Σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού
Στο σενάριο μείωσης της στρατιωτικής θητείας προσανατολίζεται το κυπριακό υπουργείο άμυνας, σε περίπτωση που δεν θα λυθεί το Κυπριακό. Αν υπάρξει λύση του προβλήματος η στρατιωτική θητεία θα καταργηθεί και οι μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί θα εργοδοτηθούν στις ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας.
Το πλάνο που έχει προκριθεί από το υπουργείο Άμυνας, στο πλαίσιο της μελέτης που έγινε, προβλέπει μείωση της στρατιωτικής θητείας ώς τους 14 μήνες. Η μείωση θα γίνει σταδιακά και η ταχύτητα θα εξαρτηθεί από τις προσλήψεις Οπλιτών Βραχείας Υποχρέωσης (ΟΒΥ).
Αν οι οικονομικές δυνατότητες του κράτους επιτρέπουν την πρόσληψη του συνόλου των ΟΒΥ, που απαιτούνται για να λειτουργήσει σε ημιεπαγγελματικό πλαίσιο η Εθνική Φρουρά, τότε θα μειωθεί πολύ γρηγορότερα η θητεία. Σε διαφορετική περίπτωση, αν υπάρξει σταδιακή πρόσληψη των ΟΒΥ τότε θα μειώνεται κλιμακωτά και η στρατιωτική θητεία.
Οι ΟΒΥ θα είναι Κύπριοι υπήκοοι που έχουν εκπληρώσει τη στρατιωτική τους θητεία. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει η αναμενόμενη ανταπόκριση θα προσληφθούν και Έλληνες υπήκοοι. Θα υπάρξει επίσης ηλικιακό όριο που δεν θα ξεπερνάει τα 30 έτη.
Η εξέλιξη των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού έχει επηρεάσει σημαντικά τους σχεδιασμούς των εξοπλιστικών προγραμμάτων της Εθνικής Φρουράς και για αυτό τον λόγο το βάρος έχει πέσει κυρίως σε συστήματα τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και μετά τη λύση.
Πρόκειται για εξοπλισμούς που αφορούν κυρίως την ενίσχυση του Ναυτικού και της Αεροπορίας. Ήδη έχει δοθεί η προκαταβολή για την αγορά ενός πλοίου ανοικτής θαλάσσης από το Ισραήλ με ομόφωνη έγκριση της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής.
Το πλοίο θεωρείται «προίκα» για το ομόσπονδο κράτος που θα προκύψει από τη λύση, καθώς θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων. Το κόστος ανέρχεται στα 44 εκ ευρώ. Παράλληλα προωθείται η διαδικασία αγοράς ακόμα δύο σκαφών ανοικτής θαλάσσης.
Πρόκειται να αγοραστούν και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) επίσης για σκοπούς επιτήρησης του θαλάσσιου και εναέριου χώρου, ενώ θα προωθηθούν και οι διαδικασίες που αφορούν τις θερμικές κάμερες.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια βρίσκονται σε χρήση όλα τα ελικόπτερα της Εθνικής Φρουράς και κανένα δεν είναι καθηλωμένο για τεχνικούς λόγους. Μέσα στην άνοιξη επιστρέφουν από τη Ρωσία τα τελευταία ελικόπτερα Mi-35, που είχαν μεταφερθεί για συντήρηση.
Το Υπουργείο Άμυνας θεωρεί πως θα μπορούσε να υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση του εξοπλισμού της Εθνικής Φρουράς και μέσα από τη χαλάρωση του εμπάργκο των ΗΠΑ. Αυτό που έχει ξεκαθαριστεί είναι ότι δεν πρόκειται για άρση του εμπάργκο για οπλικά συστήματα, αλλά για συστήματα διπλής χρήσης που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς αντιμετώπισης της τρομοκρατίας και ασφάλειας των συνόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας (ραντάρ, κάμερες, ηλεκτρονικά συστήματα κλπ).
Το κυπριακό Υπουργείο Άμυνας στον προγραμματισμό του έχει plan b σε περίπτωση που οι συνομιλίες για το Κυπριακό δεν καταλήξουν σε λύση. Το εναλλακτικό πλάνο προβλέπει αναβάθμιση των οπλικών συστημάτων του στρατού ξηράς (άρματα, πυροβόλα κλπ), καθώς κάποια εξ αυτών βρίσκονται στο όριο της λειτουργικής τους αποτελεσματικότητας, αφού έχουν αγοραστεί τις δεκαετίες του ’80 και ’90.
Παράλληλα, υπάρχουν σχεδιασμοί για αγορές νέων οπλικών συστημάτων, ώστε να «χτιστεί» στοιχειώδης άμυνα σε περίπτωση που τα κατοχικά δεδομένα παραμείνουν αμετάβλητα.
Ένα σημαντικό πρόγραμμα που προωθείται ανεξαρτήτως των εξελίξεων στο Κυπριακό είναι η δημιουργία ανεξάρτητου συστήματος επικοινωνιών μόνο για τις ένοπλες δυνάμεις. Η Εθνική Φρουρά θα πάψει πια να εξαρτάται από τη cyta (Κυπριακός ΟΤΕ) και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την ενδεχόμενη ιδιωτικοποίηση του οργανισμού, αλλά και με την ανάγκη ενός αξιόπιστου συστήματος που δεν θα εξαρτάται από κανένα εξωγενή παράγοντα και θα μπορεί να λειτουργήσει με αξιοπιστία σε περιόδους κρίσεως.
Επίσης θα υλοποιηθεί η δημιουργία επιχειρησιακού κέντρου, το οποίο επίσης μπορεί να αξιοποιηθεί μετά τη λύση του Κυπριακού, για σκοπούς αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών και άλλων εκτάκτων καταστάσεων.
