Έλλειμμα 822 εκατ. ευρώ παρουσίασε τον Απρίλιο του 2016, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, κατά 216 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του Απριλίου του 2015.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και στη βελτίωση των ισοζυγίων των πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 276 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με εκείνο του ίδιου μήνα του 2015, αποκλειστικά λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων. Οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων ήταν αυξημένες, όπως και το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων, δεδομένου ότι οι σχετικές εξαγωγές έμειναν σχεδόν στάσιμες, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές παρουσίασαν μικρή αύξηση.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 307 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της πτώσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 316 εκατ. ευρώ, από 669 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο του 2015. Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 7% και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 3,5%, με αποτέλεσμα το ταξιδιωτικό ισοζύγιο να παρουσιάσει μικρή επιδείνωση. Τέλος, το ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών εμφάνισε αυξημένο πλεόνασμα έναντι εκείνου του ίδιου μήνα του 2015.
Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω εξελίξεων, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 19,5%, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 15,6%, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών να αυξηθεί τελικά κατά 32 εκατ. ευρώ.
Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα 65 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 111 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο του 2015, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για μερίσματα κατά 140 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων εμφάνισε έλλειμμα 48 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 72 εκατ. ευρώ από εκείνο του ίδιου μήνα του 2015, κυρίως λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης.
Την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2016, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε κατά 1,2 δισεκ. ευρώ και εμφάνισε έλλειμμα 3,1 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται πρωτίστως στη βελτίωση των ισοζυγίων των πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων και δευτερευόντως στη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών. Το τελευταίο κατέγραψε έλλειμμα 4,2 δισεκ. ευρώ, κατά 271 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του πρώτου τετραμήνου του 2015. Συνολικά, η αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε κάμψη κατά 20,5%, και η αντίστοιχη αξία των εισαγωγών μειώθηκε κατά 17,1%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών παρουσίασε πτώση κατά 1,2 δισεκ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2016, η οποία οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ισοζυγίου καυσίμων ως αποτέλεσμα της μείωσης των τιμών του πετρελαίου. Επίσης, περιορίστηκαν και οι καθαρές πληρωμές που αφορούν αγοραπωλησίες πλοίων, λόγω της διεξαγωγής μεγάλου μέρους των σχετικών συναλλαγών εκτός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Τέλος, σημειώνεται ότι τόσο οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία όσο και οι αντίστοιχες εισαγωγές δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2016 κατά 875 εκατ. ευρώ, καθώς παρατηρήθηκε σημαντική μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές, οφειλόμενη επίσης σε μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Επιπλέον, μικρή μείωση εμφάνισαν και οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν, σε μικρό βαθμό, από τη βελτίωση του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών περιορίστηκαν κατά 5,3% το πρώτο τετράμηνο του 2016 και οι αντίστοιχες εισπράξεις κατά 3,4%.
Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα ύψους 1,1 δισεκ. ευρώ, κατά 663 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του ίδιου διαστήματος του 2015, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, καθώς επίσης και για αμοιβές και μισθούς. Η βελτίωση αυτή αντιστάθμισε τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων. Τέλος, βελτίωση παρουσίασε και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Τον Απρίλιο του 2016, δεν παρατηρήθηκαν αξιόλογες μεταβολές στο ισοζύγιο κεφαλαίων, το οποίο την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2016 εμφάνισε πλεόνασμα 676 εκατ. ευρώ, κατά 214 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του αντίστοιχου διαστήματος του 2015.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Απρίλιο του 2016, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε έλλειμμα 835 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 222 εκατ. ευρώ από εκείνο του ίδιου μήνα του 2015. Την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2016, το έλλειμμα περιορίστηκε κατά 1,4 δισεκ. ευρώ και διαμορφώθηκε σε 2,4 δισεκ. ευρώ.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Απρίλιο του 2016, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων δεν σημειώθηκαν αξιόλογες μεταβολές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, σημειώθηκε αύξηση των καθαρών απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 537 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 480 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού. Στην πλευρά των υποχρεώσεων σημειώθηκε μείωση κατά 4 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως σε μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων κατά 452 εκατ. ευρώ είναι το καθαρό αποτέλεσμα της μείωσης κατά 1,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε σε σημαντικό βαθμό από τη στατιστική προσαρμογή ύψους 642 εκατ. ευρώ, που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η αύξηση των υποχρεώσεων κατά 725 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή ύψους 698 εκατ. ευρώ. Η αύξηση κατά 846 εκατ. ευρώ των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη μείωση κατά 819 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (περιλαμβάνεται η αποπληρωμή χρεολυσίων 447 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ).
Την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2016, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση κατά 470 εκατ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, σημείωσαν μείωση κατά 31 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η αύξηση κατά 3,0 δισεκ. ευρώ των καθαρών απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 3,4 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων. Επίσης, οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 87 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της ανόδου των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη μείωση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, αλλά και τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Στην πλευρά των υποχρεώσεων σημειώθηκε αύξηση κατά 3,5 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται στην αύξηση των καταθέσεων και repoς μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων κατοίκων κατά 2,2 δισεκ. ευρώ.
Στο τέλος Απριλίου 2016, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 6,8 δισεκ. ευρώ, έναντι 5,9 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2015.
