Σήμερα η ανανέωση της έγκρισης υπαγωγής των ελληνικών τραπεζών στον ELA
Πολιτεία και τραπεζίτες, για ακόμη μία φορά, καταβάλλουν προσπάθειες προκειμένου να πείσουν τους καταθέτες να… επιστρέψουν στα γκισέ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων τα κεφάλαια που «σήκωσαν» κατά το τελευταίο διάστημα. Και, όσο παράξενο και να ακούγεται, πιο πρόθυμοι εμφανίζονται οι ξένοι επενδυτές να προχωρήσουν σε γενναίες επενδύσεις, παρά οι μικροκαταθέτες, η εμπιστοσύνη των οποίων έχει -ανεπανόρθωτα ίσως- κλονιστεί.
Οι πλέον αισιόδοξοι του επιχειρείν παραδέχονται βεβαίως ότι «αποφύγαμε τα χειρότερα», αλλά ουδείς αναμένει άμεσο και ολοκληρωτικό άνοιγμα της χρηματοδότησης της πραγματικής Οικονομίας -κάτι που προφανώς θα γίνει σταδιακά και μετά από ικανοποίηση πολλών κριτηρίων, εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και των δανειστών μας.
Η κατάσταση, από τον περασμένο Δεκέμβριο, σηματοδοτεί τις εναγώνιες προσπάθειες των διοικήσεων των ελληνικών τραπεζών να πείσουν τους ξένους επενδυτές να μην αποσυρθούν από τις μετοχικές συνθέσεις, άλλοτε με επιχειρήματα καθαρά χρηματοοικονομικού τύπου και άλλοτε ερμηνεύοντας τις πολιτικές κινήσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Επομένως, όλα κρίνονται σε επίπεδο εύστοχης πολιτικής ανάλυσης, ενώ, όσον αφορά τους μικροκαταθέτες, η συμπεριφορά τους περισσότερο εξαρτάται από την εκάστοτε επικρατούσα ψυχολογία.
Ο σημαίνων ρόλος της ΕΚΤ
Στον μεγαλύτερο βαθμό, η αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης εξαρτάται από τις κινήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και δη και από την απόφαση που θα λάβει σχετικά με την απευθείας πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στην παροχή ρευστότητας από το ευρωσύστημα. Οι γνωρίζοντες υποστηρίζουν ότι η ΕΚΤ, εφόσον ενεργεί υπό τον έλεγχο αυστηρών κανόνων και τυπικότατων διαδικασιών, θα περιμένει τις αποφάσεις των εθνικών Κοινοβουλίων των εταίρων μας, για την έγκριση της παράτασης του ελληνικού προγράμματος, προκειμένου η ίδια να προχωρήσει σε λήψη αποφάσεων σχετικά με την τόνωση της ρευστότητας της ελληνικής Οικονομίας.
Επομένως δεν θα πρέπει να περιμένουμε άρση του «waiver» πριν την επόμενη σύγκληση του Διοικητικού της Συμβουλίου, που θα λάβει χώρα στις 4 Μαρτίου. Στην σημερινή σύγκληση του ΔΣ της, η ΕΚΤ θα ανανεώσει την έγκρισή της για υπαγωγή των ελληνικών τραπεζών στον Μηχανισμό Στήριξης ELA, ενώ, στην καλύτερη περίπτωση, θα προχωρήσει σε δραστηριοποίησή του, εφόσον υπάρξει σχετικό αίτημα από ελληνικής πλευράς.
Να σημειωθεί εδώ ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη αντλήσει από τον ELA περίπου 63-64 δισ. ευρώ και το ανώτατο όριό του έως σήμερα είναι τα 68,5 δισ. ευρώ.
Η επαναφορά των καταθέσεων κρίνει την δυνατότητα τραπεζικής ρευστότητας
Η επιστροφή όσο το δυνατόν περισσότερων καταθέσεων αποτελεί έναν από τους βασικότερους «πονοκεφάλους» των τραπεζών. Το χρονικό διάστημα από τον Δεκέμβριο μέχρι και την προηγούμενη Παρασκευή έφυγαν, όπως είναι ευρέως γνωστό, καταθέσεις ύψους περίπου 21-22 δισ. ευρώ.
Τα 4 δισ. ευρώ του Δεκεμβρίου δεν αναμένεται να επιστρέψουν διότι σύμφωνα με τους υπολογισμούς των τραπεζών χρησιμοποιήθηκαν για την πληρωμή φόρων και την εξυπηρέτηση καταναλωτικών αναγκών.
