Σε ευρεία υιοθέτηση της χρήσης καρτών – πιστωτικών και χρεωστικών- οδήγησαν το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων στην Ελλάδα οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων.
Ως αποτέλεσμα, σήμερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ η χρήση καρτών στις συναλλαγές φθάνει ακόμα και στο 50% των συνολικών αγορών.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), στο λιανεμπόριο τροφίμων το ποσοστό χρήσης εκτιμάται ότι μέχρι τον Ιούνιο 2015 ήταν στα επίπεδα του 7- 8% για τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ και κάτω από 1% για τα μικρά σημεία πώλησης. Τα ποσοστά χρήσης πιστωτικών καρτών, μετά την επιβολή των ελέγχων κεφαλαίων άλλαξαν άρδην. Η σχετική έρευνα του ΙΕΛΚΑ δείχνει ότι υπάρχουν επιχειρήσεις που το ποσοστό αύξησης της χρήσης καρτών (είτε πιστωτικών είτε χρεωστικών) δεκαπλασιάστηκε.
Συνολικά εκτιμάται ότι το ποσοστό για το σύνολο της αγοράς μέσα σε λίγες ημέρες εξαπλασιάστηκε και μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα σταθεροποιήθηκε σε λίγο χαμηλότερο επίπεδο, αλλά με σταθερά αυξητικές τάσεις. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι το ποσοστό χρήσης πιστωτικών καρτών αυξήθηκε εξαιτίας των ελέγχων κεφαλαίων μεσοσταθμικά από 4,5% σε 19,5%, με αύξηση για τις αλυσίδες σουπερμάρκετ από 7,5% σε 35% (με αυξητικές τάσεις) και για τα μικρότερα σημεία πώλησης από 1% σε 5% (με επίσης αυξητικές τάσεις).
Όπως αναφέρει το ΙΕΛΚΑ, επικαλούμενο στοιχεία της ΤτΕ, περίπου οι μισοί καταναλωτές (49%), δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν πλέον πιο συχνά πιστωτική ή χρεωστική κάρτα για τις συναλλαγές τους. Τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζουν οι συναλλαγές με χρεωστική κάρτα με τον αριθμό να αυξάνεται από περίπου 15 εκατ. συναλλαγές το πρώτο εξάμηνο του 2015 σε σχεδόν σε 60 εκατ. συναλλαγές το δεύτερο εξάμηνο του έτους (+300%), όταν οι πιστωτικές κάρτες παρουσιάζουν αύξηση από 23 εκατ. σε 29 εκατ. συναλλαγές (+25%) αντίστοιχα.
Σημαντική επιβάρυνση
Το ΙΕΛΚΑ, ωστόσο, υπογραμμίζει ότι παρά τα σημαντικά οφέλη στη μείωση της φοροδιαφυγής/φοροαποφυγής και στα μακροοικονομικά μεγέθη, η αυξημένη χρήση χρεωστικών καρτών έχει δημιουργήσει ένα επιπλέον κόστος στις επιχειρήσεις. Υπολογίζεται ότι οι εξελίξεις οδηγούν σε ετήσια αύξηση τους λειτουργικού κόστους των λιανεμπορικών επιχειρήσεων κατά 50 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,21% των πωλήσεων.
Το ποσό αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, σύμφωνα με το Ινστιτούτο, δεδομένου ότι οι κερδοφόρες επιχειρήσεις του κλάδου λειτουργούν με καθαρό περιθώριο κερδοφορίας προ φόρων της τάξης του 1-1,5%. Όπως τονίζει το ΙΕΛΚΑ διεθνώς η χρήση πιστωτικών καρτών έχει υψηλότερο κόστος σε σχέση τη χρήση μετρητών, με το κόστος των πιστωτικών καρτών για το λιανεμπόριο να ανέρχεται σε 1,6-1,8% επί των πωλήσεων και των μετρητών σε 0,6-0,9% επί των πωλήσεων.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, η χρήση χρεωστικών καρτών έχει σημαντικά υψηλότερο κόστος από άλλες χώρες. Και αυτό γιατί οι χρεωστικές κάρτες αντιμετωπίζονται συνήθως ως πιστωτικές από τον τραπεζικό κλάδο όσον αφορά την χρέωση της συναλλαγής.
“Έτσι ενώ το κόστος χρήσης χρεωστικών καρτών σε τρίτες χώρες είναι σε επίπεδα του 0,4-0,8%, στην Ελλάδα είναι υπερδιπλάσιο στο 1,7%. Στην πραγματικότητα όμως πιστωτικές και χρεωστικές έχουν ουσιώδεις διαφορές, εξαιτίας των οποίων στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης και στις ΗΠΑ έχουν διαφορετικό κόστος προμήθειας τραπεζικής συναλλαγής για τον έμπορο σε σχέση με τις πιστωτικές, με κυριότερο το ότι δεν εμπεριέχουν τον κίνδυνο της συναλλαγής μέσω δανεισμού” τονίζει το Ινστιτούτο.
