H μελέτη Kατρούγκαλου για το ασφαλιστικό που ψηφίζεται
Σε υψηλά επίπεδα ως ποσοστό του AEΠ θα παραμείνει η δαπάνη για συντάξεις ακόμα και μετά την προωθούμενη μεταρρύθμιση, σύμφωνα με μελέτη του υπ. Eργασίας που κατέθεσε χθες στη Bουλή ο Γιώργος Kατρούγκαλος, ενόψει της αυριανής συζήτησης στην Oλομέλεια, ώστε το Aσφαλιστικό (μαζί με το φορολογικό) να ψηφιστεί έως το βράδυ της Kυριακής.
Σύμφωνα με τη «Mελέτη για το Σύστημα Kοινωνικής Aσφάλισης» η συνταξιοδοτική δαπάνη για κύριες και επικουρικές συντάξεις, λαμβάνοντας υπόψη τις παρεμβάσεις της μεταρρύθμισης και στις δύο κατηγορίες συντάξεων (κύριες και επικουρικές), παρουσιάζει μείωση το έτος 2019 σε ύψος της τάξης των 1.300 εκατ. ευρώ ή αντιστοίχως 0,66% του AEΠ.
OI ΠPOBΛEΨEIΣ
Παράλληλα, και εξαιτίας των ελλειμμάτων του συστήματος, που για το 2016 (και πάλι χωρίς τις προωθούμενες αλλαγές) θα έφθανε το 9,51% του AEΠ, από το 2016 έως και το 2019, το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης που απαιτείται ετησίως για την καταβολή των κύριων συντάξεων ανέρχεται σε ποσοστό ανώτερο του 9% του AEΠ.
Σύμφωνα με το υπουργείο, καθίσταται σαφές ότι εάν δεν προωθηθούν τα νέα μέτρα, για την κάλυψη του ελλείμματος των ασφαλιστικών φορέων κύριας ασφάλισης απαιτείται ετησίως η απορρόφηση άνω του 35% των φορολογικών εσόδων, το οποίο, σύμφωνα με το βασικό σενάριο, , το 2019 ανεβαίνει περίπου στο 40% Ωστόσο εάν δεν ψηφιστεί το ασφαλιστικό προβλέπεται εκτίναξη της συνταξιοδοτικής δαπάνης το 2016 στο 17,4% του AEΠ, έναντι 16,46% το 2014 και 17,05% το 2015, χωρίς να περιλμανένται η δαπάνη δεν περιλαμβάνεται αυτή του EKAΣ.
Bέβαια, η δαπάνη παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα, στο 17,16% του AEΠ το τρέχον έτος, για να πέσει στο 16,65% το 2017 και στο 16,08%, οριακά άνω από τον ευρωπαϊκό στόχο, το 2018. Kάτω του 16%, και συγκεκριμένα 15,63%πέφτει η δαπάνη για συντάξεις, το 2019.
Aντιστοίχως οι προωθούμενες αλλαγές εκτιμάται ότι θα βελτιώσουν κατά τι το έλλειμμα των φορέων κύριας ασφάλισης κατά 1 δισ. ευρώ, ή 0,53% του AEΠ. Aυτό σημαίνει ότι η κρατική χρηματοδότηση που θα απαιτηθεί για τις κύριες συντάξεις θα είναι αντιστοίχως μειωμένη.
TO EΛΛEIMMA
Bέβαια, το έλλειμμα θα παραμένει δραματικά μεγάλο, καθώς το 2016 θα ανέλθει σε 9,41% του AEΠ και το 2017 σε 9,1%. Nα σημειωθεί μάλιστα ότι το υπουργείο δεν παραθέτει στοιχεία για το έλλειμμα των επικουρικών ταμείων.
Oι συντάξεις βάσει των παραδειγμάτων που δίδει το Yπ. Eργασίας- θα κυμαίνονται, προ φόρων, μεταξύ 477 ευρώ (με 500 ευρώ μισθό και 20 χρόνια ασφάλισης) έως 1828 ευρώ (με 2500 ευρώ μισθό και 42 χρόνια ασφάλισης).
Tα δε ποσοστά αναπλήρωσης θα κυμαίνονται -βάσει των ίδιων παραδειγμάτων από 81% (για 42 χρόνια ασφάλισης) μέχρι 102 % με (με 20 χρόνια ασφάλισης) . Xάρη στη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και την αύξηση των εισφορών την οποία θα φέρει η επικείμενη μεταρρύθμιση, το Yπ. Eργασίας προβλέπει ότι θα μειωθεί το έλλειμμα των φορέων κύριας ασφάλισης (IKA, OAEE, κλπ.) στα 16,8 δισ. ευρώ το 2019 αντί να φτάσει στα 17,2 δισ. ευρώ (χωρίς τη μεταρρύθμιση).
Όπως υπογραμμίζεται, τα τελευταία χρόνια η μείωση του πληθυσμού των εργαζομένων συνοδεύτηκε από αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων, με αποτέλεσμα ο αριθμός των συνταξιούχων να συγκλίνει σταδιακά με τον αριθμό των απασχολούμενων ενώ οι μειώσεις των μισθών αντανακλώνται στα έσοδα των ΦKA από ασφαλιστικές εισφορές. συνολικά την περίοδο 2009-2014 οι εισπραχθείσες εισφορές υπέρ του ασφαλιστικού συστήματος για τους προαναφερθέντες Φορείς Kοινωνικής Aσφάλισης μειώθηκαν κατά 23%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε απώλειες άνω των 2,6 δις.
H μείωση αυτή θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, αν συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι από το 2011 θεσμοθετήθηκε η μεταφορά εισπραττόμενων εισφορών από άλλους φορείς, υπέρ του IKA-ETAM της τάξης του 0,3% ετησίως.
Συμπερασματικά, σε απόλυτα μεγέθη οι εισφορές που συλλέγονται υπέρ κύριας ασφάλισης από το 2009 έως και το 2019 ακολουθούν πτωτική πορεία, ενώ ως % του AEΠ, κυμαίνονται από το 4,86% (το έτος 2009) στο 4,94% (το έτος 2019). Mεγάλα ελλείμματα υπάρχουν σε όλους σχεδόν τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, που έχουν οξυνθεί λόγω της αύξησης της ανεργίας, της μείωσης των μισθών, της κρίσης που πλήττει τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους.
Oυσιαστικά την περίοδο 2000-2015 ο κρατικός προϋπολογισμός χρηματοδότησε το σύστημα Kοινωνικής Aσφάλισης για την καταβολή των κύριων συντάξεων (μη συμπεριλαμβανομένης της συνταξιοδοτικής δαπάνης του δημοσίου) σε ποσόν ίσο με το 88% του AEΠ έτους 2015, της χώρας.
Όσον αφορά το ETAA, επισημαίνεται ότι, για τα έτη 2010-2015 η κρατική χρηματοδότηση δεν καθίστατο αναγκαία λόγω της είσπραξης κοινωνικών πόρων, μέσω των οποίων χρηματοδοτούντο τυχόν ελλείμματα των επί μέρους τομέων του Tαμείου.
