Μια νέα πραγματικότητα για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων έχει διαμορφωθεί από την αρχή του μήνα στην ελληνική Αγορά.
Ο νόμος για τις συμμετοχικές χρηματοδοτήσεις (Τροποποίηση του ν. 4099/2012 (Α΄ 250 – ενσωµάτωση στην εθνική νοµοθεσία της Οδηγίας 2014/91/ΕΕ/ L 257 και άλλες διατάξεις) ψηφίστηκε από τη Βουλή στις αρχές Σεπτεμβρίου. Η διαδικασία είχε ξεκινήσει προ αρκετών μηνών, ακολούθησε διαβούλευση με τους φορείς της κεφαλαιαγοράς και με τις ευρωπαϊκές αρχές, και εν τέλει διαμορφώθηκε η πρόταση για τη λειτουργία πλατφόρμων crowdfunding μέσω αδειοδοτηθέντων χρηματιστηριακών εταιρειών.
Στόχος ήταν το κανονιστικό πλαίσιο να προστατεύει αμφότερους μικροεπενδυτές, χρηματοδότες αλλά και δημιουργούς project. Όπως αναφέρει το Capital.gr., με την ψήφιση των διατάξεων, ρυθμίζεται ο τρόπος λειτουργίας ενός πλαισίου που επιτρέπει μια εναλλακτική οδό, εκτός τραπεζικού συστήματος, συγκέντρωσης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων -αυτό που διεθνώς ονομάζεται crowdfunding.
Ουσιαστικά, αναμορφώθηκε και διευρύνθηκε το εγχώριο κανονιστικό πλαίσιο ανοίγοντας ένα “παράθυρο” για να στηριχθούν κεφαλαιακά νεοφυείς πρωτοβουλίες (startups) και μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και εταιρείες που έχουν ήδη δραστηριότητα και αναζητούν κεφάλαια για την επέκταση των δραστηριοτήτων τους.
Τι είναι ο·crowdfunding
Το crowdfunding αποτελεί για πολλούς μια επανάσταση στον κόσμο της χρηματοδότησης επενδύσεων και καινοτόμων ιδεών. Σύμφωνα με το startupgreece.gov.gr, το crowdfunding πολύ απλά είναι η χρηματοδότηση από το πλήθος κάποιου έργου /project ή κάποιας ιδέας από πολλούς ανθρώπους οι οποίοι προσφέρουν μικρά ποσά ο καθένας. Όμως από τη συμβολή πολλών καλύπτεται ο οικονομικός στόχος για κάθε έργο.
Στο εξωτερικό η πρακτική αυτή έχει γνωρίσει τεράστια εξάπλωση και τώρα πραγματοποιούνται τα πρώτα βήματα και στην Ελλάδα. Η ιδέα ή το business plan που απαιτεί χρηματοδότηση μπορεί να αφορά πολύ διαφορετικές δραστηριότητες (όχι κατ’ ανάγκην δηλαδή start ups ή ακόμη και επιχειρηματικές δραστηριότητες).
Όπως εξηγούν στελέχη της χρηματιστηριακής αγοράς, στην ουσία πρόκειται για μικρά ΙΡΟ’s, με την έκδοση πληροφοριακών σημειωμάτων που ανεβαίνουν στις πλατφόρμες που έχουν δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό και με βάση την πληροφόρηση που υπάρχει, οι επενδυτές αποφασίζουν εάν θέλουν ή όχι να συμμετάσχουν. Από την πλευρά τους, οι εταιρείες που αναζητούν χρηματοδότηση εκδίδουν είτε μετοχές, είτε χρέος (ομόλογο).
Το χαρακτηριστικό των πλατφορμών αυτών είναι η ευελιξία και η αμεσότητα που παρέχουν για τη χρηματοδότηση ενός σχεδίου. Δεν απαιτείται μεγάλο κόστος για μια εταιρεία να ζητήσει τη χρηματοδότησή της για το προϊόν ή την ιδέα της, ενώ ο επενδυτής έχει άμεση πρόσβαση μέσω του υπολογιστή του. Στην Ελλάδα υιοθετήθηκε το μοντέλο της εποπτείας της διαδικασίας από μια αρχή, εν προκειμένω την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, στα πλαίσια της MiFID.
