Την εδραίωση του τουρισμού σε βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας φιλοδοξεί να πετύχει το υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού.
Ο αρμόδιος υπουργός Παύλος Γερουλάνος τόνισε, σε συνέντευξή του, ότι “στόχος όλων μας είναι να γίνει ο τουρισμός πρότυπο ανάπτυξης για την Ελλάδα. Να αναδείξουμε, δηλαδή, ότι η ανάπτυξη με σεβασμό στον άνθρωπο, την φύση, τον πολιτισμό και ότι έχει αξία για εμάς τους Έλληνες, είναι εφικτή και δημιουργεί πλούτο για όλους”.
Αναφερόμενος στην εξέλιξη της τουριστικής κίνησης υπογράμμισε, ότι τα μηνύματα είναι πολύ ενθαρρυντικά, αν και όπως συνηθίζει να λέει, οι οριστικές προβλέψεις για τις αφίξεις θα γίνουν το Σεπτέμβριο.
Στους άμεσους στόχους του ΥΠΠΟΤ είναι η αύξηση των θέσεων εργασίας που σχετίζονται με τον τουρισμό, η υλοποίηση φιλόξενου επιχειρηματικού περιβάλλοντος αλλά και η ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου.
Προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της απασχόλησης, ο κ. Γερουλάνος προανήγγειλε εντατικοποίηση των ελέγχων στα ξενοδοχεία ώστε να τηρούν τους νόμους πρόσληψης των Ελλήνων υπαλλήλων.
Για τον ρόλο του ΕΟΤ ο κ. Γερουλάνος σημειώνει ότι πολλές από τις δομές του πρέπει να αναπροσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και σε μια νέα ανταγωνιστική πραγματικότητα, υπογραμμίζοντας ότι η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τους φορείς του τουρισμού δεν είναι μόνο προτέρημα αλλά και ανάγκη. Την ίδια όμως στιγμή αναφέρει ότι για πολλούς λόγους η χώρα μας ακόμη αγωνίζεται να αξιοποιήσει συγκριτικά της πλεονεκτήματα και να αναδείξει συγκεκριμένες πτυχές της ταυτότητάς της που σήμερα είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό. Αυτό δεν μπορεί να αφεθεί αποκλειστικά στα χέρια του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος, εξ ορισμού, ασχολείται με ένα μόνο μέρος της εικόνας της Ελλάδας, σημειώνει.
Ερωτηθείς, τέλος, για τους λόγους που οδήγησαν στον έλεγχο του ΕΟΤ κατά τα έτη 2008-2009 και όχι για τα προηγούμενα έτη, ο υπουργός επεσήμανε ότι έλεγχοι στο υπουργείο γίνονται και για πρακτικές της παρούσας κυβέρνησης. “Είναι θέμα αρχής να αποδοθούν ευθύνες σε όσους αξιοποιούν τις αδυναμίες του συστήματος για δικό τους όφελος, αλλά δεν είναι κυνήγι μαγισσών. Το πιο ουσιαστικό και μακροχρόνιο αποτέλεσμα των ελέγχων που έχουμε κάνει είναι, ότι ανέδειξαν τις σοβαρές παθογένειες ενός διάτρητου συστήματος δημόσιας διοίκησης”.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
1. Πέρυσι λάβατε αποφάσεις για την προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Ποιες είναι οι επόμενες στρατηγικές κινήσεις του υπουργείου;
Πέρυσι διαχειριστήκαμε τη μεγαλύτερη κρίση που αντιμετώπισε ο ελληνικός τουρισμός τα τελευταία χρόνια και την αντιμετωπίσαμε με επιτυχία. Ενώ οι αφίξεις από τις παραδοσιακές αγορές της Ελλάδας (όπως η Αγγλία και η Γερμανία) έπεσαν αισθητά λόγω της κρίσης και της επίθεσης από τα διεθνή μέσα, καταφέραμε τελικά να αυξήσουμε το σύνολο των αφίξεων αναπτύσσοντας νέες αγορές και δίνοντας την μάχη της προβολής της χώρας μέχρι την τελευταία μέρα του χρόνου. Αυτή η επιτυχία δεν ήταν δουλειά ενός υπουργείου, αλλά η συλλογική προσπάθεια όλων όσων πιστεύουμε στις προοπτικές του τουρισμού. Τα εμπλεκόμενα υπουργεία, οι φορείς των επιχειρηματιών και των εργαζομένων στον τουρισμό, ακόμη και ΜΚΟ που ασχολούνται με τον κλάδο, χαράξαμε μια κοινή στρατηγική και την υπηρετήσαμε μέχρι το τέλος. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας μας ενθαρρύνουν να τη συνεχίσουμε για να πετύχουμε τρεις συγκεκριμένους στόχους.
