Στο επίκεντρο της τρομοκρατίας η χώρα – Χαλάρωση προληπτικών αντιτρομοκρατικών μέτρων παρατηρούν (εκ των υστέρων) οι αναλυτές
Άνοιξη 2014. Τρομοκρατική επίθεση στο Εβραϊκό Μουσείο Βρυξελλών. Φθινόπωρο 2014. Δίκη του ισμαλιστικού δικτύου Sharia4Belgium. Aρχές 2015. Θανάσιμη ανταλλαγή πυρών μεταξύ βελγικής αστυνομίας και φερόμενων τζιχαvτιστών. Καλοκαίρι 2015. Αποτροπή τρομοκρατικής επίθεσης στην ταχεία αμαξοστοιχία Thalys. Νοέμβριος 2015. Οι αποτρόπαιες τρομοκρατικές επιθέσεις συσχετίζονται με πυρήνες τζιχαντιστών που δρουν στο Βέλγιο.
Εδώ και 18 μήνες το Βέλγιο βρίσκεται στο επίκεντρο λόγω της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα, ειδικό σε θέματα Μέσης Ανατολής, Ασιέμ ελ Ντιφραουί, πρόκειται για ένα καθαρά εγχώριο πρόβλημα.
«Οι βελγικές Aρχές έχουν χαλαρώσει πολύ τα ηνία στο θέμα της επιτήρησης και τιμωρίας των τζιχαντιστικών κύκλων. Έχει χαλαρώσει η λήψη προληπτικών μέτρων, γενικότερα έχουν χαλαρώσει τα πάντα», αναφέρει ο Ντιφραουί σε συνέντευξή του στην Deutsche Welle.
Ως βασική αιτία για την αποτυχία της βελγικής πολιτικής αποτροπής εγκλημάτων βλέπει λόγους εσωτερικής πολιτικής. «Οι Βέλγοι έχουν μια τάση αυτοαναφορικότητας. Εδώ και χρόνια ασχολούνται υπέρ του δέοντος με τη διαμάχη Βαλλόνων και Φλαμανδών, κι έτσι αφήνουν ελάχιστο χώρο για να δουν τα υπόλοιπα προβλήματα της χώρας», εκτιμά ο ειδικός.
Ευρωπαϊκό προπύργιο τζιχαντιστών
Mια ματιά σε στατιστικά στοιχεία δίνει μια ενδεικτική εικόνα της κατάστασης, όπως αναφέρει η Deutsche Welle.
Σύμφωνα με το Κέντρο Διεθνών Μελετών για τη Ριζοσπαστικοποίηση και την Πολιτική Βία (ICSR) με έδρα το Λονδίνο, μεταξύ 2011 και τέλη 2013 περίπου 11.000 ισλαμιστές μαχητές ταξίδεψαν με προορισμό τη Συρία και το Ιράκ. Από αυτούς ένας στους πέντε επέστρεψε στη δυτική Ευρώπη. Σε απόλυτους αριθμούς στο Βέλγιο φέρεται να έφτασαν έως και 296 τζιχαντιστές. Το Βέλγιο βρίσκεται έτσι στην κορυφή της λίστας με τις ευρωπαϊκές χώρες όπου δρουν τζιχαντιστικά δίκτυα.
Από την άλλη πλευρά στη Γερμανία, η οποία είναι οκτώ φορές μεταλύτερη πληθυσμιακά, έχουν εντοπιστεί σύμφωνα με επίσημα στοιχεία 240 ριζοσπαστικοποιημένοι ισλαμιστές. Στο Βέλγιο υπάρχουν, με άλλα λόγια, 27 τζιχαντιστές ανά 1.000.000 κατοίκους, γεγονός που το καθιστά προπύργιο της ισλαμιστικής τρομοκρατίας στην Ευρώπη.
Από μια μικρή πόλη στον ιερό πόλεμο
Η μικρή πόλη Βερβιέ στο ανατολικό Βέλγιο έχει συμβολική αξία για τους «ζηλωτές» του Ισλάμ, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Λιέγης.
Στις αρχές του 2015 κατά τη διάρκεια ένοπλης επίθεσης της βελγικής αστυνομίας κατά υπόπτων για ισλαμιστική τρομοκρατία, δύο τζιχαντιστές που άνοιξαν πυρά κατά των αστυνομικών έχασαν τη ζωή τους. Αυτό αποτέλεσε την απαρχή ενός νέου κύματος ριζοσπαστικοποίησης.
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Λιέγης μελέτησαν τους όρους κοινωνικής ένταξης των μουσουλμάνων στην τοπική κοινωνία της Βερβιέ, που αποτελεί μια από τις φτωχότερες πόλεις του Βελγίου. Το 15% των κατοίκων έχει μεταναστευτικό υπόβαθρο. Συνολικά στην πόλη των 53.000 κατοίκων ζουν 117 εθνικότητες.
Στη Βερβιέ υπάρχει και η μεγαλύτερη τσετσενική κοινότητα του Βελγίου, εντός της οποίας δρουν πυρήνες ακραίων ισλαμιστών. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 2011 οκτώ με δέκα άτομα ακραίοι ισλαμιστές από την Βερβιέ έφτασαν στη Συρία για να ενταχθούν στο Ισλαμικό Κράτος.
Οικονομική ανέχεια και ασαφής κεντρική πολιτική
Στο Βέλγιο ζουν περίπου 400.000 μουσουλμάνοι. Ο αριθμός των ακραίων στοιχείων φαντάζει εν πρώτοις αμελητέος. Ωστόσο γεγονός είναι ότι πολλοί μουσουλμάνοι, όπως και γενικότερα μετανάστες, μαστίζονται από την ανεργία.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκά στοιχεία τα ποσοστά ανεργίας στο Βέλγιο είναι τρεις φορές υψηλότερα στα άτομα που προέρχονται και έχουν γεννηθεί σε χώρες εκτός ΕΕ. Η Διεθνής Αμνηστία έχει πολλάκις ασκήσει κριτική στο Βέλγιο για ελλιπή κοινωνική ενσωμάτωση μεταναστών.
Αυτά τα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα οδηγούν κατά συνέπεια πολλούς μουσουλμάνους να ριζοσπαστικοποιηθούν. Μέχρι στιγμής πάντως το βελγικό κράτος μοιάζει μάλλον με παρατηρητή. Αν εξαιρέσει κανείς νομοθετήματα συμβολικού χαρακτήρα, όπως ο νόμος του 2011 για την απαγόρευση της μπούρκας σε δημόσιους χώρους ή την απαγόρευση της ισλαμιστικής οργάνωσης Sharia4Belgium το 2012, η βελγική κυβέρνηση μοιάζει να αντιμετωπίζει ακόμη αμήχανα τα φαινόμενα ισλαμιστικής βίας.
Σύμφωνα με τον Ασιέμ Ελ Ντιφραουί, μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι, και το Βέλγιο θα αναγκαστεί να αλλάξει στάση και να δει πιο σοβαρά την αναγκαιότητα μιας αποτελεσματικής πολιτικής κοινωνικής ενσωμάτωσης.
