Ομάδα απεσταλμένων από ΕΕ και ΔΝΤ βρίσκονται στην Ελλάδα για να εξετάσουν κατά πόσο το σκληρό οικονομικό πρόγραμμα της χώρας εξακολουθεί να είναι σε καλό δρόμο και αν το σχέδιο χρηματοδότησης της είναι βιώσιμο.
Η συμφωνία τους είναι αναγκαία προτού παραδώσουν ένα ακόμη κομμάτι κεφαλαίων τον επόμενο μήνα, πέρα από τα 110 δισ. ευρώ που συμφωνήθηκαν πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με δημοσίευμα της WSJ.
«Προφανώς, θα δοθούν περισσότερα χρήματα», δήλωσε ο Αλεσάντρο Λέιπολντ, πρώην ανώτερος αξιωματούχος του ΔΝΤ, ο οποίος είναι τώρα επικεφαλής οικονομολόγος στο Συμβούλιο της Λισαβόνας.
Αναδιάρθρωση, υπέρ και κατά
Ένας τρόπος που θα διευκόλυνε την Ελλάδα, θα ήταν να αλλάξει τους όρους του υφιστάμενου ιδιωτικού χρέους -η λεγόμενη αναδιάρθρωση. Ωστόσο, ο Αντόνιο Μπόρχες, Διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, είπε μιλώντας στη Φρανκφούρτη πως δεν βλέπει μια «θαυματουργή λύση αναδιάρθρωσης» για τα δεινά του χρέους στην Ελλάδα.
Ποιες είναι οι επιλογές στην Ελλάδα; Η κυβέρνηση περιέκοψε τις δαπάνες. Είναι υποχρεωμένη να αυξήσει τους φόρους. Μια πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων (σύμβαση παραχώρησης ιπποδρομιών, εγκαταλελειμμένες ολυμπιακές εγκαταστάσεις, αγροτεμάχια)θα πραγματοποιηθεί σύντομα. Ο κ. Μπόρχες είπε ότι το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων των 50 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, αποτελεί ίσως λιγότερο από το 20% ενός «έκτακτου χαρτοφυλακίου των περιουσιακών στοιχείων» που θα μπορούσε να πωληθεί για άντληση κεφαλαίων.
Ωστόσο, αυτό θα σήμαινε τεράστιες εσωτερικές πολιτικές αντιδράσεις και επιπλέον, υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση μεταξύ των υπαλλήλων της ΕΕ ότι η χορήγηση περισσότερων χρημάτων είναι αναγκαία. Ο Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας κ. Σόιμπλε, δήλωσε χτες Πέμπτη ότι η Γερμανία μπορεί να παράσχει μεγαλύτερη βοήθεια προς την Ελλάδα -υπό αυστηρούς όρους.
Πακέτο διάσωσης
Τα μελλοντικά σχέδια για την Ελλάδα θα συζητηθούν σε μια τακτική συνεδρίαση των Ευρωπαίων υπουργών οικονομικών, στις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Να σημειωθεί πως όταν δόθηκε το πρώτο πακέτο διάσωσης στην Ελλάδα, αυτό προκάλεσε δυσαρέσκεια σε πιο υγιείς χώρες, κυρίως στη Γερμανία, Ολλανδία και Φινλανδία.
Παρά τις εξελίξεις της Πέμπτης στη Φινλανδία και τα σχόλια του κ. Σόιμπλε, η απαίτηση από τους πολίτες να παράσχουν περισσότερα χρήματα για τη διάσωση υπερχρεωμένων κρατών γίνεται όλο και περισσότερο πολιτικό ζήτημα.
Το πρόβλημα είναι απλά αριθμητικό: Το τριετές πακέτο που δόθηκε αρχικά από ΕΕ-ΔΝΤ δεν ήταν ποτέ αρκετό για να καλύψει την Ελλάδα για τρία ολόκληρα χρόνια.
Σχεδιαστικά, η διάσωση καλύπτει όλες τις ανάγκες της Ελλάδας, την μακροπρόθεσμη αποπληρωμή του χρέους της, το τραπεζικό κόστος της αναδιάρθρωσής της, τα δημόσια ελλείμματα, για σχεδόν δύο χρόνια, με την προσδοκία ότι η Ελλάδα θα μπορούσε σταδιακά να αρχίσει να δανείζεται και πάλι από τις ιδιωτικές αγορές, σταματώντας σιγά-σιγά να δανείζεται από τους οργανισμούς αυτούς της Ένωσης.
Αλλά η Ελλάδα έχει χάσει τους στόχους για το έλλειμμά της και τώρα η ΕΕ αναμένει ότι η χώρα θα χρειαστεί να δανειστεί 44.1 δισ. -εκ των οποίων 26.7 δισ. ευρώ αναμένονται το 2012.
Ωστόσο, κανείς σχεδόν δεν πιστεύει η Ελλάδα θα είναι σε θέση να μαζέψει τόσα πολλά χρήματα. Επί του παρόντος, οι αγορές θέλουν περισσότερα από 15% για να δανείσουν στην Ελλάδα, όπως και οι οργανισμοί αξιολόγησης.
Εναλλακτικές λύσεις του προβλήματος
Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις εναλλακτικές επιλογές, οι οποίες θα μπορούσαν σε ορισμένες περιπτώσεις να συνδυαστούν:
– Πρώτον, οι όροι της υφισταμένης διάσωσης ναι είναι υπέρ της Ελλάδας και η ιδιωτικοποίηση να προσφέρει γρήγορα ένα σοβαρό ποσό χρημάτων.
Μια κοινή πρόταση: Μειώστε το επιτόκιο που πληρώνει η Ελλάδα για τα χρήματα της ενίσχυσης.
– Δεύτερον, η ΕΕ θα μπορούσε να δώσει στην Ελλάδα περισσότερα χρήματα. Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθερότητας έχει συσταθεί για το σκοπό αυτό, και θα μπορούσε να υπογράψει σύντομα μια επιταγή, που να υποστηρίζεται από τους φορολογούμενους των υγιέστερων χωρών. Αυτό, ωστόσο, δεν πρόκειται να χαιρετηθεί.
– Τρίτον, η Ελλάδα θα μπορούσε να προσφέρει «εθελοντική ανταλλαγή » με τους ιδιώτες πιστωτές της, οι οποίοι με τη σειρά του άλλαζαν με νέα bunds που θα εξοφλούνταν αργότερα.
Αν μια σταθερή πλειοψηφία των πιστωτών -με ομόλογα που θα έληγαν το 2012- πείθονταν ή αναγκάζονταν να περιμένουν την επιστροφή χρημάτων, η Ελλάδα θα μπορούσε να διανύσει το έτος αυτό χωρίς επιπλέον χρήματα. Αλλά πρόκειται για μια πολύ στενή πίεση.
Και καθώς καμία από αυτές τις τρεις επιλογές δεν επηρεάζει το μέγεθος του χρέους στην Ελλάδα (περίπου350 δισ. και άνω). Πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να τα επιστρέψει.
Αυτό οδηγεί στην τελευταία επιλογή:
– «Κούρεμα» προς τους κατόχους ομολογιών.
Εάν η Ελλάδα δεν μπορεί να επιστρέψει τα χρήματα δανεισμού, πολλοί οικονομολόγοι λένε πως είναι καλύτερα η Ευρώπη να ασχοληθεί με αυτό νωρίτερα, παρά να ρίχνει περισσότερα χρήματα. Χρειάζεται να τοποθετήσει την πίεση στην ελληνική οικονομία και να αυξήσει την έκθεση των ιδιωτών δανειστών.