Πρώτος στόχος μας είναι να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον τουρισμό. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε συνεχίζοντας την προσπάθεια για την αύξηση των επισκεπτών στην χώρα μας, προσελκύοντας επενδύσεις στον κλάδο και δρομολογώντας γρήγορα τις διαδικασίες αδειοδότησης, και εντατικοποιώντας τους ελέγχους ώστε να τηρούν τα ξενοδοχεία τους νόμους πρόσληψης Ελλήνων υπαλλήλων.
Δεύτερον, να δημιουργήσουμε στον χώρο του τουρισμού ένα σταθερό και φιλόξενο επιχειρηματικό περιβάλλον και ένα επενδυτικό πλαίσιο που θα διέπεται από ξεκάθαρες αρχές και κανόνες, για το τι επιτρέπεται, τι δεν επιτρέπεται και πως αξιολογούμε την κάθε επένδυση. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο να αξιοποιήσουμε την δημόσια τουριστική περιουσία με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.
Και τρίτον, να συνεχίσουμε το έργο ανάδειξης της χώρας, του πολιτιστικού και φυσικού της πλούτου, των εμπειριών αλλά και των υπηρεσιών που παρέχει η Ελλάδα με στοχευμένες και αποτελεσματικές στρατηγικές για κάθε χώρα.
Κάθε ένας από αυτούς τους στόχους έχει αρκετές παραμέτρους τις οποίες επεξεργαζόμαστε με τους φορείς των επιχειρηματιών και των εργαζομένων ώστε κάθε μας απόφαση να υποστηρίζεται και να έχει συνέχεια.
Στόχος όλων μας είναι να γίνει ο τουρισμός πρότυπο ανάπτυξης για την Ελλάδα. Να αναδείξουμε δηλαδή ότι η ανάπτυξη με σεβασμό στον άνθρωπο, την φύση, τον πολιτισμό, και ότι έχει για μας τους Έλληνες αξία είναι εφικτή και δημιουργεί πλούτο για όλους.
2. Πέρυσι με αφορμή τα γεγονότα που “εγκλώβισαν” τουρίστες στην Αθήνα αναγγείλατε την καταβολή ενός ποσού για την ταλαιπωρία τους. Εφέτος, στην περίπτωση που υπάρξουν αντίστοιχα γεγονότα, θα πράξετε το ίδιο;
Όπως σας είπα, την περυσινή χρονιά κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε μια πάρα πολύ κακή συγκυρία. Η οικονομική κρίση έφερε πτώση των κρατήσεων, κύμα ακυρώσεων και πτώχευση μεγάλων ξένων ταξιδιωτικών γραφείων που δραστηριοποιούνταν στη χώρα μας. Είχαμε προβλήματα στις μεταφορές από την έκρηξη του ηφαιστείου στην Ισλανδία. Και η Ελλάδα συγκλονίστηκε από την ένταση των κινητοποιήσεων με αποκορύφωμα την πυρκαγιά στο υποκατάστημα της Marfin και τον τραγικό θάνατο τριών συμπολιτών μας. Τα γεγονότα εκείνων των ημερών συνετέλεσαν στη διαμόρφωση μιας κακής εικόνας και στον κλονισμό του αισθήματος ασφάλειας των ξένων επισκεπτών. Ο διεθνής τύπος ήταν σκληρός και σε πολλές περιπτώσεις άδικος. Αναγκαστήκαμε λοιπόν να πάρουμε έκτακτα μέτρα, όπως η δέσμευση για ημερήσια αποζημίωση επισκεπτών που έμεναν στην χώρα μας παρά την θέλησή τους. Θέλω να ελπίζω ότι κάτι τέτοιο δεν θα χρειαστεί εφέτος.
