Τα σενάρια που επεξεργάζεται το ΥΠΟΙΚ ενόψει εφαρμογής του τρίτου μνημονίου
Παρά το ότι στο οικονομικό επιτελείο δεν έχουν ακόμη κατασταλάξει, η προσπάθεια εστιάζει στην εύρεση νέας κλίμακας φορολόγησης και κατάργηση φοροαπαλλαγών – εκπτώσεων, προκειμένου τα κρατικά ταμεία να τονωθούν κατά περίπου 300 εκατ. ευρώ ετησίως.
Αν και συνεχώς μιλούν για δικαιότερη κατανομή φορολογικών βαρών, η κυβέρνηση είναι τώρα αναγκασμένη, λόγω της σημαντικής μείωσης των φορολογητέων εισοδημάτων, να εφαρμόσει νέα φορολογικά μέτρα ακόμη και για ετήσια εισοδήματα από μόλις 12.000 ευρώ.
Η μείωση της φορολογητέας «ύλης» μάλιστα έχει τόσο μειωθεί, που η εφαρμογή του αφορολόγητου για μισθωτούς και συνταξιούχους στις 12.000 ευρώ (σύμφωνα με τις προεκλογικές εξαγγελίες του Ιανουαρίου) θα αφήσει εκτός φορολόγησης σχεδόν τους μισούς φορολογούμενους.
Ανεξάρτητα από το πού «θα κάτσει η μπίλια» του νέου αφορολόγητου ορίου, εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο αυτό να καταργηθεί για όσους δηλώνουν εισοδήματα πάνω από το αφορολόγητο και μάλιστα η κατάργηση να ισχύει για το συνολικά δηλωθέν ποσό -δηλ. από το πρώτο ευρώ. Σε περίπτωση που ισχύσει κάτι τέτοιο, εκατομμύρια μισθωτοί αλλά και υψηλοσυνταξιούχοι θα επιβαρυνθούν με δυσβάσταχτη (και ίσως άδικη) φορολόγηση για το σύνολο του ετησίου εισοδήματός τους.
Αυτός σημαίνει ότι εν τοις πράγμασι καταργούνται τα κλιμάκια εισοδήματος και ο φόρος δεν θα επιβάλλεται κλιμακωτά ανά κλιμάκιο αλλά ενιαία, με τον υψηλότερο συντελεστή, για το σύνολο του φορολογητέου εισοδήματος! Δηλαδή, περίπου 3 εκατ. φορολογούμενοι με ετήσια εισοδήματα κάτω από 12.000 (ή έστω από 9.000 ευρώ), την επόμενη χρονιά δεν θα πληρώσουν φόρους, ενώ περίπου 3,5 εκατ. φορολογούμενοι με ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα από τα προαναφερθέντα θα πρέπει να επωμιστούν ένα επιπλέον ποσό περί τα 5.000 ευρώ, ως φόρο, ώστε να εξασφαλιστεί η είσποραξη των 20 δισ. ευρώ που απαιτεί συνολικά ο προϋπολογισμός.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης είναι υποχρεωμένο, μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, να έχει ετοιμάσει μια ολοξκληρωμενη φορολογική πρόταση και να την παρουσιάσει στους εκπροσώπους των δανειστών προς έγκριση.
Οπωσδηποτε θα ληφθούν σοβαρά υπόψη τα εξής:
1) Να οριστεί ένα αφορολόγητο ύψους τουλάχιστον 9.000 ευρώ, για να μην βρεθούν ξαφνικά να πληρώνουν φόρο όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα περί τα 700 ευρώ (μέχρι σήμερα απαλλάσσονταν). Έτσι κι αλλιώς, το κράτος δεν είναι δυνατόν να αναμένει έσοδα από ανθρώπους που δύσκολα εξασφαλίζουν τα άκρως απαραίτητα για την επιβίωσή τους.
2) Το αφορολόγητο θα μπορούσε να τεθεί και στα 12.000 ευρώ (ή χίλια ευρώ καθαρά το μήνα) αλλά με πολύ μεγάλη επιβάρυνση στα εισοδήματα από 30.000 ευρώ και άνω.
3) Η ραγδαία αύξηση της ανεργίας, τα «λουκέτα» και οι μειώσεις μισθών στην αγορά -παράγοντες που περιορίζουν σημαντικά τον συνολικό αριθμό όσων κερδίζουν πάνω από 30 χιλ. ευρώ μηνιαίως και επομένως αυτοί που θα επιβαρυνθούν την διαφορά θα είναι πολύ λιγότεροι από πέρυσι.
4) Η Τρόικα αμφισβητεί το εάν μπορούν πράγματι να εισπραχθούν άμεσα επιπλέον έσοδα, επιβάλλοντας υψηλούς φόρους στα μεγάλα εισοδήματα.
5) Για όσους δηλώνουν εισοδήματα μεγαλύτερα από 9.000 ή 12.000 ευρώ θα ισχύσουν πολλά κλιμάκια. Από ένα έως 1.000 ή 2.000 ευρώ πάνω από το αφορολόγητο όριο που θα επιλεγεί, προτείνεται να μπει πρώτος ένας χαμηλός «εισαγωγικός» συντελεστής της τάξεως του 5% ή 6%. Οι συντελεστές φόρου θα αυξάνονται όσο ανεβαίνει κάποιος σε υψηλότερο κλιμάκιο εισοδήματος.
6) Σύμφωνα με το τρίτο Μνημόνιο, οι νέοι συντελεστές θα πρέπει να ενσωματώνουν και την επιβάρυνση από την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, που πλέον μονιμοποιείται. Επειδή όμως η έκτακτη εισφορά 1% – 8% επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ, οι αυξήσεις στους συντελεστές θα πρέπει να είναι μεγαλύτερες από το άθροισμα του συντελεστή που ίσχυε και του συντελεστή της έκτακτης εισφοράς, γιατί τότε τα υψηλά εισοδήματα θα πλήρωναν ίσως και λιγότερα από όσα πληρώνουν σήμερα.
Έτσι ο ανώτατος συντελεστής για το 2016 θα πρέπει να ξεπερνά και το 50% (το άθροισμα του 42% και του 8% που είναι οι ανώτατοι συντελεστές φόρου εισοδήματος και έκτακτης εισφοράς που ισχύουν σήμερα). Με την μετακύλιση όλων των βαρών από την κατάργηση του αφορολογήτου προς τα πάνω, ο ανώτατος συντελεστής θα πλησιάσει ή θα φτάσει στο 60%!
Αυτό δεν θα χρειαστεί να συμβεί όμως αν ισχύσει το πιο ακραίο σενάριο, δηλαδή, αφού θα ενσωματωθεί και η έκτακτη εισφορά που ισχύει από το πρώτο ευρώ, να επιβάλλεται ο ανώτερος φορολογικός συντελεστής για το σύνολο του εισοδήματος, αντί να αθροίζονται οι φόροι που αναλογούν από κάθε κλιμάκιο.
