Κυρία Βρέντζου, σχεδόν δύο μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας ως Θεματική Αντιπεριφερειάρχης υπεύθυνη Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής και Αλιείας στην Περιφέρεια Κρήτης, ποιες είναι οι έως τώρα ενέργειες σας και ποιος ο προσανατολισμός σας σε θέματα αγροτικής ανάπτυξης ; Ποιο το όραμα σας για την Περιφέρεια Κρήτης;
Στις 2 Φεβρουαρίου με Απόφαση του Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκη μου ανατέθηκαν ο σχεδιασμός, ο συντονισμός και η επεξεργασία προτάσεων που αφορούν θέματα Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής και Αλιείας. Ολοκληρώσαμε ήδη συναντήσεις εργασίας με τα Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα του νησιού. Ξέρετε η Κρήτη έχει το προνόμιο να έχει μεγάλη συγκέντρωση πανεπιστημιακών και ερευνητικών φορέων. Αυτό το πλεονέκτημα κατά κάποιο τρόπο έχει παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση. Φιλοδοξία μας είναι αυτοί οι φορείς που είναι δίπλα μας να αποτελέσουν μοχλό δυναμικής ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας. Η επίκληση για τη συνδρομή τους είχε πλήρη ανταπόκριση και ήδη έχουμε στα χέρια μας τις γραπτές προτάσεις τους. Υπάρχει όμως ένα τεράστιο κενό μεταξύ έρευνας και σύνδεσης της με τα προβλήματα του πρωτογενή τομέα. Σήμερα η Περιφέρεια Κρήτης καλείται να παίξει το ρόλο του συντονιστή αυτής της σύνδεσης και έτσι να αποτελέσουν τα ιδρύματα μοχλό ανάπτυξης για τη γεωργία και την οικονομία. Παράλληλα έχουν προταθεί από μέρους τους Εκπρόσωποι για την Ομάδα Στρατηγικού Σχεδιασμού και τις επιμέρους Ομάδες Εργασίας. Από τον Απρίλιο ξεκινά εντατικά η εφαρμογή του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και ορόσημα επίτευξης στόχων. Η Ομάδα Στρατηγικού Σχεδιασμού θα εργαστεί σε πλήθος τομέων όπως η φυτική και ζωική παραγωγή, οι υποδομές του πρωτογενή τομέα, οι φυσικοί πόροι και το ανθρώπινο κεφάλαιο, οι εξαγωγές, οι οργανώσεις παραγωγών, η τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία, τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και πολλοί άλλοι. Θα εργαστούμε με πάθος για τη διαμόρφωση συνθηκών ταχείας ανάπτυξης μιας ποιοτικά προσανατολισμένης, υψηλής προστιθέμενης αξίας, ισχυρής φήμης και αναγνωρισιμότητας Κρητικής γεωργοκτηνοτροφίας, που θα παράγει ικανοποιητικά εισοδήματα και θα έχει υψηλές αντοχές στις πιέσεις του εντεινόμενου διεθνούς ανταγωνισμού. Αυτό είναι το όραμα μας και θα το υπηρετήσουμε με συνέπεια με όλες μας τις δυνάμεις.