Πιστεύω, ότι λόγω της κρίσης που βιώνουμε, αλλάζουν πολλά στην συνείδηση όλων μας. Αλλάζουν οι προτεραιότητές μας. Επανεξετάζουμε πολλά που θεωρούσαμε δεδομένα. Βρίσκουμε αξία σε καινούργια πράγματα. Ίσως παλιά να είχαμε μεγαλύτερες ανοχές, ως κοινωνία, σε ακραίες πρακτικές διεκδίκησης όπως στις περιπτώσεις που αναφερθήκατε. Οι κινητοποιήσεις που έθεσαν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, όπως και παρόμοιες που θέτουν σε κίνδυνο την τουριστική μας υποδομή, την πολιτιστική μας κληρονομιά αλλά και θέσεις εργασίας, καταδικάστηκαν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο από όλη την κοινωνία. Η ίδια η κοινωνία, με την στάση της έκρινε αυτές τις συμπεριφορές βαθιά αναχρονιστικές και επικίνδυνες.
3. Ομιλείτε για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες μπορεί να υλοποιηθεί αυτό;
Υπάρχει διαχρονική συναίνεση για την αναγκαιότητα επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου, διότι με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αυξήσουμε τα έσοδα, τον αριθμό και την ποιότητα των θέσεων εργασίας στον τουρισμό.
Ένα άλλο σημείο συμφωνίας είναι η προσπάθεια για τη διεύρυνση των χωρών προέλευσης των επισκεπτών μας. Αυτό βοηθάει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου αλλά μειώνει και την έκθεση του τουριστικού κλάδου σε επιχειρησιακό ρίσκο -όπως αυτό που αντιμετωπίσαμε πέρυσι- που σχετίζεται με την παγκόσμια ζήτηση και άλλους απρόβλεπτους παράγοντες.
Στο ίδιο πνεύμα, η ανάπτυξη νέων προορισμών σε όλη την Ελλάδα, η διεύρυνση δηλαδή του τουριστικού μας προϊόντος, αποτελεί μια άλλη επιδίωξη όλων όσων εμπλέκονται με τον τουρισμό διότι συνεισφέρει στη διάχυση του παραγόμενου πλούτου σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.
Συνοψίζοντας, όλοι λέμε ότι θέλουμε τουρισμό όλο τον χρόνο, σε όλη την Ελλάδα, από όλο τον κόσμο. Αυτό έλεγε και η προηγούμενη κυβέρνηση. Το θέμα είναι τι κάνουμε για να το πετύχουμε;
Το άνοιγμα των νέων αγορών είναι κομβικό για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Πέρσι φέραμε άμεσα αποτελέσματα από την Ρωσία, την Τουρκία και την Σερβία με μια πολύ επιθετική πολιτική στην έκδοση θεωρήσεων και τη δημιουργία νέων VISA Centers. Φέραμε άμεσα αποτελέσματα με το Ισραήλ αξιοποιώντας την προσέγγιση με τη χώρα μας, με επισκέψεις κορυφής, επαφές με κορυφαίους Ισραηλινούς ταξιδιωτικούς πράκτορες και την υπογραφή και ενεργοποίηση μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Και κάνουμε αντίστοιχες κινήσεις για την αύξηση του τουρισμού και από αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία, που έχουν δυσκολίες αλλά και τεράστια προοπτική.
