Οι ζημιές για 4η χρονιά, η Αίγυπτος, οι πωλήσεις, οι «εφεδρίες» και η κόντρα με την ΑΓΕΤ Ηρακλής.
«Ο όμιλος δραστηριοποιείται σε 13 χώρες, αλλά την τελευταία 5ετία βλέπει τα κέρδη του να υποχωρούν διαρκώς, αγγίζοντας το 2010 τα 102,2 εκ. ευρώ».
Οταν πριν από 26 χρόνια, ο πρόεδρος της ΤΙΤΑΝ, Ανδρέας Κανελλόπουλος έδινε το «σύνθημα» για να μεταφερθεί το πρώτο φορτίο με ελληνικό τσιμέντο της εταιρείας από το Καμάρι της Βοιωτίας στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ, κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί την «επέλαση» του ομίλου σε 13 χώρες της ΝΑ Ευρώπης, της Αμερικής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Tης EYHΣ KATΣΩΛH
Κανένας, εκτός από τον ισχυρό άντρα της εισηγμένης, ο οποίος σπουδαγμένος στην Ελβετία έχει υιοθετήσει τον «αέρα» και την έντονη προσωπικότητα των επιχειρηματιών, που ανήκουν στον «κύκλο της Ζυρίχης» και έχει μυηθεί στα μυστικά της λειτουργίας μιας βιομηχανίας, έχοντας ως «πυξίδα ζωής» τη δραστηριότητα των Αχαιών προγόνων του, οι οποίοι ξεκίνησαν με μετοχικό κεφάλαιο μόλις 200.000 δραχμές και ίδρυσαν πριν από έναν αιώνα την «Τιτάν – Κύκλωψ».
Ακόμα και σήμερα, που η ακαμψία στον κλάδο των κατασκευών έχει μειώσει τη ζήτηση του τσιμέντου, ο Ανδρέας Κανελλόπουλος δίνει ΤΙΤΑΝ- ιες «μάχες», για να εξισορροπήσει τις εγχώριες απώλειες και εκείνες σε «κρίσιμες» αγορές, χωρίς ουδεμία στιγμή να παρεκκλίνει της στρατηγικής και της φιλοσοφίας του, που είναι: «ο πόλεμος κερδίζεται, μόνο όταν κάποιος αγωνίζεται». Άλλωστε είναι ο ίδιος που σήκωσε ψηλά τη «σημαία» διεθνοποίησης του ομίλου και της ανάδειξής του στον μεγαλύτερο Έλληνα επενδυτή στο εξωτερικό.
Όσοι τον γνωρίζουν καλά, τόσο ως επικεφαλής της τσιμεντοβιομηχανίας, όσο και από τη θητεία του στον ΣΕΒ την περίοδο 1994- 2000, μιλούν για έναν άνθρωπο διακριτικό, που δεν του αρέσει να συγκεντρώνει πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, συνεργάσιμο σε όποιον ζητήσει τη βοήθειά του, αλλά και που πεισμώνει στα δύσκολα.
Πίσω από τις βαριές πόρτες των γραφείων του ομίλου ΤΙΤΑΝ στην οδό Χαλκίδος, κάποιοι από τους υπαλλήλους στα «πηγαδάκια» του κυλικείου, ακόμα θυμούνται τον απόλυτο τρόπο, με τον οποίο αντιμετώπισε πριν από λίγο καιρό ο Ανδρέας Κανελλόπουλος τρεις κυρίους με σκούρα κοστούμια και χαρτοφύλακες, εκπροσώπους ορισμένων από τις μεγαλύτερες εταιρείες – παραγωγούς τσιμέντου, που ελέγχουν τη ροή του «γκρίζου χρυσού» στην παγκόσμια αγορά.
Οι τρεις αυτοί κύριοι περνούσαν την πόρτα του προέδρου, για να «διαμαρτυρηθούν» για τη στρατηγική του, να επεκτείνεται διαρκώς στις ξένες αγορές, «ενοχλώντας» τα καρτέλ του κλάδου. Προσπάθησαν μάλιστα να τον… δελεάσουν υποσχόμενοι σπουδαίες συνεργασίες, αλλά ο «Mr ΤΙΤΑΝ» με αφοπλιστική ευγένεια τους απαντά: «την επόμενη φορά που θα κάνετε τον κόπο να έρθετε στην Ελλάδα, ευχαρίστως να ανταλλάξουμε απόψεις γύρω από την αγορά που μας ενδιαφέρει, αλλά μέχρι εκεί. Εκπτώσεις στη δουλειά μου και την ηθική μου δεν κάνω, ούτε και θα υποκλιθώ σε κανέναν». Ήταν μια από τις πολλές «μάχες» που κέρδισε στον «πόλεμο» με τα καρτέλ.
