Σαρωτική μείωση στο μερίδιο της ΔΕΗ στην αγορά λιανικής κάτω του 50% από το 98% σήμερα, περιλαμβάνει το τρίτο Μνημόνιο που κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή.
Είναι το αναγκαστικό μέτρο που υποχρεώθηκε να υιοθετήσει χ η κυβέρνηση προκειμένου να περιορισθεί το μονοπώλιο της ΔΕΗ, να ανοίξει η αγορά λιανικής ηλεκτρισμού στην Ελλάδα και να ενισχυθεί ο πολύ χαμηλός ανταγωνισμός στον τομέα αυτό.
Σε άλλη περίπτωση η επιχείρηση θα βρισκόταν αντιμέτωπη με πολύ χειρότερα, δηλαδή το «σπάσιμο» και την πώληση της «μικρής ΔΕΗ» -το 30% της μητρικής εταιρείας- για την οποία οι δανειστές πίεζαν μέχρι και την τελευταία στιγμή.
Συγκεκριμένα, το νέο μνημόνιο προβλέπει ότι από το 2020 και μετά κανένας προμηθευτής ηλεκτρισμού δεν θα πρέπει να κατέχει μερίδιο πάνω από 50%, «φωτογραφίζοντας» στην ουσία τη ΔΕΗ, που σήμερα ελέγχει περίπου το 98% της αγοράς λιανικής.
Άμεσα μάλιστα η ΔΕΗ καλείται να παραχωρήσει σε τρίτους το 25% του μεριδίου που κατέχει στην αγορά, προκειμένου να περιορισθεί το μονοπώλιό της και να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός.
Πώς θα γίνει αυτό; Μέσω ενός συστήματος που αναγκάστηκε να δεχτεί με βαριά καρδιά η ελληνική πλευρά, και που υποχρεώνει τη ΔΕΗ να ξεκινήσει από τον Οκτώβριο να πουλά αποκλειστικά σε ιδιώτες ανταγωνιστές της, μέσω δημοπρασιών (μοντέλο NOME), σημαντικές ποσότητες από τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική ενέργεια που παράγουν τα εργοστάσιά της.
Οι ιδιώτες θα μεταπωλούν την ενέργεια που θα αγοράζουν από τη ΔΕΗ σε πελάτες τους, νοικοκυριά ή βιομηχανίες, με στόχο να πάψει η ΔΕΗ να μονοπωλεί τον λιγνίτη και τα υδροηλεκτρικά, τις δύο πιο φθηνές πηγές καυσίμου για ηλεκτροπαραγωγή.
Εκτιμάται ότι από τα 7,4 εκατ. πελατών της ΔΕΗ, η εταιρεία θα δει να «μετακομίζουν» στους ιδιώτες ανταγωνιστές της κυρίως όσοι έχουν τις υψηλότερες καταναλώσεις, καθώς η πώληση ρεύματος σε αυτούς έχει τα υψηλότερα περιθώρια κέρδους και εκεί αναμένεται να στοχεύσουν με εκπτώσεις στο ρεύμα οι ιδιώτες προμηθευτές.
Αν το μέτρο των δημοπρασιών δεν καταφέρει να βελτιώσει τις συνθήκες ανταγωνισμού στην Ελλάδα, τότε θα «τεθούν σε εφαρμογή άλλα δομικά μέτρα», όπως αναφέρει η συμφωνία, υπονοώντας την πώληση της «μικρής ΔΕΗ».
Ρητή ωστόσο αναφορά σε «μικρή ΔΕΗ» δεν υπάρχει στη συμφωνία, κάτι που επετεύχθη από την ελληνική πλευρά έπειτα από την προχθεσινή ολονύκτια διαπραγμάτευση στο Χίλτον.
Μείωση κατά 25%
Τέσσερα είναι συγκεκριμένα τα βήματα που περιγράφονται στο νέο Μνημόνιο σχετικά με την υποχρεωτική «συρρίκνωση» του μεριδίου της ΔΕΗ:
Το Σεπτέμβριο του 2015, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να συζητήσουν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον σχεδιασμό του συστήματος δημοπρασιών ΝΟΜΕ, με στόχο να μειωθούν κατά 25% τα μερίδια λιανικής και χονδρικής αγοράς της ΔΕΗ και να πέσουν κάτω από το 50% έως το 2020.
Οι τιμές στις οποίες θα γίνονται οι δημοπρασίες θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος παραγωγής της ΔΕΗ και να συμμορφώνονται πλήρως με τους κανόνες της ΕΕ.
Σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η επίτευξη συμφωνίας για το ΝΟΜΕ έως τα τέλη Οκτωβρίου 2015, τότε οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε διαρθρωτικά μέτρα τα οποία θα εγκριθούν αμέσως, και θα οδηγήσουν στα ίδια αποτελέσματα που αναφέρονται ανωτέρω όσον αφορά τα μερίδια αγοράς και τα χρονοδιαγράμματα (σσ : εδώ «φωτογραφίζεται» η περίπτωση της Μικρής ΔΕΗ).
Σε κάθε περίπτωση, έως το 2020 καμία επιχείρηση ηλεκτρισμού δεν θα μπορεί να παράγει ή να εισάγει, άμεσα ή έμμεσα, πάνω από το 50% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται και εισάγεται στην Ελλάδα.
Στο μέτωπο του ΑΔΜΗΕ, το μνημόνιο μιλά για την ιδιωτικοποίησή του ή εναλλακτικά επαναλαμβάνει την ελληνική πρόταση, δηλαδή να παραμείνουν τα πάγιά του (δίκτυα, γραμμές) κατά 100% στην μητρική ΔΕΗ, και να μεταβιβαστεί σε μια νέα εταιρεία, εντελώς ανεξάρτητη από τη ΔΕΗ, μόνο η διαχείριση του συστήματος ηλεκτρισμού.
Σε αυτήν την εταιρεία θα μπορούν εν συνεχεία να μπουν ιδιωτικά κεφάλαια, funds, Ασφαλιστικά Ταμεία, κλπ.
Τέλος, προβλέπεται η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου ως το 2018.