Στη στρατηγική μας θεωρούμε, ότι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου εξαρτάται και από την ανάπτυξη του τουρισμού στα αστικά κέντρα. Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη είναι, κάθε μία για διαφορετικούς λόγους, οι πιο υποβαθμισμένοι προορισμοί σε σχέση με αυτό που προσφέρουν. Αν αναπτυχθούν σωστά μπορούν να αναβαθμιστούν και να συμβάλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη προορισμών που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή γύρω από αυτές.
Στο πρότυπο διεθνών πρακτικών, έχουμε σχεδιάσει και υλοποιούμε δύο προγράμματα για την προβολή των δύο μεγάλων αστικών κέντρων, τα οποία αξιοποιούν τον πολιτιστικό τους πλούτο και τα μεγάλα γεγονότα που είναι σήμερα άγνωστα στους επισκέπτες μας. Το “Αθήνα Κάθε Εβδομάδα” φιλοδοξεί να επαναλάβει την επιτυχία του Μαραθωνίου σε άλλες δράσεις όπως το Φεστιβάλ Αθηνών, το ArtAthina, το Ράλι Ακρόπολη κλπ. Το πρόγραμμα “Θεσσαλονίκη Σταυροδρόμι Πολιτισμών” θέλει να αναδείξει την πόλη σε πολιτιστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής, αξιοποιώντας την πολύ-πολιτισμική της παράδοση και προσκαλώντας κάθε χρόνο δρώμενα από μία από τις ταχύτερα ανερχόμενες αγορές τουρισμού. Αυτές οι δράσεις μας δίνουν την ευκαιρία να προσκαλέσουμε δημοσιογράφους και τουριστικούς πράκτορες από άλλες χώρες και να αναδείξουμε μια Ελλάδα που εμείς γνωρίζουμε και αγαπάμε αλλά που σήμερα είναι άγνωστη στους ξένους.
4. Το ξενοδοχειακό δυναμικό της Αθήνας βάλλεται από εγκληματικότητα και πορείες, όπως επισημαίνουν οι φορείς, και σε καμία περίπτωση δεν θυμίζει την Αθήνα του 2004. Με ποιες δράσεις θα ανατρέψετε την παρούσα εικόνα;
Το ξενοδοχειακό δυναμικό της Αθήνας πλήττεται από δύο πράγματα: πρώτον από το αίσθημα ανασφάλειας που εισέπραξαν οι ξένοι από τα διεθνή μέσα, και δεύτερον από υπερεκτίμηση των προοπτικών της Αθήνας ως προορισμού και μετά το 2004. Πολλοί επιχειρηματίες έκαναν μεγάλα ανοίγματα ελπίζοντας σε αύξηση του τουρισμού και απογοητεύτηκαν από την εγκληματική διαχείριση της πόλης αλλά και της εικόνας της από τότε.
Μπορεί να ήταν οι εικόνες από την Marfin και τα λιμάνια που έκαναν τον γύρω του κόσμου και που έπληξαν τον τουρισμό της Αθήνας πέρυσι αλλά και το θέμα της εγκληματικότητας είναι σημαντικό διότι αποθαρρύνει αυτούς που ήρθαν να ξανάρθουν. Ενώ το 2004 η Αθήνα παρουσίασε την εικόνα μιας σύγχρονης πόλης και αύξησε τους επισκέπτες της, υπέστη συνεχείς μειώσεις τα τελευταία χρόνια διότι παρουσίασε βασικές ελλείψεις σε υποδομές για να ανταπεξέλθει στα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Χάσαμε πολύτιμο χρόνο την τελευταία πενταετία και αυτό δεν το νιώθουν μόνο οι επισκέπτες μας αλλά και κάθε Αθηναίος που αγαπάει την πόλη του.