Αλήθεια, μιλώντας για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, υπάρχει κάποια ειδική στόχευση από μέρους σας;
Ξέρουμε ότι τα δημόσια οικονομικά της χώρας μας έχουν δημιουργήσει ευρύτερους περιορισμούς. Παρόλα αυτά και παρά τις πολλές ανειλημμένες υποχρεώσεις σε συνέχεια της προγραμματικής περιόδου 2000 – 20006, πόροι υπάρχουν. Όχι τρομερά μεγάλοι, αλλά υπάρχουν. Και υπάρχουν με την έννοια ότι οι κοινοτικοί και εθνικοί πόροι πρέπει να προσανατολίζονται σε αποδοτικές δραστηριότητες. Με αυτή την έννοια, αν και μας απασχολεί όπως είναι αυτονόητο το μέγεθος των διαθέσιμων πόρων, ακόμη περισσότερο στεκόμαστε στο να κατευθύνονται τα χρήματα σε δράσεις που δημιουργούν υψηλή προστιθέμενη αξία, είναι αποτελεσματικές και αποδοτικές. Και αναφέρομαι τόσο στις δημόσιες, όσο και στις ιδιωτικές επενδύσεις στον αγροτικό χώρο. Μας προβληματίζει επίσης η έλλειψη μελετών για την ωρίμανση έργων. Ένα από τα βασικότερα προβλήματα σήμερα για την ανάπτυξη της Κρήτης, είναι η έλλειψη ολοκληρωμένων μελετών, που δεν μας επιτρέπει να απορροφήσουμε κονδύλια Εθνικά και Κοινοτικά. Πριν μερικές εβδομάδες Κρητική αντιπροσωπεία στην οποία συμμετείχα ταξίδεψε στις Βρυξέλες. Διαπίστωσα ότι είναι επιτακτική ανάγκη να ωριμάσουμε τα έργα μας με ολοκληρωμένες μελέτες. Συναντηθήκα με ανώτατα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Επίτροπο Αλιείας και Θαλάσσιων Υποθέσεων κα Δαμανάκη και Έλληνες Ευρωβουλευτές. Χρειάζεται σκληρή δουλειά και πηγές χρηματοδότησης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα βρούμε.
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες της Κρήτης στον αγροτικό τομέα;
Η Κρήτη έχει μια εξωστρεφή σε πολύ μεγάλο βαθμό αγροτική παραγωγή. Μια παραγωγή που απευθύνεται στην υπόλοιπη Ελλάδα και ιδιαίτερα εξαγωγική. Αναφέρομαι σε προϊόντα όπως τα επιτραπέζια σταφύλια, τα πρώιμα, εκτός εποχής, κηπευτικά, το ελαιόλαδο. Παράλληλα έχουμε σημαντικούς διαρθρωτικούς περιορισμούς. Είμαστε νησί με γη κατεξοχήν ημιορεινή και ορεινή, με μικρές εκμεταλλεύσεις και πολυτεμαχισμένο κλήρο. Συγκριτικά με άλλες περιοχές της χώρας δεν τα έχουμε πάει καλά στον αναδασμό της γης. Επίσης έχουμε μείνει πίσω στον τομέα των υδάτων. Εδώ στην Κρήτη η κλιματική αλλαγή μας έχει αγγίξει ήδη αισθητά. Κατά συνέπεια οφείλουμε, είμαστε καταδικασμένοι να δούμε σοβαρά το θέμα των υδατικών πόρων, για να μη διψάσουμε και φυσικά να ικανοποιούμε τις ανάγκες της αγροτικής παραγωγής.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σκανδαλίδης έχει θέσει ως προτεραιότητες για όλες τις περιφέρειες της χώρας το «καλάθι» αγροτικών προϊόντων, τη δημιουργία ενός μεγάλου δημοπρατηρίου ανά περιφέρεια, τη μεταρρύθμιση των οργανώσεων παραγωγών και των συνεταιριστικών οργανώσεων. Πως τοποθετείστε σε σχέση με αυτούς τους προσανατολισμούς;
Οι θέσεις και ο προσανατολισμός του Υπουργείου μας βρίσκουν σύμφωνους. Θέλουμε όμως αφενός το Υπουργείο κοντά μας σε συνεχή βάση και αφετέρου ένα βαθμό ελευθερίας. Δηλαδή η ικανοποίηση αυτών των πρωτοβουλιών να προκύψει από κάτω προς τα πάνω. Άλλη η κατάσταση στη Θεσσαλία άλλη στην Κρήτη. Άλλη η κατάσταση στη Μακεδονία άλλη στην Κρήτη. Σαφώς θα πρέπει να βγούμε στις αγορές με μια διαφοροποιημένη εικόνα, με ένα δικό μας καλάθι, σαφώς πρέπει να πολεμήσουμε τις στρεβλώσεις της εμπορίας των αγροτικών προϊόντων και οπωσδήποτε πρέπει να δούμε τους συνεταιρισμούς σε ένα πλαίσιο ευρύτερο, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο, αντιλαμβανόμενοι ότι αν και χάσαμε πολύ δρόμο πρέπει να σπεύσουμε να εναρμονιστούμε με τα σύγχρονα συνεταιριστικά μοντέλα που προϋποθέτουν ικανό μέγεθος οργάνωσης και πολύ καλά οικονομικά. Με ικανό δηλαδή μέγεθος χρηματικών πόρων, ικανό απόθεμα, για να κάνουν προώθηση πωλήσεων και διεθνές marketing.
