Περισσότερους ελέγχους κατά 10% σε σχέση με το 2009, πραγματοποίησαν το έτος 2010 οι περιφερειακές υπηρεσίες Κοινωνικής Επιθεώρησης σύμφωνα με τον ετήσιο απολογισμό δράσης του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν ήταν αυξημένες κατά 17,4% σε σχέση με το 2009 και κατά 32,95% σε σχέση με το 2008. Κατακόρυφη, κατά 20% υπήρξε η αύξηση των προστίμων που επιβλήθηκαν ενώ αυξήθηκαν κατά 18% και τα ποσά.
Σημαντικά είναι και τα αποτελέσματα του μεσολαβητικού ρόλου του ΣΕΠΕ αφού επιλύθηκε εξωδικαστικά, μια στις δυο εργατικές διαφορές που υποβλήθηκαν στις Επιθεωρήσεις Εργασίας και αποδόθηκαν κατά 5,5% περισσότερα χρήματα στους εργαζόμενους.
Συγκεκριμένα οι υπηρεσίες του ΣΕΠΕ, σε όλη τη χώρα πραγματοποίησαν 30.965 ελέγχους και επέβαλαν 12.258 κυρώσεις (3.585 μηνύσεις, 7.165 πρόστιμα συνολικού ύψους 13.144.900 € και 1.508 μηνύσεις / μηνυτήριες αναφορές που προέκυψαν μετά από τη διενέργεια των εργατικών διαφορών), ενώ βρέθηκαν και 1804 περιπτώσεις ανασφάλιστων εργαζομένων, όπου έγιναν αναγγελίες στο ΙΚΑ με σκοπό την επιβολή κυρώσεων. Στην ίδια περίοδο διενεργήθηκαν 20.555 εργατικές διαφορές, από τις οποίες επιλύθηκαν οι 9.435 και καταβλήθηκαν στους εργαζόμενους 20.699.232 €.
Το μεγαλύτερο ποσοστό ελέγχων (23%) έχει πραγματοποιηθεί στον κλάδο του Λιανικού εμπορίου εκτός οχημάτων και μοτοσικλετών και ακολουθεί ο κλάδος Δραστηριοτήτων Υπηρεσιών Εστίασης με ποσοστό (22%).
Την μεγαλύτερη παραβατικότητα παρουσιάζει ο κλάδος των κατασκευών κτιρίων (1,17) και ακολουθούν η κατασκευή ειδών ένδυσης με (0,81), οι εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες με (0,69), οι δραστηριότητας παροχής υπηρεσιών σε κτίρια και εξωτερικούς χώρους (συνεργεία καθαρισμού), με (0,69), ακολουθεί ο κλάδος των ταξιδιωτικών πρακτορείων με (0,56), οι δραστηριότητες παροχής προστασίας και έρευνας με (0,56), οι αθλητικές δραστηριότητες με (0,53) και ακολουθούν οι υπόλοιποι κλάδοι όπως αποτυπώνονται στο παραπάνω διάγραμμα.
Επιβλήθηκαν συνολικά πρόστιμα της τάξης των 13.144.900. ευρώ. Το 59% σε διάφορες παραβάσεις μεταξύ των οποίων ή μη καταβολή δεδουλευμένων η εκπρόθεσμης κατάθεση καταστάσεων προσωπικού και ωρών εργασίας, μη καταβολή αδείας και επιδόματος αδείας. Η υπέρβαση ωραρίου κ.ά. Το 18 % των προστίμων, αφορά σε παραβάσεις της Κυριακής και Εβδομαδιαίας ανάπαυσης.
Ο μεγαλύτερος αριθμός μηνύσεων που υπέβαλλαν οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Επιθεώρησης ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας αφορά τον κλάδο του Λιανικού εμπορίου σε ποσοστό (13%) τον κλάδο και ακολουθεί στη συνέχεια ο κλάδος των υπηρεσιών εστίασης σε ποσοστό (12%).
Συγκεκριμένα, στο λιανικό εμπόριο υποβλήθηκαν 474 μηνύσεις, 441 σε υπηρεσίες εστίασης, 229 σε κατασκευές κτιρίων, 164 στο χονδρικό εμπόριο 155 σε καταλύματα, 149 στη βιομηχανία τροφίμων 104 σε δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών και 103 σε εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες.