Ό,τι χρειάζεται η Αθήνα για να γίνει ξεχωριστός προορισμός το έχει: μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς και δεν εννοώ μόνο την Ακρόπολη, μοναδικά μουσεία, πολιτιστικά δρώμενα υψηλότατου επιπέδου, διεθνής αθλητικές διοργανώσεις, εξαιρετικά εστιατόρια, πλούσια νυχτερινή ζωή και τόσα άλλα. Σας ρωτώ, τι άλλο θέλει μια πόλη για να σου τραβήξει την προσοχή;
Εμείς προσπαθούμε να αντιστρέψουμε το κλίμα που έχει δημιουργηθεί με την προβολή και αξιοποίηση του πολιτιστικού προϊόντος της πόλης μέσα από το πρόγραμμα “Αθήνα Κάθε Εβδομάδα”, με στρατηγική προσέγγισης και αξιοπιστίας με τα διεθνή μέσα ώστε να δημιουργούμε διαρκώς καλές ειδήσεις για την πόλη και με συγκεκριμένη στόχευση σε κοινά που ενδιαφέρονται για το λεγόμενο city break. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε δημιουργήσει νέες σχέσεις με διεθνή μέσα όπως το Wallpaper και το Monocle που στοχεύουν σε αυτά τα κοινά.
Την ίδια ώρα η Πολιτεία αλλά και η νέα τοπική αυτοδιοίκηση έχουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της αποκατάστασης της τάξης και του σεβασμού στους νόμους, πράγμα που σήμερα είναι πολύ πιο δύσκολο σε σχέση με το 2004, λόγω της εγκατάλειψης που υπέστη η Αθήνα. Αν τα καταφέρουμε όμως, η Αθήνα θα μπορέσει να ξαναγίνει όλα όσα υποσχέθηκε στην Ολυμπιάδα.
5. Ποιο θα είναι το νέο πρόσωπο του ΕΟΤ μετά τις ανακοινώσεις περί μετεξέλιξης σε εργαλείο προώθησης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος; Ποια είναι η άποψή σας για το μοντέλο οργάνωσης με τη συνεργασία του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα κατά τα πρότυπα του “maison de la France”;
Τον τελευταίο χρόνο έχουμε μελετήσει σε βάθος τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς, αντλώντας έτσι πολύτιμη τεχνογνωσία. Κανένα μοντέλο από αυτά που έχουμε αναλύσει δεν μπορεί να μεταφερθεί ατόφιο στην Ελλάδα, διότι κάθε χώρα έχει διαφορετικά πλεονεκτήματα και ιδιαιτερότητες. Κρατάμε ότι θετικό υπάρχει και το προσαρμόζουμε στα ελληνικά δεδομένα.
Ο ΕΟΤ έχει πολλά να προσφέρει και σε εμπειρία και σε τεχνογνωσία που είναι απαραίτητες για την σωστή λειτουργία του τουρισμού. Δεν υπάρχει αμφιβολία όμως ότι πολλές πτυχές της λειτουργίας του είναι ξεπερασμένες και πρέπει να αναβαθμιστούν. Πολλές από τις δομές του πρέπει να αναπροσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και σε μια νέα ανταγωνιστική πραγματικότητα όπως αυτή διαμορφώνεται. Τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, για παράδειγμα, απαιτούν ευελιξία και ταχύτητα διότι δημιουργούν συνέχεια νέες συνθήκες και εργαλεία για την προβολή της χώρας και αυτά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με χρονοβόρες και αρτηριοσκληρωτικές διαδικασίες.
Σε τέτοιες περιπτώσεις η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τους φορείς του τουρισμού δεν είναι μόνο προτέρημα αλλά και ανάγκη. Μια τέτοια σύμπραξη μπορεί να δώσει συνέχεια αλλά και την απαραίτητη ευελιξία που χρειάζεται η προβολή της χώρας μας. Και σε αυτό το πλαίσιο έχουμε ήδη δρομολογήσει μέσω του ΕΟΤ συνεργασίες με φορείς του κλάδου και αυτή την χρονιά σκοπεύουμε να χτίσουμε πάνω σε αυτές. Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι το κλίμα συνεργασίας σήμερα, μετά την επιτυχία της περασμένης χρονιάς σε αυτόν τον τομέα, είναι καλύτερο από ποτέ και είμαι σίγουρος ότι στο τέλος αυτής της χρονιάς θα έχουμε κάνει πολύ σοβαρά βήματα για να ανατρέψουμε πολλές από τις αγκυλώσεις των περασμένων ετών.
