«Δημοσιονομική βόμβα ανυπολόγιστης ισχύος» που αυτόματα επιφέρει αύξηση συντάξεων
Η απόφαση της Ολομέλειας του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου, με ισχυρότατη πλειοψηφία (25 υπέρ έναντι 9 κατά), έκρινε οριστικά και αμετάκλητα ότι η εισφορά αλληλεγγύης είναι αντισυνταγματική, καθώς προσκρούει σε μια πλειάδα διατάξεων του Συντάγματος.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποτελεί «δημοσιονομική βόμβα ανυπολόγιστης ισχύος», αφού σηματοδοτεί την άμεση κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και την αυτόματη αύξηση των συντάξεων. Όπως επίσης επιβάλλει την αναδρομική επιστροφή της εισφοράς αλληλεγγύης με τόκο υπερημερίας σε όσους έχουν προσφύγει στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Ακόμη, η επίμαχη απόφαση που δημοσιεύτηκε είναι πιλοτική (νόμος 4055/2012 περί πρότυπης δίκης) και εξασφαλίζει αυτόματα τη δικαίωση των 1.000 και πλέον συνταξιούχων οι υποθέσεις των οποίων εκκρεμούν στη Δικαιοσύνη. Από την εφαρμογή της επίμαχης απόφασης δημιουργούνται τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς άμεσα σταματούν να εισρέουν στον κρατικό κορβανά τα ποσά της εισφοράς αλληλεγγύης των 2 και πλέον εκατομμυρίων συνταξιούχων του Δημοσίου και των ειδικών μισθολογίων.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο το απασχόλησε το νομοθετικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε υπό το φως των μνημονίων, όπως είναι οι νόμοι:
α) 3865/2010 για τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα του Δημοσίου
β) 3986/2011 για τα επείγοντα μέτρα εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015
γ) 4002/2011 με τον οποίο τροποποιήθηκε η συνταξιοδοτική νομοθεσία του Δημοσίου κ.λπ.
Ομως, όπως έχει διατυπωθεί το σκεπτικό (περιεχόμενο) της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διαχρονικά περιλαμβάνει και το έως σήμερα ισχύον νομοθετικό πλαίσιο εφαρμογής της εισφοράς αλληλεγγύης επί υπουργίας του Γιώργου Κατρούγκαλου, ενώ παράλληλα προλαμβάνει και δεσμεύει ακόμη και την περίπτωση εκείνη που η κυβέρνηση θα επιχειρήσει είτε να διατηρήσει την επίμαχη εισφορά με άλλη ονομασία (μεταβάπτιση), είτε θα νομοθετήσει ανάλογα μέτρα.
Οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποφάνθηκαν ότι οι διατάξεις των νόμων 3863/2010, 3865/2010, 3986/2011 και 4002/2011, με τους οποίους επιβλήθηκε η εισφορά αλληλεγγύης στις συντάξεις, είναι «αντίθετες προς τις ρυθμίσεις των άρθρων 4 παρ.1 και 5, 22 παρ. 5 και 25 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος».
Δηλαδή, είναι αντίθετη στις συνταγματικές αρχές:
1) Της ισότητας ενώπιον του νόμου και της ισότητας στα δημόσια βάρη.
2) Της αναλογικότητας.
3) Της μέριμνας του κράτους για κοινωνική ασφάλιση.
4) Της ασφάλειας δικαίου.
H απόφαση της ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου που συνήλθε υπό την προεδρία του κ. Νικολάου Αγγελάρα δεν θα έχει αναδρομική ισχύ για όσους δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, αλλά οι συνέπειές της ισχύουν (κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης) από την ημέρα δημοσίευσής της, που ήταν η περασμένη Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2017.
Εξάλλου, υπογραμμίζεται και ότι εφόσον η εισφορά αλληλεγγύης «δεν αποτελεί έκτακτο δημοσιονομικό μέτρο προς ελάφρυνση του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, αλλά διαρθρωτικού χαρακτήρα παρέμβαση, υπό μορφή πάγιου μηχανισμού χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης».
Κατά συνέπεια, έπρεπε να υπάρχει, σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές, «ώριμη, πλήρως και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη», από την οποία να προκύπτει «το αναγκαίο και πρόσφορο τόσο της επιβολής της εισφοράς στην κατηγορία των συνταξιούχων όσο και του ύψους της για τη βιωσιμότητα του συστήματος».
Ωστόσο, η ανυπαρξία της επίμαχης μελέτης «συνιστά παραβίαση της απορρέουσας από το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος σχετικής υποχρέωσης του νομοθέτη, για τη διασφάλιση της αναλογιστικής και οικονομικής βιωσιμότητας του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος αλλά και της συνταγματικής αρχής της ασφάλειας δικαίου».
Σε άλλο σημείο οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου σημειώνουν ότι η επίμαχη εισφορά «αντίκειται στην αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου και της ισότητας στα δημόσια βάρη». Και αυτό «διότι οι δημόσιοι λειτουργοί, υπάλληλοι και στρατιωτικοί, όταν συνταξιοδοτούνται, συνιστούν ιδιαίτερη κατηγορία που δεν μετέχει στους κινδύνους του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος υπό την ιδιότητα του ασφαλισμένου και ευθέως ωφελουμένου από την ύπαρξή του, η όποια δε επιβάρυνσή τους με σκοπό τη χρηματική ενίσχυση του συγκεκριμένου τομέα της κρατικής δράσης και την κάλυψη των ελλειμμάτων αυτού του σκέλους του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης ή για την καταβολή μελλοντικών συντάξεων στο πλαίσιο του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, πρέπει να γίνεται, όπως για κάθε πολίτη, στο πλαίσιο της εθνικής-κοινωνικής αλληλεγγύης και με βάση την αρχή της ισότητας ενώπιον των δημοσίων βαρών».
Η εισφορά αλληλεγγύης, ως γνωστόν, επιβλήθηκε αρχικά στα εισοδήματα του 2010. Με την πρώτη εφαρμογή της, παρακρατήθηκε από τις συντάξεις με συντελεστή 1%-4% σε κλιμακούμενο ποσοστό ανάλογα με το ύψος των συντάξεων και ανά κατηγορία συνταξιούχων, καθώς και ανάλογα με το φορέα όπου εργάζονταν πριν από τη συνταξιοδότηση οι απόμαχοι της εργασίας. Στη συνέχεια άλλαξε ο τρόπος παρακράτησης.
