Καθώς η κλιματική αλλαγή έχει διασκορπίσει τα αλλεργιογόνα σε όλους σχεδόν τους μήνες του χρόνου οι αλλεργικοί δεν ησυχάζουν ποτέ.
«Τα λουλούδια ανθίζουν νωρίτερα λόγω του ήπιου καιρού, ενώ ο χειμώνας ξεκινά πια μετά τα Χριστούγεννα και όχι από τον Νοέμβρη, όπως παλιότερα», λέει η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας Καλλιόπη Κόντου -Φίλη. «Έτσι, αν και την άνοιξη έχουμε πάντα μια ολοφάνερη έξαρση, που ξεκινά πια από τον Φεβρουάριο και φθάνει τον Ιούνιο, βλέπουμε κατά τα τελευταία τρία χρόνια μια σχεδόν ολοετή πια κατανομή των αλλεργιογόνων».
Άγγλοι επιστήμονες έχουν μελετήσει εκτενώς το φαινόμενο τα τελευταία χρόνια και έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι 300 φυτικά είδη παρουσιάζουν επέκταση της ανθοφορίας τους, είτε αρχίζοντας νωρίτερα είτε ολοκληρώνοντάς την πιο όψιμα. «Αυτό σημαίνει πως η φλεγμονή που προκαλεί η αλλεργία στα όργανα – στόχους δεν ηρεμεί πια σχεδόν ποτέ, με μοναδικό ίσως διάλειμμα την περίοδο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου», επισημαίνει η κ. Κόντου.
Πρόσφατη ιταλική μελέτη έδειξε ότι ακόμα και όταν ηρεμεί ο αλλεργικός, μένει στο αναπνευστικό σύστημά του μια ελάχιστη φλεγμονή, που καθιστά πιο ευάλωτο το τραχειοβρογχικό δένδρο κι έτσι η αλλεργία πυροδοτείται ξανά από άλλες μη ειδικές συνθήκες, όπως λ.χ. τους ρύπους της ατμόσφαιρας, ένα κρυολόγημα, το άγχος κ.ά.
Η συχνότητα της αλλεργικής ρινίτιδας στην Ελλάδα παρουσίασε υπερτριπλασιασμό κατά τη δεκαετία 1990-2000. «Στις ανεπτυγμένες χώρες, όπως της Βόρειας Ευρώπης, φαίνεται ότι η συχνότητα των αλλεργιών παρουσιάζει σταθεροποίηση και ίσως μια μικρή μείωση, αλλά στην Ελλάδα τη βλέπουμε ακόμα να αυξάνεται», λέει η κ. Κόντου.
Παράλληλα, εξαπλασιάστηκαν οι αλλεργίες που εμφανίζονται μετά την ηλικία των 40 ή 50 ετών. «Σε χώρες όπως η Ελλάδα που ακόμα αναπτύσσονται, τα παιδιά μεγάλωσαν σε αστικό περιβάλλον και εμφανίζουν τις αλλεργίες νωρίς, αλλά αρκετοί γονείς που προέρχονται από χωριά και η δυτικοποίηση τους πρόλαβε στα πιο ώριμα χρόνια τους, αναπτύσσουν αλλεργίες αργά στη ζωή τους», εξηγεί η κ. Κόντου.
Τα είδη της γύρης που είναι κυρίως υπεύθυνα για τις ανοιξιάτικες αλλεργίες την Ελλάδα είναι: 1) παριετάρια (περδικάκι ή ελξίνη), 2) αγριοσιτηρά, γρασίδι και καλλιεργημένα δημητριακά και 3) ελιά. Και τα ακάρεα της οικιακής σκόνης όμως πολλαπλασιάζονται αυτή την εποχή, γιατί θέλουν ζεστό και υγρό καιρό. Πάνω από το 85% των ελλήνων αλλεργικών είναι ταυτόχρονα ευαισθητοποιημένοι σε περισσότερα από ένα αλλεργιογόνα.