Το 70% μηνύσεων αφορά στη μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών. Για την παράνομη απασχόληση αλλοδαπών υποβλήθηκαν 4 μηνύσεις (0,11%) αριθμός που δε συνδέεται άμεσα με το μέγεθος του προβλήματος καθώς μεγάλος αριθμός ελέγχων πραγματοποιήθηκε σε επιχειρήσεις κλάδων (όπως π.χ. λιανικό εμπόριο, χερσαίες μεταφορές) όπου δεν παρατηρείται μεγάλη παράνομη απασχόληση αλλοδαπών.
Αδήλωτη εργασία
Για την αδήλωτη εργασία πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι από τους επιθεωρητές του ΣΕΔΠΕ από την ΕΥΠΕΑ και μεικτά κλιμάκια.
Το ΣΕΠΕ πραγματοποίησε το 2010 30.965 ελέγχους. Βρέθηκαν να απασχολούνται 260.791 συνολικά εργαζόμενοι εκ των οποίων οι 1.804 διαπιστώθηκε ότι εργαζόντουσαν ανασφάλιστοι (ποσοστό ανασφάλιστων 0,69%), για τους οποίους το Σ.ΕΠ.Ε. προχώρησε σε αναγγελία στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Ι.Κ.Α.. Το 31% των αναγγελιών, έγιναν σε υπηρεσίες εστίασης το 14% στο λιανικό εμπόριο. Εκτός από την διαδικασία της αναγγελίας στο ΙΚΑ οι Επιθεωρητές Εργασίας μπορούν στις περιπτώσεις παράνομης απασχόλησης αλλοδαπών να επιβάλλουν οι ίδιοι το πρόστιμο (3.000€-15.000€ ανά παράνομο αλλοδαπό) ενημερώνοντας την Περιφέρεια για τυχόν άλλες ενέργειες.
Από τους 42.275 εργαζομένους που ελέγχθηκαν στην περιφέρεια της Αττικής οι 11.115 βρέθηκαν να εργάζονται ανασφάλιστοι, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 26,29% του συνόλου των εργαζομένων στην περιφέρεια Μακεδονίας από τους 9.003 οι 3.264 ποσοστό, 36,25%, στην περιφέρεια της Θεσσαλίας από τους 4.209 οι 1.058, ποσοστό 24,66%, στην περιφέρεια της Ηπείρου από τους 5.341 οι 1.064 ποσοστό 19,215% και στην περιφέρεια της Κρήτης από τους 16.510 οι 2.842, ποσοστό 17,21%
Ειδικά για την καταπολέμηση της Αδήλωτης Εργασίας από τις αρχές του 2010, έχει ενεργοποιηθεί η διάταξη του άρθρου 151 του Ν. 3655/2008 και διενεργούνται πλέον τακτικοί έλεγχοι από μικτά κλιμάκια αποτελούμενα από υπαλλήλους της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφάλισης (ΕΥΠΕΑ) του ΙΚΑ και του Σ.ΕΠ.Ε. Στα πλαίσια αυτών των κοινών ελέγχων με την ΕΥΠΕΑ, οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές κατά το έτος 2010 συμμετείχαν σε 8.758 κοινούς ελέγχους, όπου σε σύνολο 25.786 εργαζομένων, βρέθηκαν 6.855 ανασφάλιστοι και επιβλήθηκαν 2.742 πρόστιμα, ύψους 3.223.500 ευρώ.
Τα μικτά κλιμάκια διενήργησαν ελέγχους σε 27.538 επιχειρήσεις που αντιστοιχούν στο 3% των συνολικών επιχειρήσεων στη χώρα.
Από τους 77.666 που ελέγχθηκαν οι βρέθηκαν ανασφάλιστοι οι 19.435. Οι 6.687 είναι αλλοδαποί που αντιπροσωπεύουν το 31,54% σε σχέση με το αριθμό των αλλοδαπών εργαζόμενων.
Οι ημεδαποί ανασφάλιστοι είναι 12.748, σε ποσοστό 22,58% που αναλογεί στους 56.467, αριθμός εργαζόμενων ημεδαπών στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν.
Συνολικά οι Έλληνες εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν αντιπροσωπεύουν το 72,71% του συνόλου των εργαζομένων και οι αλλοδαποί το 27,29%.