Όμως ο ρόλος της πολιτείας παραμένει σήμερα κομβικός. Για πολλούς λόγους η χώρα μας ακόμη αγωνίζεται να αξιοποιήσει συγκριτικά της πλεονεκτήματα και να αναδείξει συγκεκριμένες πτυχές της ταυτότητάς της που σήμερα είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό. Αυτό δεν μπορεί να αφεθεί αποκλειστικά στα χέρια του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος, εξ ορισμού, ασχολείται με ένα μόνο μέρος της εικόνας της Ελλάδας.
6. Ποιοι λόγοι οδήγησαν στον έλεγχο του ΕΟΤ κατά τα έτη 2008-2009 και όχι για τα προηγούμενα έτη; Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα;
Ελέγχους στο Υπουργείο κάνουμε και για πρακτικές της δικής μας κυβέρνησης. Είναι θέμα αρχής να αποδοθούν ευθύνες σε όσους αξιοποιούν τις αδυναμίες του συστήματος για δικό τους όφελος, αλλά δεν είναι κυνήγι μαγισσών. Το πιο ουσιαστικό και μακροχρόνιο αποτέλεσμα των ελέγχων που έχουμε κάνει είναι ότι ανέδειξαν τις σοβαρές παθογένειες ενός διάτρητου συστήματος δημόσιας διοίκησης. Έχει μεγάλη αξία ο εντοπισμός και στιγματισμός των μεθόδων που οδήγησαν στην σπατάλη και την διαφθορά, ώστε να βάλουμε επιτέλους τέλος σε αυτές τις πρακτικές αλλάζοντας τα συστήματα που τις επέτρεψαν. Οι νέες διαδικασίες αλλά και η διαφάνεια που επιβλήθηκε με την “διαύγεια” μπορούν να φέρουν τα αποτελέσματα που όλοι μας επιδιώκουμε.
Σε ό,τι αφορά τις υποθέσεις που ανέκυψαν, αυτές είναι τώρα στα χέρια της Δικαιοσύνης. Πιστεύω ότι από τους δικαστικούς λειτουργούς θα γίνει η δουλειά που χρειάζεται ώστε να καταλογιστούν οι όποιες ευθύνες αναλογούν σε αυτούς που εμπλέκονται.
7. Προβλέψεις για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης. Ποιοι παράγοντες θα διαμορφώσουν φέτος τη ζήτηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.
Είπαμε… “προβλέψεις” για τις αφίξεις τον Σεπτέμβρη. Τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά αλλά η κατάσταση είναι ρευστή. Όπως πέρυσι αλλάξαμε τα πράγματα προς το καλύτερο, έτσι και φέτος πρέπει να συνεχίσουμε την δουλειά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου και να αξιοποιήσουμε κάθε ευκαιρία που μας προσφέρεται. Ευτυχώς, πέρασαν οι εποχές που η δουλειά του Υπουργείου τελείωνε με την δημοσιοποίηση της ετήσιας καμπάνιας. Σήμερα αντιμετωπίζουμε κάθε αγορά διαφορετικά και εξατομικευμένα, στοχεύουμε άλλες εποχές του χρόνου και δημιουργούμε συνέχεια νέα προϊόντα που αναδεικνύουν μια νέα πτυχή της χώρας μας. Οικοδομούμε στρατηγικές συμμαχίες με άλλες χώρες όπως την Τουρκία, την Αίγυπτο και το Ισραήλ για το άνοιγμα των νέων αγορών. Μπορεί σε κάποιους να ακούγεται παράδοξη η συνεργασία με άμεσους ανταγωνιστές μας αλλά σε εξωστρεφείς κλάδους όπως ο τουρισμός τέτοιοι φόβοι δεν αρμόζουν. Όπου έχουμε κοινούς στόχους θα τους πετύχουμε καλύτερα μέσα από συνεργασίες. Αν συνεχίσουμε αυτήν την δουλειά όλοι μαζί, όπως δουλεύουμε σήμερα, όχι μόνο θα φέρουμε περισσότερους επισκέπτες στην Ελλάδα φέτος αλλά θα αναδείξουμε και ό,τι καλύτερο έχει η Ελλάδα για πολλά χρόνια ακόμη.
