Πονοκέφαλος η αναπλήρωση των μισθολογικών απωλειών των εργαζομένων από το Δημόσιο ή τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης
Με αφορμή την επικείμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο προδικαστικό ερώτημα της εταιρείας Lafarge ΑΓΕΤ – ΗΡΑΚΛΗΣ για τις 236 απολύσεις στο εργοστάσιο της Χαλκίδας, επανέρχεται επιτακτικά το ζήτημα τν ομαδικών απολύσεων, που άλλωστε αποτελεί και ένα από τα σημαντικά σημεία τριβής της ελληνικής πλευράς στις διαπραγματεύσεις της με τους δανειστές.
Η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου θα καθορίσει επί της ουσίας και χωρίς περαιτέρω αμφισβήτηση τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της Ελλάδας επί του καυτού ζητήματος των ομαδικών απολύσεων –θέμα που, όσον αφορά την χώρα μας, εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Εργασίας. Και, παρά τις αντιθέσεις που εξέφρασε στους δανειστές η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, η οποία απέκλεισε κάθε ποσοστιαία αύξηση απολύσεων, η ελληνική πλευρά είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει την όποια απόφαση του Ευρωδικαστηρίου.
Στην εισήγησή του, ο γενικός εισαγγελέας του Ευρωδικαστηρίου πρότεινε την απεμπλοκή του Υπουργείου Εργασίας από τη διαδικασία έγκρισης των ομαδικών απολύσεων, αποκαλύπτοντας έτσι το σκεπτικό του για την επικείμενη απόφαση. Τώρα, όλα δείχνουν πως το ελληνικό υπουργείο θα πρέπει να εξετάσει την πρόταση της «επιτροπής σοφών» σχετικά με την θεσμοθέτηση μειωμένου ωραρίου εργασίας, ως πρακτική αντιμετώπισης των ομαδικών απολύσεων από επιχειρήσεις με σοβαρά οικονομικά προβλήματα και προκειμένου να μην χαθούν επιπλέον θέσεων εργασίας.
Αναπλήρωση των μισθολογικών απωλειών
Το πόρισμα της «επιτροπής σοφών» επισημαίνει ότι «σε περιπτώσεις προσωρινής οικονομικής δυσχέρειας, η εργασία μειωμένου ωραρίου μπορεί να αποτρέψει τις ομαδικές απολύσεις. Η εργασία μειωμένου ωραρίου πρέπει να είναι ευέλικτη βάσει των υπαρχουσών αναγκών της επιχείρησης». Το νέο ποιοτικό στοιχείο που υπάρχει στην πρόταση της επιτροπής αναφέρει επί λέξει ότι «ο εργαζόμενος θα πρέπει να λαμβάνει επίδομα ανεργίας από το Δημόσιο ή το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης για τις ώρες που δεν μπόρεσε να εργαστεί».
Ουσιαστικά, με την πρόταση αυτή, τίθεται το θέμα της αναπλήρωσης μέρους ή συνόλου των μισθολογικών απωλειών που θα υποστεί ο μισθωτός με την επιλογή του μειωμένου ωραρίου. Το πρόβλημα είναι ότι ούτε το Δημόσιο ούτε οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης διαθέτουν τα απαιτούμενα κονδύλια για να καλυφθούν, υπό την μορφή επιδόματος ανεργίας και έστω μερικώς, οι μισθολογικές απώλειες των εργαζομένων. Όταν σήμερα μόνον ο ένας στους δέκα ανέργους λαμβάνει επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, από πού θα εξευρεθούν πόροι για να καλύψουν μισθολογικές απώλειες; Άλλωστε το ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης έχει «μαύρη τρύπα» 33,6 δισ. ευρώ από ανείσπρακτες ασφαλιστικές οφειλές,
Αλλά ακόμη και να υπάρξουν κονδύλια για την υιοθέτηση αυτής της πρότασης, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο κοινωνικών αντιδράσεων από συνδικάτα και κυρίως από ανέργους, όταν το 72% από αυτούς που είναι μακροχρόνια άνεργοι δεν έχουν καμία οικονομική ενίσχυση.
Έτσι η πρόταση της «επιτροπής σοφών» για «επίδομα ανεργίας» σε όσους οδηγηθούν στο μειωμένο ωράριο εργασίας μοιάζει ανεδαφική και ανέφικτη. Ωστόσο μάλλον καθίσταται αναπόφευκτη η «ελαστικοιποίηση» των εργασιακών σχέσεων, αφού, όπως συμπεραίνεται από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, η οικονομική κρίση ευνοεί την ανάπτυξη ευέλικτων μορφών απασχόλησης. Ήδη 6 στις 10 νέες θέσεις εργασίας είναι μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, την στιγμή που την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίυ 2016 οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν σε 1.830.453 και οι αποχωρήσεις σε 1.667.658.