Οι εαρινές αλλεργίες είναι κυρίως η αλλεργική ρινίτιδα, το αλλεργικό άσθμα και η αλλεργική επιπεφυκίτιδα, ενώ έξαρση παρουσιάζουν και οι δερματικές κνιδώσεις.
Οι νέες έρευνες
* Μια πρόσφατη δημοσίευση στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «GlobalAllergyandAsthma» δίνει νέα στοιχεία για το πώς η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των αλλεργιών, ιδιαίτερα στα παιδιά: 1. Ο μητρικός θηλασμός επί 4 μήνες προστατεύει τα παιδιά από τις δερματίτιδες έως την ηλικία των 3 ετών, από την αλλεργία στο γάλα της αγελάδας έως τους 18 μήνες και από το άσθμα έως την ηλικία των 6 ετών. 2.
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως οι βιταμίνες C και E, και το σελήνιο (από φρούτα και λαχανικά) βρέθηκε να προστατεύουν από τις αλλεργίες. Οι επιστήμονες συνιστούν στους ασθματικούς να τρώνε μήλα και άλλα φρούτα, να μειώσουν το αλάτι, να αυξήσουν το μαγνήσιο και να αποφεύγουν τις μαργαρίνες. 3. Οι προβιοτικοί και πρεβιοτικοί οργανισμοί φαίνεται να προστατεύουν από τις αλλεργίες, παράγοντας αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου, που διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
* Μελέτη επιστημόνων από το Κολέγιο Ιατρικής Άλμπερτ Αϊνστάιν στο YesivaUniversity σε 3.000 παιδιά έδειξε ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D συσχετίζονται με αυξημένες πιθανότητες για εμφάνιση αλλεργιών. Η μελέτη δημοσιεύθηκε ηλεκτρονικά στο τεύχος του περασμένου Φεβρουαρίου της επιθεώρησης «ThejournalofAllergyandClinicalImmunology».
* Ολοένα και περισσότερα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και παιδικού άσθματος. Μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε μόλις στην επιθεώρηση «ThejournalofAllergyandClinicalImmunology», δείχνει ότι η παχυσαρκία που εμφανίζεται έως την ηλικία των 5 ετών και παραμένει πάνω από ½ χρόνια, προδιαθέτει και για ατοπική δερματίτιδα.
* Το αγροτικό περιβάλλον προστατεύει και από τις τροφικές αλλεργίες, σύμφωνα με κινέζους επιστήμονες, που μελέτησαν 28.283 παιδιά 6-11 ετών σε αστικές και αγροτικές περιοχές, και ανακοίνωσαν τα ευρήματά τους σε ετήσιο συνέδριο (2011) της Αμερικανικής Εταιρείας Αλλεργιών, Άσθματος και Ανοσολογίας.
*«Η θεραπεία με το μονοκλωνικό αντίσωμα ομαλιζουμάμπη επεκτείνεται με νέες μελέτες από το χρόνιο αλλεργικό άσθμα στο μη αλλεργικό άσθμα, σε κνιδώσεις από φυσικά αίτια (ζέστη, κρύο κ.ά.), στην επιτυχή ανοσοθεραπεία στο δηλητήριο της μέλισσας σε ασθενείς με συστηματική μαστοκυττάρωση και σε άλλες βαριές καταστάσεις, με πολύ καλά αποτελέσματα», τονίζει η κ. Κόντου.
* «Στις επίμονες κνιδώσεις του δέρματος, μελέτες – δικές μας και ξένες – δείχνουν ότι η χορήγηση διπλάσιας ή τριπλάσιας δόσης αντιισταμινικών φαρμάκων μπορεί να λύσει το πρόβλημα, χωρίς να χρειασθεί η προσφυγή στην κορτιζόνη», λέει η κ. Κόντου.
Συμβουλές πρόληψης
1. Να φοράτε γυαλιά όταν βγαίνετε έξω.
2. Να έχετε κλειστά τα παράθυρα του αυτοκινήτου στην εξοχή.
3. Να διαλέξετε για τις διακοπές του Πάσχα ένα ξηρό μέρος.