8. Καθ΄όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης ο τουρισμός είχε και έχει ρόλο “κομπάρσου” στην πολιτικo-οικονομική πραγματικότητα της χώρας. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει αυτή η νοοτροπία;
Θέλει χρόνο για να αλλάξουν οι νοοτροπίες αλλά πιστεύω ότι ο κλάδος έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα. Και τα ξεκίνησε πριν το καταλάβει και ανταποκριθεί η Πολιτεία. Σήμερα δουλεύουμε μαζί για να αντιμετωπίσουμε στις απαιτήσεις των καιρών αλλά και να αναδείξουμε τον τουρισμό ως πρότυπο ανάπτυξης για την Ελλάδα. Τα μαθήματα από την κρίση που πέρασε ο κλάδος, η γενικότερη οικονομική κρίση στην χώρα, αλλά και η ανάδειξη μιας νέας γενιάς επιχειρηματιών, έβαλαν τα θεμέλια για να αλλάξει μια για πάντα ο τουρισμός στην Ελλάδα. Η ποιότητα έχει αρχίσει να γίνεται πραγματική προτεραιότητα. Έχει αλλάξει η νοοτροπία σε ό,τι αφορά την σημασία του ανθρώπινου δυναμικού. Έχει αναπτυχθεί η εξωστρέφεια με μεγαλύτερη όρεξη για ρίσκο και καινοτομία. Ο σεβασμός στον πολιτιστικό αλλά και φυσικό πλούτο της χώρας δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερος. Αυτά είναι θετικά μηνύματα και ακόμη πιο θετικό είναι ότι απαξιώθηκε η νοοτροπία που πίστευε ότι όσο χτίζουμε δωμάτια θα έρχονται και περισσότεροι τουρίστες, μια νοοτροπία την οποία επιδότησε η Πολιτεία χωρίς καμία στρατηγική στόχευση. Υπό αυτήν την έννοια, δεν θα έλεγα ότι ο τουρισμός ήταν ο “κομπάρσος”, αλλά το “κακομαθημένο” παιδί της οικογένειας, το οποίο από την μία κατακρίναμε και απαξιώναμε και από την άλλη επιδοτούσαμε αδρά. Σήμερα έχουν αλλάξει τα πράγματα. Αν καταφέρουμε να συνεχίσουμε το έργο που ξεκινήσαμε, όχι μόνο θα καταφέρουμε να δώσουμε στον τουρισμό την θέση που του αξίζει, αλλά θα τον αναδείξουμε και ως πρότυπο υγιούς ανάπτυξης μιας σύγχρονης κοινωνίας.
9. Ποια είναι η άποψή σας για τα clusters και εν γένει για τη δικτύωση των επιχειρήσεων που υλοποιούνται στον ελληνικό τουρισμό;
Είναι σημαντική εξέλιξη και μπορεί να λειτουργήσει εποικοδομητικά με τις αλλαγές που έφερε στον χάρτη ο Καλλικράτης. Η περιφερειακή ανάπτυξη του τουρισμού, ειδικά σε περιοχές που σήμερα είναι αδύναμη, μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά μέσα από τέτοια δίκτυα.
Οι μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις συχνά δεν έχουν το ειδικό βάρος για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους ανταγωνιστές τους στο πλαίσιο μιας εντατικής και παγκοσμιοποιημένης βιομηχανίας. Η συνεργασία μπορεί να φέρει θετικά αποτελέσματα, και η εξασφάλιση συνεργιών αποτελεί σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στον ανταγωνισμό. Είναι λοιπόν σημαντικό πολλές επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε κάθετες αλλά και οριζόντιες συνεργασίες με άλλες, ώστε να μεγαλώσουν το εύρος και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν σε ακόμα πιο ανταγωνιστικές τιμές.
