμα, επικεφαλής του οποίου είναι ο Ματέο Ρέντσι, διαθέτει δύο ψυχές. Από τη μια η μετακομμουνιστική, που κινείται σταδιακά προς το κοινοβουλευτικό κέντρο και η αριστερή καθολική που προέρχεται από τη Democrazia Christiana. Με άλλα λόγια, υπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικές πεποιθήσεις. Το τελευταίο διάστημα παρ’ όλα αυτά και παρά τις έντονες αντιπαραθέσεις υπάρχουν εκείνοι που εκφράζουν τεράστιους ενδοιασμούς για τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της απασχόλησης, αλλά δεν ψηφίζουν εναντίον του Ρέντσι. Έτσι διαθέτει μια σταθερή βάση που αριθμητικά επαρκεί για να συνεχίσει τη διαδικασία των μεταρρυθμίσεων».
«Αντιπάθεια για το Βερολίνο»
Τα αισθήματα των Ιταλών απέναντι στη Γερμανία δεν είναι διαφορετικά από αυτά που επικρατούν στην Ελλάδα. Ο Γερμανός ιστορικός κάνει λόγο για αντιπάθεια απέναντι στο Βερολίνο, για συμπεριφορά της Γερμανίας που παρομοιάζει με αυτήν του καλύτερου μαθητή απέναντι στον χειρότερο.
«Πριν από δέκα χρόνια ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ντομινίκ ντε Βιλπέν, όταν επισκέφθηκε τη Ρώμη, είπε ότι χωρίς τον πολιτισμό της Ιταλίας και της χώρας του δεν θα υπήρχε η Ευρώπη. Κάτι τέτοιο δεν το έχουν ακούσει οι Ιταλοί από το Βερολίνο. Το μόνο που ακούν είναι η αποτελεσματικότητα, η εφαρμογή προαπαιτούμενων, αλλά η σημασία της Ιταλίας στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και στην ιστορία δεν εκθειάζεται σχεδόν καθόλου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ντε Γκασπάρι, όπως και ο Αντενάουερ ανήκει στους βασικούς θεμελιωτές της Ευρώπης».
Ο Ρούντολφ Λιλ παραδέχεται ότι η ιταλική ιστορία είναι γεμάτη από κρίσεις, αλλά από την άλλη υπογραμμίζει ότι οι Ιταλοί είναι πρωταθλητές στην υπέρβαση κρίσεων και ξέρουν καλά τη τέχνη του αυτοσχεδιασμού. Προγνωστικά με ονόματα για τη διαδοχή Ναπολιτάνο δεν κάνει, αλλά θα πρέπει να είναι υπερκομματική προσωπικότητα που να στηρίξει τις μεταρρυθμίσεις. «Όλοι συμφωνούν ότι το χάος που ακολούθησε πριν δύο χρόνια μετά την ανακοίνωση περί παραίτησης Ναπολιτάνο δεν θα πρέπει να επαναληφθεί».
