Σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ εισέρχεται το δεύτερο εξάμηνο του 2016 η ελληνική οικονομία, με την Alpha Bank να σημειώνει ότι η ταχύτητα και το μέγεθος της ανάκαμψης που παρατηρείται θα εξαρτηθεί από τον περιορισμό των αβεβαιοτήτων. Παράλληλα εξηγεί ότι η μείωση της ανεργίας συμβαίνει επειδή υπάρχει κάλυψη κενών θέσεων εργασίας και όχι από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Το βασικό χαρακτηριστικό της υπό διαμόρφωση πορείας προς την ανάκαμψη είναι η εκτιμώμενη υψηλή θετική επίδραση επί του ρυθμού αναπτύξεως που θα είχε, ceteris paribus, η επιστροφή των δεικτών εμπιστοσύνης και του περιθωρίου αποδόσεων των ελληνικών από τα γερμανικά ομόλογα, σε επίπεδα που επιτρέπουν την πρόσβαση του ελληνικού Δημοσίου στις διεθνείς αγορές.
Η Alpha Bank εξετάζει τη δυναμική του ποσοστού ανεργίας καθώς η ελληνική οικονομία θα ανακάμπτει. Η ταχεία αποκλιμάκωση της ανεργίας αποτελεί τη βασική πρόκληση στην άσκηση οικονομικής πολιτικής.
Συνιστά σημαντικό στοιχείο για την:
(α) αποκατάσταση του κοινωνικού ιστού που επλήγη στην περίοδο της κρίσεως,
(β) την ισχυροποίηση της δυναμικής της ίδιας της ανάπτυξης, αφού τροφοδοτεί την ιδιωτική κατανάλωση όπως και
(γ) τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος μέσω της αυξήσεως των εισφορών.
Η μείωση της ανεργίας αποτελεί, συνεπώς, αναγκαία και ικανή συνθήκη για τη διασφάλιση ενός κοινωνικά αποδεκτού ύψους των συντάξεων σε μόνιμη βάση.
Αξίζει, επίσης, να μελετήσουμε την εξέλιξη του ποσοστού ανεργίας των άλλων χωρών που ολοκλήρωσαν τα προγράμματα προσαρμογής και επέτυχαν θετικό ρυθμό αναπτύξεως. Μετά την κορύφωσή της, η ανεργία μειώθηκε σημαντικά στην Ιρλανδία, την Ισπανία, την Κύπρο και την Πορτογαλία, υποστηριζόμενη από την ισχυρή άνοδο του ΑΕΠ. Η χώρα μας είναι η μόνη στην οποία παρατηρείται μείωση του αριθμού των ανέργων ως ποσοστό στο εργατικό δυναμικό ενώ βρίσκεται σε καθεστώς, έστω και ηπιότερης, υφέσεως.
Αυτό συνδέεται με τη μείωση κατά κύριο λόγο της διαρθρωτικής ανεργίας (που συνδέεται με την αναντιστοιχία ζητουμένων και προσφερομένων ειδικοτήτων) και λιγότερο με την αποκλιμάκωση της λεγόμενης κυκλικής ανεργίας (που συνδέεται με την ανεπάρκεια της ενεργού ζητήσεως).
Όπως εξηγεί η Alpha Bank, τα στοιχεία δείχνουν ότι η μείωση της ανεργίας που παρατηρείται είναι ουσιαστικά μείωση της διαρθρωτικής και όχι της κυκλικής ανεργίας. Συνδέεται δηλαδή περισσότερο με την αποδοχή, από την πλευρά των ανέργων, θέσεων εργασίας μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης μετά από μακροχρόνια αναζήτηση και όχι με αύξηση της ενεργού ζητήσεως.
Tο γεγονός ότι η αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας δεν αφορά τη λεγόμενη κυκλική ανεργία επιβεβαιώνεται διαισθητικά από την καθοδική πορεία του λόγου του καθαρού αποθέματος κεφαλαίου ανά εργαζόμενο από το 2014 και μετά.
Συγκεκριμένα, στην περίοδο της κρίσης, η μείωση της απασχόλησης ήταν ταχύτερη ακόμη και από τη σημαντική μείωση των αποθέματος κεφαλαίου (ως αποτέλεσμα της επενδυτικής άπνοιας), με αποτέλεσμα ο λόγος εντάσεως κεφαλαίου ανά εργαζόμενο να ανέρχεται. Αντίθετα, από το 2014 και μετά, η απασχόληση σταδιακά αυξάνεται, ενώ η χαμηλότερη των αποσβέσεων επενδυτική δαπάνη διατηρεί σε καθοδική πορεία το απόθεμα κεφαλαίου της χώρας.
Συνεπώς, η μείωση της ανεργίας που παρατηρείται επί του παρόντος σχετίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό με την κάλυψη των υφιστάμενων κενών θέσεων εργασίας (vacancies) παρά με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ως αποτέλεσμα υλοποίησης νέων επενδυτικών σχεδίων.