Αντίθετα, τα υπόλοιπα 18 δισ. ευρώ έφυγαν εξαιτίας του κλίματος ανησυχίας που δημιούργησαν οι πολιτικές εξελίξεις. Τα περισσότερα εξ αυτών βρίσκονται στα σεντούκια, ενώ σημαντικό κομμάτι, το οποίο υπολογίζεται στα 7-8 δισ. ευρώ, τοποθετήθηκε σε αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού, κυρίως Λουξεμβούργου.
Εξάλλου, η κίνηση αυτή ήταν η πιο εύκολη λύση μιας και οι τράπεζες προσέφεραν τη δυνατότητα με το πάτημα ενός κουμπιού, και εάν αυτό ξαναπατηθεί τα χρήματα επιστρέφουν εντός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. «Δεν είναι εύκολο να τους πείσεις να το πράξουν, αλλά δεν είναι τόσο δύσκολο όσο ήταν το 2012. Όλα θα εξαρτηθούν από την κυβερνητική πολιτική και την ικανότητα της κυβέρνησης να επαναφέρει την ηρεμία και τη σταθερότητα», αναφέρουν αρμόδιες τραπεζικές πηγές.
Τα «κόκκινα» δάνεια και οι «μπαταχτσήδες»
Πέραν της ανάγκης επιστροφής των καταθέσεων, υπάρχει και ένα ακόμη καυτό μέτωπο, το οποίο πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθεί. Πρόκειται για τη νέα γενιά επισφαλειών, η οποία δημιουργήθηκε τους τελευταίους δύο μήνες, καθώς οι δανειολήπτες, ακούγοντας τις εξαγγελίες για αλλαγές στις ρυθμίσεις δανείων, δεν πλήρωσαν τις δόσεις τους.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι νέες καθυστερήσεις αφορούν κυρίως σε στεγαστικά δάνεια αλλά και επαγγελματικά, και οι εκτιμήσεις τις προσδιορίζουν στο 1,5 δισ. ευρώ. Καθόλου τυχαία δεν είναι η χθεσινή δήλωση του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος έκανε, για μία ακόμη φορά, λόγο για ανάγκη ύπαρξης κουλτούρας αποπληρωμής…
Με βάση τη λίστα που απέστειλε η κυβέρνηση στους θεσμούς, αναμένεται να υπάρξει πρόνοια στο μέτωπο των κόκκινων δανείων με βάση όμως εισοδηματικά κριτήρια και με γνώμονα την αδιατάρακτη κεφαλαιακή θέση των τραπεζών. Υπενθυμίζεται ότι βασικός στόχος της κυβέρνησης ήταν η δημιουργία ενός ενδιάμεσου φορέα (bad bank) για τη διαχείριση του προβλήματος, για τον οποίο όμως στόχος ήταν να χρηματοδοτηθεί με χρήση μέρους του μαξιλαριού του ΤΧΣ, το οποίο πέρασε στον έλεγχο του EFSF.
Σε ό,τι αφορά τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, θα εφαρμοστούν κάποια κριτήρια με στόχο τον αποκλεισμό από τη ρύθμιση προστασίας των «στρατηγικά κακοπληρωτών».
Τραπεζικές πηγές αναφέρουν ότι, εφόσον η οικονομία μπει εκ νέου σε τροχιά εξομάλυνσης και αποκατασταθεί η αναπτυξιακή προοπτική, οι τράπεζες θα προχωρήσουν από μόνες τους σε διαγραφές δανείων, κυρίως στα μικρά καταναλωτικά και στις πιστωτικές κάρτες και για περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει ενδεχόμενο αποπληρωμής λόγω πραγματικής αδυναμίας των δανειοληπτών.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr να υπάρξει ο πρώτος γύρος επαφών της κυβέρνησης με τις ομάδες εργασίας των τραπεζών, οι οποίες θα παρουσιάσουν τις προτάσεις τους για την καλύτερη αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων.
Στο μέτωπο των στεγαστικών προκρίνονται, μεταξύ άλλων, οι λύσεις που προβλέπει ο Κώδικας Δεοντολογίας αλλά και προτάσεις που προβλέπουν το πάγωμα ενός τμήματος του δανείου σε 10 -ίσως και παραπάνω- έτη.