Σύμφωνα με το πόρισμα των επιθεωρητών εργασίας οι βασικοί παράγοντες οι οποίοι συντελούν στην ανάπτυξη της αδήλωτης εργασίας είτε πρόκειται για Έλληνες είτε για αλλοδαπούς είναι το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών οι ισχύοντες φορολογικοί συντελεστές, το ποσοστό ανεργίας, η έκταση της αυτοαπασχόλησης οι μεταναστευτικές ροές στην ελληνική αγορά εργασίας και η εξέλιξη διαχρονικά των πραγματικών αποδοχών.
Σε ότι αφορά το διαμεσολαβητικό ρόλο του ΣΕΠΕ, κατά το 2010, διεξήχθησαν συνολικά 20.555 εργατικές διαφορές, επί του συνόλου των εργατικών διαφορών το (46%) επιλύθηκε μετά από παρέμβαση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Επιθεώρησης, το (22%) ματαιώθηκε λόγω μη προσέλευσης των ενδιαφερόμενων μερών και το (32%) παραπέμφθηκε στα δικαστήρια. Το ποσό που καταβλήθηκε από τους εργοδότες στους προσφεύγοντες εργαζόμενους, για όσες διαφορές επιλύθηκαν, ανέρχεται στα 20.699.232 ευρώ.
Μετατροπές συμβάσεων εργασίας
Κατά το έτος 2010 κατατέθηκαν στις Κοινωνικές Επιθεωρήσεις 756.881 καταστάσεις προσωπικού (αύξηση κατά 4,38 % σε σχέση με το 2009). Ο αριθμός εργαζομένων που αναγράφονται σ’ αυτές είναι 2.248.223, ενώ κατατέθηκαν επίσης στις Υπηρεσίες μας και 491.415 προγράμματα εργασίας.
Κατά το 2010, κατατέθηκαν συνολικά στις Υπηρεσίες του Σ.ΕΠ.Ε. 447.920 συμβάσεις που είναι αυξημένες κατά 17,86 % σε σχέση με το 2009.
Οι 90.158 ήταν συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης, οι 340.619 συμβάσεις μερικής απασχόλησης, οι 16.515 συμβάσεις έργου ή παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών και οι 628 συμβάσεις παραγωγής κατά μονάδα εργασίας (φασόν).
Επίσης, κατατέθηκαν 26.253 μετατροπές συμβάσεων, από τις οποίες οι 18.713 αφορούσαν μετατροπή από πλήρη σε μερική απασχόληση και οι 7.540 από πλήρη σε εκ περιτροπής απασχόληση.
Στο θέμα της εργασίας ανηλίκων, χορηγήθηκαν 1.463 βιβλιάρια ανηλίκων. Τα 781 εξ’ αυτών αφορούσαν αγόρια και τα 682 κορίτσια.
Στην υπερωριακή απασχόληση χορηγήθηκαν 15.954 άδειες για 20.445.292 ώρες που αφορούσαν 274.873 εργαζόμενους και 10.821 άδειες για εργασία κατά την Κυριακή που αφορούσαν 187.906 εργαζόμενους. Στα στοιχεία αυτά δε συμπεριλαμβάνεται ο αριθμός αιτήσεων και οι ώρες που χορηγήθηκαν για άδειες υπερωριακής εργασίας που υποβλήθηκαν στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και αφορούσαν στο προσωπικό δημοσίων υπηρεσιών, Ν.Π.Δ.Δ., επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, τραπεζών κ.λ.π.
Κατά το έτος 2010, όπως και τα προηγούμενα έτη, οι έλεγχοι διενεργήθηκαν με βάση το πρόγραμμα δράσης που είχε καταρτιστεί στις αρχές του χρόνου, μετά από την σύμφωνη γνώμη των εκπροσώπων των εργαζομένων και των εργοδοτών, στα πλαίσια του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Κ.Ε.Ε.Ε).
Για την κατάρτιση του προγράμματος είχαν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των επιχειρήσεων, η παραβατικότητα, οι προτάσεις των προϊστάμενων των κατά τόπους περιφερειακών υπηρεσιών Κοινωνικής Επιθεώρησης και οι καταγγελίες, σύμφωνα με τα συμπεράσματα από την επεξεργασία των σχετικών στατιστικών στοιχείων, καθώς και τα προβλήματα που σχετίζονται με τις νέες μορφές εργασίας.