Τι σημαίνει για σας Πράσινη αγροτική ανάπτυξη;
Καταρχήν σημαίνει να περιορίσουμε πια την εστίαση μόνο στο κέρδος. Η οικονομική αποδοτικότητα είναι, δεν το συζητάμε, ζητούμενο, αλλά επιτέλους πρέπει να σεβαστούμε και τις επόμενες γενιές και το περιβάλλον που θα τους κληροδοτήσουμε. Για τον αγροτικό τομέα σίγουρα οι κανόνες της πολλαπλής συμμόρφωσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των πολιτικών μέσω των οποίων επιχειρείται η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και η διατήρηση του αγροτικού τοπίου. Η τήρηση των υποχρεώσεων της πολλαπλής συμμόρφωσης είναι υποχρέωση όλων των παραγωγών. Θέλω να σας δώσω ένα παράδειγμα. Στον τομέα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, οι οποίες εδώ και δεκαετίες γνωρίζουν σημαντική ανάπτυξη στην Κρήτη, είναι σκόπιμο να υιοθετηθούν καινοτόμες και περισσότερο φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές, λόγου χάριν επεξεργασία των καυσαερίων από τη θέρμανση με τη μετατροπή του μονοξειδίου του άνθρακα σε διοξείδιο που το ζητάνε έτσι κι αλλιώς τα φυτά μέσα στο θερμοκήπιο, ανακύκλωση του νερού άρδευσης, ανακύκλωση πλαστικών και χαρτιών, συλλογή του βρόχινου νερού και πολλά άλλα. Θέλω όμως να σταθώ λίγο στο θέμα του νερού. Ένα σημαντικό πρόβλημα που άπτεται της διαχείρισης νερού είναι η σπατάλη. Σε πολλές περιπτώσεις γίνεται κατασπατάληση του αρδευτικού νερού π.χ. πότισμα κατά τις μεσημεριανές ώρες το καλοκαίρι, παρατεταμένη διάρκεια ποτίσματος χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η υγρασία του εδάφους και οι πραγματικές ανάγκες της κάθε καλλιέργειας. Επίσης σε πολλές περιπτώσεις δεν υφίστανται κλειστά δίκτυα διανομής νερού, υπάρχουν μεγάλες διαρροές ή δεν εγκαθίστανται μετρητές κατανάλωσης, ενώ δεν ανακυκλώνεται και δεν επαναχρησιμοποιείται το νερό. Ακόμη, μέχρι και σήμερα, σχεδόν σε καμία περίπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη τα διαθέσιμα αποθέματα στο υπέδαφος με αποτέλεσμα την εμφάνιση φαινομένων υφαλμύρινσης και ελλείψεων σε περιόδους αιχμής. Εδώ είναι απαραίτητη η συμβολή μας για τον εκσυγχρονισμό των αρδευτικών δικτύων. Επίσης, θα πρέπει να γίνεται σωστός προγραμματισμός. Πολλές φορές είναι αποτελεσματικότερη η κατασκευή περισσοτέρων έργων μικρής κλίμακας σε μια ευρεία περιοχή, παρά ενός έργου μεγάλης κλίμακας αλλά περιορισμένης χωρικής εμβέλειας. Σε όλη την έκταση της Κρήτης θα πρέπει να επικοινωνήσουμε ορθές πρακτικές σχετικές με την άρδευση, οι οποίες θα ακολουθούνται με συνέπεια από τους παραγωγούς.