Ελληνικά χέρια
Ο Ανδρέας Κανελλόπουλος «κρατάει» από επιχειρηματικό τζάκι και είναι από τους ελάχιστους Έλληνες επιχειρηματίες, που διατηρούν αναλλοίωτη στο χρόνο την κουλτούρα και τη συμπεριφορά που συνοδεύει τους «επιχειρηματίες με καταγωγή».
Έχει καταφέρει να μείνει ο όμιλος ΤΙΤΑΝ σε ελληνικά χέρια, είτε επειδή άλλες βιομηχανίες πουλήθηκαν σε ξένους κολοσσούς, είτε επειδή δεν υπάρχουν πια, αλλά στην ουσία έχει αποκτήσει πολυεθνική δραστηριότητα.
Παλαιότερα, ο πρόεδρος της ΤΙΤΑΝ βρισκόταν με μια βαλίτσα στο χέρι, για να επιβλέπει ο ίδιος τα εργοστάσια και τις θυγατρικές στο εξωτερικό. Όμως, πλέον τον ρόλο αυτό έχει αναλάβει το δεξί του χέρι, ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ο οποίος ως διευθύνων σύμβουλος και πιο νέος σε ηλικία, παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την επιχειρηματική δράση.
Σήμερα, ο όμιλος έχει 11 μονάδες παραγωγής τσιμέντου, εκ των οποίων τέσσερις στην Ελλάδα, δύο στις ΗΠΑ, τρεις στα Βαλκάνια και δύο στη Μέση Ανατολή συνολικής ετήσιας παραγωγικής δυναμικότητας πάνω από 15 εκατ. τόνους. Διαθέτει επίσης επτά κέντρα διανομής, 67 μονάδες έτοιμου σκυροδέματος, δέκα λατομεία και τρία ορυχεία, ενώ μέχρι τον περασμένο Φλεβάρη στο «χαρτοφυλάκιό» της υπήρχε και η μονάδα παραγωγής επιτραπέζιας πορσελάνης «Ιωνία», την οποία πούλησε στη Yalco, λόγω του οικονομικού αδιεξόδου, στο οποίο είχε περιέλθει η εταιρεία, αφού ο κλάδος με είδη οικιακής χρήσεως έχει σημειώσει πτώση 50%.
Βέβαια, δεν είναι το μόνο «πρόβλημα» που αντιμετώπισε ο όμιλος από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση. Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, η τσιμεντοβιομηχανία ανακοίνωσε πτώση κερδών, αγγίζοντας τα 102 εκατ. ευρώ, αφού οι πωλήσεις σε Ελλάδα, Δυτική Ευρώπη και ΗΠΑ διαρκώς συρρικνώνονται λόγω της κρίσης. Την… παρτίδα σώζουν οι αγορές της Τουρκίας και της Αιγύπτου, οι οποίες συνεισφέρουν πλέον το 44% των λειτουργικών του κερδών.
Από το 1999 στην αγορά της Αιγύπτου ο όμιλος διαθέτει δύο παραγωγικές μονάδες στην Αλεξάνδρεια και το Beni Suef και οι επενδύσεις στη χώρα των Φαραώ έχουν ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ. Γι’ αυτό και οι πρόσφατες πολιτικές αναταραχές δημιουργούν αβεβαιότητα για την επόμενη κυβέρνηση που θα εκλεγεί και την πολιτική που θα ακολουθήσει ως προς τις ξένες επενδύσεις. Ένα από τα πιο μεγάλα deals, το οποίο πιστώνεται προσωπικά ο Ανδρέας Κανελλόπουλος, είναι εκείνο της πώλησης του 15,2% στις επιχειρήσεις του Τιτάνα στην Αίγυπτο στην IFC, που ανήκει στο γκρουπ της Παγκόσμιας Τράπεζας έναντι 80 εκατ. ευρώ.
«Χρυσή εφεδρεία» αποτελούν και τα εργοστάσια της Αλβανίας και του Κοσσόβου, με τα λειτουργικά κέρδη να αυξάνονται 17%.
