Φρένο στους αναδρομικούς ελέγχους φορολογουμένων και όλων των σημαντικών υποθέσεων φοροδιαφυγής βάζουν δικαστικές αποφάσεις
Όλοι οι έλεγχοι «υπόπτων» για φοροδιαφυγή, που κατά καιρούς «κοσμούν» τις διάφορες λίστες (π.χ. Λαγκάρντ, Νικολούδη, εμβασμάτων στο εξωτερικό κ.λπ.) στηρίζονταν στο αποκαλυπτικό άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών και στις πρακτικές ελέγχων από τις αρμόδιες ΔΥΟ ή το ΣΔΟΕ, καθώς επίσης και στην ανανέωση του διαστήματος παραγραφής, ώστε οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να διατηρούν το δικαίωμα ελέγχου.
Συγκεκριμένα, επί πολλά έτη η Εφορία χρησιμοποίησε τέσσερις πρακτικές:
– Συνεχής επέκταση του χρόνου παραγραφής ώστε να παραμένουν επί μία δεκαετία ανοιχτές προς έλεγχο υποθέσεις ως και το 2001, ακόμα κι αν έχουν υπαχθεί σε νόμο περαίωσης, παρόλο που δεν υπάρχει υποχρέωση (ή και η δυνατότητα) φύλαξης στοιχείων ούτε από τον ελεγχόμενο, ούτε στις τράπεζες, ούτε καν την ίδια την Εφορία.
– Καθιέρωση έμμεσων τεχνικών υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματος με τις οποίες η Εφορία προσδιορίζει από μόνη της φόρους και πρόστιμα, ακόμη κι αν τα δηλωθέντα υπερκαλύπτουν τεκμήρια και «πόθεν έσχες».
– Νέου τύπου αναδρομικοί έλεγχοι με βάση πληροφορίες για κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών (εμβάσματα, καταθέσεις και αναλήψεις, στοιχεία πελατών τραπεζών του εξωτερικού) προκειμένου να διαπιστωθεί αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας.
– Μεταφορά στον ελεγχόμενο της υποχρέωσης να αποδείξει ο ίδιος πως είναι αθώος αντί στη φορολογική αρχή που τον ελέγχει και τον ενοχοποιεί με τις διαπιστώσεις της.
Επιπλέον, το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο από τα πολλά διαφορετικά ή και αντιφατικά πορίσματα που εκδίδονται για τον ΑΦΜ ενός ελεγχόμενου (ή και για οικογένειες ολόκληρες που ελέγχονται για κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς) από το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών, τις ΔΟΥ, το ΣΔΟΕ, το ΚΕΦΟΜΕΠ ή και τους εισαγγελείς, στην ίδια χώρα και με τους ίδιους νόμους, αλλά χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους (ροές καταθέσεων το ΣΔΟΕ, έμμεσες τεχνικές οι ΔΟΥ κ.λπ.) και κρίνουν διαφορετικά για παραβάσεις και ποσά φοροδιαφυγής, αποδυναμώνοντας σε μεγάλο βαθμό τη βαρύτητα των ευρημάτων των ελέγχων.
Αμφισβήτηση από την Δικαιοσύνη
Όλα τα μέτρα και οι πρακτικές με τα οποία οι εφορίες νόμιμα καταστρατηγούν την παραγραφή και επιβάλλουν φόρους και πρόστιμα κατά το δοκούν, αμφισβητούνται πλέον από τη Δικαιοσύνη.
Νέες δικαστικές αποφάσεις δίνουν «όπλο» σε 100.000 φορολογουμένους που έχουν στοχοποιηθεί για έλεγχο από την Εφορία να αποκρούσουν τη φοροεπιδρομή που έχει εξαπολύσει σε βάρος τους το Δημόσιο, καθώς κρίνεται ότι:
1) Η Εφορία δεν έχει δικαίωμα να ζητεί στοιχεία και να επιβάλλει πρόστιμα για χρήσεις ως το 2001 που ελέγχθηκαν μαζικά τα τελευταία χρόνια, επειδή έχουν παραγραφεί.
2) Οι έλεγχοι των τραπεζικών καταθέσεων που επεκτείνονται αναδρομικά στα έτη πριν από τις 30/9/2010 γίνονται εν πολλοίς στον αέρα, χωρίς ισχυρή νομική βάση.
3) Κακώς μεταφέρεται το βάρος της απόδειξης από τη φορολογική Αρχή στον φορολογούμενο.
Αδυναμία για έγκαιρο φορολογικό έλεγχο
Επειδή το Υπουργείο Οικονομικών δεν μπόρεσε ποτέ στο παρελθόν να ασκήσει έγκαιρα τον προβλεπόμενο φορολογικό έλεγχο, από το 2010 και μετά επιστράτευσε νέες μεθόδους εντοπισμού και ανακήρυξης παραβατών, μέσω των κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών, στοιχείων εμβασμάτων κ.λπ., υποκαθιστώντας τον κανονικό τύπο ελέγχων φορολογίας εισοδήματος, ΚΒΣ, ΦΠΑ και άλλων φορολογικών αντικειμένων, που ίσχυε έως τότε.
Οι δικαστικές αποφάσεις κρίνουν ότι οι πρακτικές αυτές είναι σαθρές και αυθαίρετες, ειδικά όταν εφαρμόζονται αναδρομικά για χρόνια στα οποία δεν επιτρέπεται να φτάσουν. Απορρίπτουν μάλιστα την επινόηση των νόμων της εποχής Παπακωνσταντίνου, ότι ο ελεγχόμενος είναι ταυτόχρονα και ένοχος, εκτός αν αποδείξει πως «δεν είναι ελέφαντας», καταργώντας ουσιαστικό το τεκμήριο της αθωότητας, ενώ επέτρεπαν στην Εφορία να θεωρεί ως αδήλωτο εισόδημα κάθε κατάθεση μετρητών στην τράπεζα, χωρίς να αποδεικνύεται πως δεν προέρχονται από νόμιμη εργασία ή άλλη συναλλαγή του ελεγχόμενου!
Συγκεκριμένα:
1) Αθέμιτη η παράταση παραγραφής.
2) Στην Εφορία το βάρος της απόδειξης.
3) Δεν φορολογείται η προσαύξηση περιουσίας.
Σύμφωνα με τις δικαστικές αποφάσεις:
– Η Εφορία δεν έχει δικαίωμα να ζητεί στοιχεία και να επιβάλλει πρόστιμα για χρήσεις ως το 2001 που ελέγχθηκαν μαζικά τα τελευταία χρόνια επειδή έχουν παραγραφεί.
– Οι έλεγχοι των τραπεζικών καταθέσεων που επεκτείνονται αναδρομικά στα έτη πριν από τις 30/9/2010 γίνονται χωρίς ισχυρή νομική βάση.
– Κακώς μεταφέρεται το βάρος της απόδειξης από τη φορολογική αρχή στον φορολογούμενο.