Το σχέδιο της Nomura για λογαριασμό της Κυβέρνησης
Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων συζητείται σήμερα το θέμα των «κόκκινων» δανείων, με την ελληνική πρόταση να προβλέπει, μεταξύ άλλων, δημιουργία εταιρείας διαχείρισης των δανείων, Δημόσια Αρχή Πιστοποίησης Φερεγγυότητας και αναβάθμιση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Στο τραπέζι βρίσκεται η ελληνική πρόταση, που περιλαμβάνει την 180 σελίδων έκθεση της επενδυτικής τράπεζας Nomura, που εκπονήθηκε για λογαριασμό της και παραδόθηκε στους εκπροσώπους των ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ και ESM.
Τη σκυτάλη της διαπραγμάτευσης παίρνουν και πάλι αύριο, Παρασκευή, οι επικεφαλείς των υπουργείων Οικονομικών και Οικονομίας κ.κ. Ε. Τσακαλώτος και Γ. Σταθάκης από την ελληνική πλευρά και των δανειστών από την άλλη.
Επιφυλακτικοί εμφανίζονται οι δανειστές σχετικά με τη δημιουργία εταιρείας διαχείρισης, ενώ ενστάσεις για το ζήτημα εκφράζονται από καταναλωτικές οργανώσεις και δανειολήπτες, οι οποίοι εκτιμούν ότι θα ανοίξει ο δρόμος για την πώληση κόκκινων δανείων σε ξένα funds και όχι κατ’ ανάγκη distress, από τα οποία έχει υπάρξει έντονο ενδιαφέρον. Με βάση την ελληνική πρόταση, εκτός αγοραπωλησίας θα βρεθούν τα κόκκινα δάνεια που αφορούν την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη.
Οι προτάσεις, που έχoυν προκαλέσει αντιδράσεις τόσο στους θεσμούς όσο και από την Τράπεζα της Ελλάδος, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
Τη δημιουργία Δημόσιας Αρχής Πιστοποίησης Φερεγγυότητας (Credit Bureau) η οποία θα αξιολογεί και θα βαθμολογεί (από 1 έως 10) τον δανειολήπτη, ανάλογα με το πώς εξυπηρετεί τις οφειλές του προς τις τράπεζες και το Δημόσιο. Η Αρχή αυτή θα χειρίζεται μια βάση δεδομένων στην οποία θα μπαίνουν στοιχεία από τον Τειρεσία, τις εφορίες και στα ασφαλιστικά ταμεία και στην βάση των οποίων θα προκύπτει το εάν ο οφειλέτης που ζητά υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου για ρύθμιση οφειλών δικαιούται να υπαχθεί ή όχι. Το σκεπτικό είναι η Δημόσια Αρχή Πιστοποίησης Φερεγγυότητας να τροφοδοτεί τα δικαστήρια -ή τις αρχές που θα επιλαμβάνονται εξωδικαστικά τη διευθέτηση της οφειλής-, με επαρκή στοιχεία για το συνολικό προφίλ του δανειολήπτη, ώστε να είναι ξεκάθαρο από την αρχή της ρύθμισης τι μπορεί να πληρώσει και τι όχι.
Την αναβάθμιση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Στόχος είναι να δημιουργηθεί γραμματεία του Συμβουλίου με διευθύνσεις και γραφεία σε όλη την Ελλάδα που θα ενημερώνει τους δανειολήπτες που θέλουν να ρυθμίσουν τα δάνεια τους για το πώς θα το κάνουν. Απώτερος σκοπός είναι η δομή αυτή που θα στελεχωθεί από δημοσίους υπαλλήλους να προσφέρει εξατομικευμένες υπηρεσίες και λύσεις στους πολίτες και επιχειρήσεις. Έτσι, κάποιος με στεγαστικό, καταναλωτικό και επιχειρηματικό δάνειο θα μπορεί να προσφεύγει στη διεύθυνση της γραμματείας του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού και δίδοντας τα σχετικά στοιχεία για τα δάνεια και τα εισοδήματά του να λαμβάνει ενημέρωση για το ποιες θεωρούνται «οι βασικές εύλογες δαπάνες διαβίωσης» του, και εν συνεχεία για το ποια δόση θα πρέπει να πληρώνει. Οι θεσμοί και η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρούν πως το σχετικό ρόλο θα ήταν καλύτερο να τον αναλάβει ο Τραπεζικός Διαμεσολαβητής και όχι αποσπασμένοι δημόσιοι υπάλληλοι. Αυτό διότι επιθυμούν στελέχη με εμπειρία στον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών που θα έχουν στοιχειώδεις γνώσεις για να αξιολογούν την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, το συνολικό ύψος και τη φύση των χρεών του, την τρέχουσα αλλά και την αναμενόμενη ικανότητα αποπληρωμής, καθώς και το ιστορικό οικονομικής συμπεριφοράς του.
Την αλλαγή διατάξεων του νόμου Κατσέλη και του νόμου Δένδια. Η πρόταση προβλέπει την ενίσχυση κάποιων Ειρηνοδικείων της χώρας, ώστε να επιδικάζονται πιο γρήγορα οι πρόσφυγες των οφειλετών που κάνουν χρήση του νόμου Κατσέλη. Ακόμη, προβλέπει τον περιορισμό της «κατάχρησης» των ευεργετικών διατάξεων του νόμου από τους λεγόμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Σχετικά με το νόμο για τη ρύθμιση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων, γνωστό ως και νόμο Δένδια, επιδιώκεται η προσαρμογή του στα νέα δεδομένα και το «κούμπωμα» του με τις επικείμενες αλλαγές στο πτωχευτικό νόμο.
Τη δημιουργία εταιρείας διαχείρισης «κόκκινων» δανείων (Asset Management Company -AMC) στην οποία το Δημόσιο θα έχει μειοψηφικό ποσοστό. Η πρόταση για την Asset Management Company ουσιαστικά προσβλέπει στο να δημιουργηθεί ένας φορέας που θα παίρνει τα επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία από τους ισολογισμούς των τραπεζών και θα αναλαμβάνει εκείνος τον πιστωτικό κίνδυνο, τιτλοποιώντας τα «bad assets», με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Αυτό θεωρητικά θα ενισχύσει την κεφαλαιακή δομή των τραπεζών και θα επιτρέψει στα τραπεζικά ιδρύματα να επενδύσουν περισσότερα κεφαλαία τους σε νέα δάνεια. Ωστόσο, δεν έχει αποσαφηνισθεί το αν η Asset Management Company θα δίνει στις τράπεζες μετρητά σε αντάλλαγμα των χαρτοφυλακίων «κόκκινων» ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου ή εγγυήσεις. Ακόμη δεν έχει ξεκαθαριστεί με τι κεφάλαια θα προικοδοτηθεί η σχετική εταιρεία.
Πάντως οι Θεσμοί διαμηνύουν ότι η οποιαδήποτε συζήτηση για τα “κόκκινα” δάνεια θα γίνει μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αφενός για να μην καθυστερήσει η διαδικασία των stress tests κι αφετέρου για να μην δοθεί καμία αφορμή για να ενεργοποιηθεί η κοινοτική οδηγία για το bail in.