Εσωτερικές συγκρούσεις
Αυτό που θέλει να αποφύγει πάση θυσία ο Ανδρέας Κανελλόπουλος και το έχει διδάξει και στους τέσσερις γιους του, οι οποίες συμμετέχουν στο ΔΣ του ομίλου, είναι να μην επαναληφθούν φαινόμενα ενδοεταιρικών συγκρούσεων, όπως με τους προγόνους τους στην αρχή λειτουργίας της εταιρείας.
Ο Ανδρέας Χατζηκυριάκος, ένας εκ των ιδρυτών τότε, ένιωσε ότι θίγεται επειδή οι δύο συνέταιροί του, Νικόλας Κανελλόπουλος και Αλέξανδρος Ζαχαρίου ιδρύουν νέα εταιρεία, την Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων, χωρίς να τον ενημερώσουν και έτσι εκείνος πουλάει το μερίδιό του και αποχωρεί.
«Αιώνια» κόντρα όμως, όχι ενδοεταιρική αυτή τη φορά έχει η ΤΙΤΑΝ με την έτερη μεγάλη τσιμεντοβιομηχανία, την ΑΓΕΤ Ηρακλής. Η πρώτη σοβαρή «ρήξη» έγινε στο Μεσοπόλεμο, καθώς τότε ήταν υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο Νικόλας Κανελλόπουλος. Αξίωμα που αργότερα πήρε ο μεγάλος αντίπαλος, Ανδρέας Χατζηκυριάκος του «Ηρακλή», πεθερός του μετέπειτα επικεφαλής της εταιρείας, Αλέξανδρου Τσάτσου.
Στα χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι σήμερα, οι δύο όμιλοι κονταροχτυπήθηκαν πολλές φορές και από τις «μάχες» άλλοτε έβγαινε νικήτρια η μια και άλλοτε η άλλη. Το χάσμα μεταξύ τους ουδέποτε γεφυρώθηκε. Λογικό, αφού όπου υπάρχουν μεγάλα συμφέροντα, υπάρχουν και διαξιφισμοί.
Προτεραιότητα η τέχνη, αλλά…
Το Ίδρυμα και οι τυροκομικές μονάδες
Η οικογένεια Κανελλόπουλου εμπνεύστηκε και δημιούργησε το «Ίδρυμα Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου», στο οποίο πρόεδρος είναι ο γιος του Αντρέα Κανελλόπουλου, Νέλλος.
Το Ίδρυμα έχει ως προτεραιότητές του την προβολή της ελληνικής τέχνης, τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού, την προαγωγή της εκπαίδευσης, καθώς και την ανάληψη και υποστήριξη δράσεων, που αφορούν λιγότερο προνομιούχα άτομα και κοινωφελείς φορείς.
Κεντρικό πόλο δραστηριοτήτων του Ιδρύματος αποτελεί το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, ένα έργο της αγάπης του ζεύγους για τον πολιτισμό και της έγνοιας του μέχρι το θάνατό του, να παραμείνει η πολιτιστική μας κληρονομιά στην Ελλάδα. Η αγάπη αυτή ήταν που τους οδήγησε στο να δωρίσουν την πολύτιμη συλλογή τους στο ελληνικό κράτος το 1972 και δεν είναι τυχαίο που με δικές τους προσπάθειες και πρωτοβουλίες κατάφεραν να συγκεντρώσουν στο μουσείο 7.000 αρχαιότητες.
Μέσα από το Ίδρυμα, προωθείται επίσης και η Βιολογική Τυροκομική Μονάδα «Τριφύλλι» και η απασχόληση στην ακριτική Θράκη. Η Βιολογική Τυροκομική δημιουργήθηκε το 2005 με πρωτοβουλία της Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, με σκοπό να συσπειρώσει τους κτηνοτρόφους της ακριτικής περιοχής και να τους αναδείξει ως ομάδα συνεργαζόμενων παραγωγών βιολογικών προϊόντων, ενισχύοντας την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και εξασφαλίζοντας νέες θέσεις εργασίας.
Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις της μονάδας βρίσκονται στο Αρδάνιο Φερών και περιλαμβάνουν ένα πρότυπο τυροκομείο και ένα εκπαιδευτικό κέντρο.
Ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Νέλλος Κανελλόπουλος, συνεχίζει το έργο των προγόνων του με αμείωτη ένταση και ενθουσιασμό, διοργανώνοντας πολλές φορές ομιλίες, συνέδρια και εκδηλώσεις, που άπτονται της τέχνης, του πολιτισμού και των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, συγκεντρώνοντας τα βλέμματα πολλών εκπροσώπων της τέχνης, του πολιτισμού και της πολιτικής και οικονομικής ζωής του τόπου.
Τα τέσσερα παιδιά του… συνεχιστές
Οι τέσσερις γιοι του Ανδρέα Κανελλόπουλου, Τάκης, Νέλλος, Παύλος και Λεωνίδας δεν ξέφυγαν από την οικογενειακή τους παράδοση και εργάζονται στην ΤΙΤΑΝ από πολύ μικρή ηλικία ξεκινώντας από χαμηλές θέσεις και φτάνοντας στην κορυφή της διοικητικής πυραμίδας.
Αν και όλοι τους είναι χαμηλών τόνων και αφοσιωμένοι στις οικογενειακές αρχές, αφού κάθε Κυριακή μεσημέρι συγκεντρώνονται στο σπίτι του «πατριάρχη», για να περάσουν μαζί του κάποιες χαλαρές στιγμές, ο πιο γνωστός στα κοσμικά στέκια είναι ο Τάκης Κανελλόπουλος, λόγω της ενασχόλησής του με την ΑΕΚ, στην οποία υπήρξε αντιπρόεδρος, μέχρι τις αρχές του 2010. Μέχρι και ξύλο έχει φάει μικρός από τον μεγαλύτερο αδελφό του, Νέλλο, αλλά και τον Παύλο, για το «πάθος» του αυτό, αφού ο πρώτος είναι φανατικός Παναθηναϊκός και ο δεύτερος υποστηρίζει τον ΠΑΟΚ.
Στους φίλους της οικογένειας, παρά τις διαφορετικές φίλαθλες προτιμήσεις, συγκαταλέγονται ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, ο Μιχάλης Χανδρής και η οικογένεια Λαιμού, οι οποίοι κάθε χρόνο δίνουν ανελλιπώς το «παρών» στα πάρτι του Τάκη Κανελλόπουλου στο πολυτελές διαμέρισμα, που διατηρεί στον πιο ακριβό δρόμο της Αθήνας, στην Ηρώδου Αττικού. Ένα σπίτι που πριν λίγο καιρό λέγεται ότι αποφάσισε η οικογένεια να το πουλήσει έναντι 10 εκατ. ευρώ, αν και κανένας δεν γνωρίζει, αν άλλαξε χέρια τελικά.
Ο Τάκης Κανελλόπουλος αρχικά επέλεξε να ξεφύγει από τα στενά όρια της οικογενειακής επιχείρησης. Σπούδασε στο Brown University της Αμερικής στις οικονομικές επιστήμες και εκεί έμαθε να αγαπάει ακόμα περισσότερο τον αθλητισμό. Υπήρξε εξαιρετικός παίκτης του βόλεϊ και ήταν μέλος της επίλεκτης εξάδας της ΒΑ Αμερικής.
Όταν όμως, ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του, ρίχτηκε κατευθείαν στα βαθιά. Έχοντας πλέον εγκατασταθεί στο Big Apple, δούλεψε ως αναλυτής χρηματοοικονομικών στον ασφαλιστικό κολοσσό AIG. Η ξενιτιά όμως, δεν του πήγαινε πολύ. Ήθελε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να ασχοληθεί με το αντικείμενό του. Σχεδόν αμέσως μετά την επιστροφή του, άνοιξαν διάπλατα για εκείνον οι πόρτες, αφού η φήμη του για τις σπουδές του και την πολύ καλή «προϋπηρεσία» στην Αμερική κυκλοφόρησε γρήγορα στους χρηματοοικονομικούς κύκλους. Έτσι, δούλεψε ως account officer στο τμήμα δανείων της Eurobank, αλλά δεν έμεινε για πολύ μακριά από την οικογενειακή δυναστεία, που τον χρειαζόταν. Αρχικά, ανέλαβε θέση στελέχους στην οικονομική διεύθυνση της ΤΙΤΑΝ, ενώ αργότερα ανέλαβε τη διεύθυνση επενδυτικών σχέσεων του ομίλου.
Παντρεμένος με τη Θέμιδα Ζουγανέλη από το 2006, έχουν μια κόρη, που είναι και η μεγάλη του αδυναμία.