Αλλά και αυτή η εποπτεία χαρακτηρίζεται πιο ευέλικτη, ακριβώς για να διατηρηθούν τα χαρακτηριστικά και η φιλοσοφία του crowdfunding. Το πλαίσιο που έχει φτιάξει η Επ. Κεφαλαιαγοράς για τις χρηματοδοτικές πλατφόρμες προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ΑΕΠΕΥ, η οποία θα έχει και την “ευθύνη” του εγχειρήματος. Σε αυτές τις πλατφόρμες μέσω της ΑΕΠΕΥ θα μπορούν να “ανεβαίνουν” ενημερωτικά σημειώματα ή πληροφορίες, έντυπα κλπ., που πρακτικά δεν εγκρίνονται από την Κεφαλαιαγορά, την ευθύνη για τα οποία θα έχει η ΑΕΠΕΥ. Με βάση αυτή την πληροφόρηση, θα αποφασίζουν οι ιδιώτες επενδυτές ανά τον κόσμο για τη συμμετοχή τους, με βάση τα ελάχιστα και μέγιστα ποσά που έχουν οριστεί από το νόμο.
Σημειωτέον πως το νομοθετικό πλαίσιο που τελικώς διαμορφώθηκε, προϋποθέτει πως για τη συμμετοχή ενός επενδυτή, αυτός πρέπει να έχει υπογράψει σύμβαση παροχής επενδυτικών υπηρεσιών με την ΑΕΠΕΥ.
Οι λεπτομέρειες
Όπως αναφέρεται, λοιπόν, (Άρθρο 23 – Τροποποίηση διατάξεων του ν. 3401/2005) στο κανονιστικό πλαίσιο, µπορεί να διενεργείται δηµόσια προσφορά χωρίς να απαιτείται η κατάρτιση και δηµοσιοποίηση πληροφοριακού δελτίου, εφόσον h προσφορά διενεργείται αποκλειστικά µέσω ηλεκτρονικού συστήµατος (ηλεκτρονική πλατφόρµα), το οποίο διαχειρίζεται σχετικώς αδειοδοτημένη ΑΕΠΕΥ.
Ποιοί περιορισμοί ισχύουν; Οι κυριότεροι αφορούν στην προσφορά κινητών αξιών, με συνολική αξία µικρότερη από πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ, όριο το οποίο υπολογίζεται ανά εκδότη σε περίοδο δώδεκα µηνών. Επίσης, στη συµµετοχή του ιδιώτη πελάτη, η οποία δεν µπορεί να υπερβαίνει το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ και σε κάθε περίπτωση το δέκα τοις εκατό (10%) του µέσου όρου των δηλωθέντων µε την φορολογική δήλωση εισοδηµάτων της προηγούµενης τριετίας, ανά εκδότη και των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ κατ΄ έτος, ανά ΑΕΠΕΥ. Πάντως, με απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών, µετά από εισήγηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, µπορούν να µεταβάλλονται τα χρηµατικά όρια.
Ποιες πλατφόρμες ετοιμάζονται
Επί του παρόντος, δρομολογείται από την Ε.Κ. η έγκριση και λειτουργία τριών επενδυτικών πλατφόρμών, μέσω ΑΕΠΕΥ, ενώ ένα ακόμη σχήμα βρίσκεται σε διαδικασία δημιουργίας μιας ακόμη επενδυτικής πλατφόρμας.
Σήμερα λειτουργεί η πλατφόρμα act4Greece της Εθνικής Τράπεζας, ως πλατφόρμα συγκέντρωσης πόρων με τη μορφή επιχορηγήσεων-δωρεών. Η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας όμως προ διμήνου ανέφερε ότι με την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου, σκοπεύει να αξιοποιήσει την πλατφόρμα act4Greece και ως προς το επενδυτικό της σκέλος, δηλαδή τον δανεισμό και τις κεφαλαιοδοτήσεις.
Ακόμη, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr., μια ακόμη πλατφόρμα προετοιμάζεται με τη συμμετοχή γνωστών εταιρειών και στελεχών της αγοράς, του χρηματοοικονομικού κλάδου συμπεριλαμβανομένου, με στόχο η αξιοπιστία του εγχειρήματος να είναι σημαντικά υψηλή. Αντίστοιχη πλατφόρμα προετοιμάζεται με πρωτοβουλία μεσαίου μεγέθους ΑΕΠΕΥ, ενώ υπάρχει σχεδιασμό και για μια ακόμη, μέσω εξωτερικού.
Διεθνής τάση
H αγορά του crowdfunding έχει υπολογιστεί πως μέχρι το 2025 θα μπορούσε να φθάσει μεταξύ 90 και 96 δισ. δολάρια, περίπου 1,8 φορές το μέγεθος της παγκόσμιας βιομηχανίας επιχειρηματικών κεφαλαίων σήμερα. Σήμερα, υπάρχουν δεκάδες πλατφόρμες στο διαδίκτυο που προσφέρουν τη δυνατότητα υλοποίησης κάποιας μορφής crowdfunding (Crowdcube, Kickstarter, RocketHub, Ulule, Spot.us κ.ά.), κάποιες από τις οποίες έχουν αποκτήσει εξειδίκευση σε συγκεκριμένο πεδίο.