4. Να απορροφάτε τακτικά τη σκόνη του σπιτιού με ηλεκτρική σκούπα.
5. Να χρησιμοποιείτε αιρ-κοντίσιον τις μέρες με υψηλά επίπεδα γύρης.
6. Εάν υπάρχει γκαζόν στον κήπο σας, να είναι καλά κουρεμένο.
7. Να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας για τη λήψη φαρμάκων.
8. Στα ταξίδια, να έχετε μαζί σας την έτοιμη ένεση αδρεναλίνης.
Αλήθειες και μύθοι
ΜΥΘΟΣ Τα μη συνταγογραφούμενα αντιισταμινικά από το στόμα είναι το ίδιο αποτελεσματικά με τα συνταγογραφούμενα από τον γιατρό για τον έλεγχο της αλλεργικής ρινίτιδας.
ΑΛΗΘΕΙΑ Τα μη συνταγογραφούμενα αντιισταμινικά μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων ορισμένων αλλεργιών, αλλά έχουν μικρά αποτελέσματα στην ανακούφιση της ρινίτιδας ή της φλεγμονής από τις αλλεργίες. «Ο αλλεργιολόγος μπορεί να σας συστήσει πιο αποτελεσματικά αντιφλεγμονώδη φάρμακα, αλλά επίσης να βρει την αιτία της αλλεργίας, παρά να ανακουφίσει απλώς τα συμπτώματα», λέει ο πρώην πρόεδρος του ACAAI δρ Μίρον Ζιτ.
ΜΥΘΟΣ Τα αποσυμφορητικά φάρμακα είναι εθιστικά.
ΑΛΗΘΕΙΑ Τα ρινικά αποσυμφορητικά σπρέι δεν είναι εθιστικά. Εάν κάνετε κατάχρηση, μπορεί να σας φαίνεται ότι τα χρειάζεστε ολοένα και περισσότερο για ανακούφιση. Γι’ αυτό, να μην τα χρησιμοποιείτε πάνω από τρεις ημέρες στη σειρά.
ΜΥΘΟΣ Εάν τρώτε μέλι, θα σας ανακουφίσει από την αλλεργία της άνοιξης.
ΑΛΗΘΕΙΑΣτην πραγματικότητα, το να τρώει κανείς μέλι μπορεί να είναι επικίνδυνο για κάποιους, γιατί μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Όσο λιγότερο επεξεργασμένο είναι το μέλι τόσο περισσότερο πιθανό είναι να περιέχει αλλεργιογόνα.
ΜΥΘΟΣ Η αλλεργία στη γύρη δεν θα οδηγήσει σε τροφική αλλεργία.
ΑΛΗΘΕΙΑΤο ένα τρίτο των ανθρώπων με αλλεργία στη γύρη αντιδρούν επίσης σε ορισμένες τροφές (όπως κεράσια, δαμάσκηνα, πεπόνι, μπανάνα, μήλο, χαμομήλι, καρύδια ή αμύγδαλα). Η αντίδραση όμως είναι συνήθως ήπια.
ΜΥΘΟΣ Η ανοσοθεραπεία είναι χρονοβόρα και δαπανηρή σε σχέση με τα φάρμακα.
ΑΛΗΘΕΙΑ Εξαρτάται από το πόσο ενοχλητική είναι η αλλεργία σας. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η ανοσοθεραπεία μειώνει το συνολικό κόστος υγείας σε παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα κατά το ένα τρίτο. Καθώς η ανοσία αυξάνεται προοδευτικά, τα συμπτώματα μειώνονται σημαντικά και μπορεί και να εξαφανισθούν, προσφέροντάς σας κέρδος σε χρόνο και χρήμα.
ΜΥΘΟΣ Ενα τεστ αίματος είναι το καλύτερο για τη διάγνωση.
ΑΛΗΘΕΙΑ Τα δερματικά τεστ είναι πιο ευαίσθητα από εκείνα στο αίμα.
ΠΗΓΗ: Αμερικανικό Κολέγιο Αλλεργίας, Άσθματος και Ανοσολογίας (ACAAI)
