Το σχέδιο για τις αγορές κρατικών ομολόγων
Ως ημερομηνία σταθμός στην ιστορία της ευρωζώνης κρίνεται η σημερινή, καθώς, ο ισχυρός άνδρας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, αναμένεται να παρουσιάσει σήμερα το σχέδιο για ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της τάξης του 1,1 τρισ. ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν στον διεθνή Τύπο, το πρόγραμμα θα προβλέπει αγορές κρατικών ομολόγων 50 δισ. ευρώ το μήνα και θα έχει διάρκεια δύο ετών. Πάντως, η οριστική της μορφή φαίνεται πως δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί.
Στην περίπτωση που οι αγορές ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης γίνουν με βάση τα μερίδια συμμετοχής των εθνικών κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ στο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τότε η ΕΚΤ είτε απευθείας, είτε μέσω της Τράπεζας της Ελλάδας, θα μπορούσε να αγοράσει έως το τέλος του 2016 ελληνικά χρεόγραφα ύψους 32 δισ. ευρώ περίπου.
Η πρόταση για επέκταση του ισολογισμού της ΕΚΤ κατά 1,1 τρισ. ευρώ αντικατοπτρίζει την αποφασιστικότητα του προέδρου Μάριο Ντράγκι να αποτρέψει την απειλή του αποπληθωρισμού και να θέσει εκ νέου την οικονομία της ευρωζώνης σε υγιείς βάσεις.
Αρνητική για την Ελλάδα μια εξαίρεση από το QE
Πάντως, στελέχη των σημαντικότερων οίκων αξιολόγησης σε διεθνές επίπεδο επισήμαναν χθες ότι εάν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα εξαιρεθούν από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά το κρατικό αξιόχρεο της Ελλάδας, το οποίο είχε αναβαθμιστεί πρόσφατα.
Για τους οίκους αξιολόγησης Standard and Poor’s, Moody’s, Fitch και DBRS, εάν η Ελλάδα εξαιρεθεί από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αυτό θα εγείρει δύσκολα ερωτήματα για το σημαίνει μια τέτοια απόφαση, που θα έχει μεγάλο πολιτικό συμβολισμό.
Ερωτηθείς σχετικά, ο αναλυτής της S&P, Μόριτς Κρέμερ δήλωσε ότι δεν θέλει να κάνει καμιά υπόθεση για τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά επισήμανε ότι εάν η Ελλάδα συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα, αυτό θα διατηρήσει χαμηλά τα κόστη δανεισμού της, ενώ εάν δεν συμπεριληφθεί δεν θα μοιραστεί τα οφέλη. Τόνισε ωστόσο πως ακόμη και η αγορά ελληνικών κρατικών ομολόγων δεν αποτελεί πανάκεια για την αποφυγή μιας κήρυξης στάσης πληρωμών.
Από την πλευρά του, ο Φέργκους Μακόρμικ, επικεφαλής της διεύθυνσης η οποία είναι αρμόδια για τα κρατικά ομόλογα στον οίκο DBRS, δεν ήταν τόσο επιφυλακτικός. Ερωτηθείς εάν σε μια τέτοια περίπτωση ο οίκος του θα υποβάθμιζε την Ελλάδα, απάντησε «πιθανότητα». «Εάν αυτή η ιδέα των αμοιβαίων ευθυνών δεν γίνει αποδεκτή από όλα τα μέλη, τότε ο κίνδυνος αποχώρησης (από την ευρωζώνη) ενός ή περισσότερων μελών και της διάχυσης της κρίσης δεν θα απομακρυνθεί… Η κατάσταση θα είναι πολύ αρνητική».
Εάν αποφευχθεί η αγορά κρατικών ομολόγων της Ελλάδας το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και στην περίπτωση της Κύπρου, μολονότι τα κρατικά ομόλογα των δύο χωρών συνεχίζουν να γίνονται δεκτά ως εγγύηση για την εξασφάλιση δανείων για τις τράπεζες των δύο χωρών από την ΕΚΤ.
Οποιαδήποτε απόφαση της ΕΚΤ να κρατήσει τον κίνδυνο σε εθνικό επίπεδο μπορεί να υπονομεύσει όλες τις προσπάθειες της ΕΤΚ να μειώσει τον κατακερματισμό στην αγορά της ευρωζώνης, δήλωσε η Μαρί Ντάιρον, αντιπρόεδρος πιστωτικής πολτικής της Moody’s.
Η Fitch έκοψε το «outlook» της αξιολόγησης της Ελλάδας σε «αρνητικό» νωρίτερα τον Ιανουάριο, λέγοντας πως η αύξηση της πολιτικής αβεβαιότητας έπληξε την οικονομική ανάκαμψη.