Πρόσφατα συνόδευσαν στην Κίνα τον Επίτροπο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης 30 στελέχη του κλάδου τροφίμων και ποτών από την ΕΕ, που αντιπροσωπεύουν ένα μεγάλο φάσμα προϊόντων παγκοσμίου φήμης. Τι σηματοδοτεί για εσάς αυτή του η πρωτοβουλία;
Πράγματι γνωρίζω ότι ο αρμόδιος για θέματα γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης Επίτροπος, Dacian Cioloş, επισκέφθηκε την Κίνα από τις 20 έως την 25η Μαρτίου, προκειμένου να προωθήσει ευρωπαϊκά ποιοτικά τρόφιμα και ποτά με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Τον Επίτροπο συνόδευσαν 30 ανώτατα στελέχη εταιρειών του κλάδου των τροφίμων και ποτών από ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελλάδα αλλά και την Κρήτη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει περισσότερα από 3.200 καταχωρημένα τρόφιμα, οίνους και αλκοολούχα ποτά που έχουν αποκτήσει το ειδικό καθεστώς της ΠΓΕ επειδή παρασκευάζονται εξολοκλήρου ή εν μέρει σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, με αναγνωρισμένη τεχνογνωσία και παραδοσιακές μεθόδους. Σκεφτείτε λοιπόν ότι στην Κίνα ανάμεσα στα Γαλλικά και Ισπανικά κρασιά Μπορντώ και Ριόχα, το Γαλλικό Κονιάκ και την Ιταλική Γκράπα, το Γαλλικό Ροκφόρτ και το Ιταλικό Προσούτο, το Αγγλικό Σίνταρ, το Σκοτσέζικο σολομό, το Κυπριακό λουκούμι Γεροσκήπου, βρέθηκε η Φέτα μας και το ΠΟΠ Ελαιόλαδο Σητείας. Είναι μεγάλη τιμή για μας τους Κρητικούς να έχουμε πρεσβευτή το πολυβραβευμένο ελαιόλαδο Σητείας και να σκεφτείτε ότι έχουμε πολλά ακόμη εξίσου ποιοτικά και βραβευμένα ελαιόλαδα, προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ. Για παράδειγμα τα ελαιόλαδα Σελίνου Κολυμβαρίου, Αποκόρωνα, Βόρειου Μυλοπόταμου, Βιάννου, Αρχανών, Πεζών και Θραψανού, τη Θρούμπα που είναι βρώσιμη ελιά, το Κρητικό παξιμάδι που είναι προϊόν ΠΓΕ, τη Γραβιέρα, την Ξυνομυζήθρα, τα Πορτοκάλια Μάλεμε. Και βεβαίως να πω ότι επίσης έχει κατατεθεί αίτημα για νέο ΠΟΠ, το οποίο αυτή τη στιγμή εξετάζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για το Ξύγαλο Σητείας.
Τι ετοιμάζετε στο προσεχές διάστημα;
Προγραμματίζουμε την πρώτη σύγκλιση της Ομάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού με κύρια θέματα τον Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχεδιασμό Αγροτικής Ανάπτυξης της Κρήτης, το Θεματικό Προσανατολισμό των Ομάδων Εργασίας, το Επιχειρησιακό Πλάνο των ενοτήτων Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου, τη σύμπραξη με τα Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα, τα Μεγάλα Έργα, την ενίσχυση της εξωστρέφειας της αγροτικής παραγωγής, την Κρητική Διατροφή και το Κρητικό Διατροφικό Πρότυπο, την ωρίμανση έργων, ένα σημαντικό Συνέδριο που ετοιμάζουμε, τη συνεργασία με τις Υπηρεσίες μας σε όλη την Κρήτη, το Υπουργείο και τις Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες του.
Προέρχεστε από τον ιδιωτικό τομέα, με μια μακρά επαγγελματική διαδρομή και εμπειρίες διοίκησης και συντονισμού σε μεγάλη αλυσίδα λιανεμπορίου. Τι εφόδια κουβαλάτε;
Ένα πράγμα έμαθα όλα αυτά τα χρόνια. Ένα πράγμα γνωρίζω καλά. Ότι με ανθρώπους που έχουν κέφι για δουλειά, που μπορούν και θέλουν να προσφέρουν, με σεβασμό, ειλικρίνεια, εργατικότητα και πάνω από όλα αγάπη προς τον άνθρωπο και τον τόπο μας, όλοι μαζί μπορούμε να αλλάξουμε την Κρήτη και μπορούμε να πετύχουμε.
