Φουντώσει ο εθνικιστικός παροξυσμός του ακροδεξιού κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS)
Η πολωνική κυβέρνηση αρνείται ξεκάθαρα την υποδοχή προσφύγων στη χώρα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής συμφωνίας για μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία.
«Η Πολωνία είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την θέση της ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου». Με αυτό το ιδιαίτερα οξύ ύφος αντέδρασε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Κόνραντ Σιμάντσκι στην απόφαση των Βρυξελών, να ξεκινήσουν διαδικασία για παράβαση των Συνθηκών κατά της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχίας -χωρών που αρνούνται την είσοδο σε πρόσφυγες [βλ. σχετικά: Κομισιόν: Κινείται νομικά κατά Πολωνίας, Ουγγαρίας, Τσεχίας για το προσφυγικό].
Ο Σιμάντσκι επιρρίπτει στην ΕΕ ότι δεν κάνει συμβιβασμούς επί του προσφυγικού και ότι τα μέτρα που προσπαθεί να επιβάλει συμβάλουν στη διάσπαση στην Ευρώπης. Το πραγματικό όμως πρόβλημα αναφορικά με την προσφυγική πολιτική της Πολωνίας έχει βαθύτερες ρίζες και έρχεται στην επιφάνεια κάθε φορά που γίνεται λόγος για τα τρομοκρατικά χτυπήματα του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους. Μετά τις επιθέσεις στο Μάντσεστερ, το Λονδίνο και το Παρίσι η αντίδραση της πολωνικής κρατικής τηλεόρασης TVP υπήρξε πάντα η ίδια.
Χειραγωγούμενη πληροφόρηση
Το μοτίβο επαναλαμβάνεται αυτούσιο, σύμφωνα με την Deutsche Welle. Αρχικά ένας δημοσιογράφος ξεκινά να περιγράφει τα γεγονότα όπως έγιναν, αναφέρεται στα θύματα, στους δράστες, στην πορεία των ερευνών. Στη συνέχεια όμως ακολουθεί σχεδόν πάντα ρεπορτάζ για τους πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Ευρώπη, τους θαρραλέους Ούγγρους που προασπίζουν τα σύνορά τους και την καγκελάριο Μέρκελ που έκανε το λάθος να ανοίξει τα σύνορα της χώρας της. Εν τέλει η συζήτηση καταλήγει στην απόδοση ευθυνών στην Κομισιόν, η οποία κουνά το δάχτυλο στην Βαρσοβία απειλώντας την ότι θα κινηθεί νομικά εναντίον της για την μη υποδοχή προσφύγων.
Μόλις πριν από δύο χρόνια η προηγούμενη φιλελεύθερη πολωνική κυβέρνηση είχε δεσμευθεί για την υποδοχή 7.000 προσφύγων από τη Συρία, το Ιράκ και την Ερυθραία. Στη συνέχεια όμως ηττήθηκε στις εκλογές από την νυν εθνικιστική κυβέρνηση. Με εξαίρεση την Πορτογαλία, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη δεν εκπλήρωσαν τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με την μετεγκατάσταση των νεοαφιχθέντων επί ευρωπαϊκών εδαφών. Σχεδόν μόνο το 1/5 των 160.000 που έφτασαν στην Ελλάδα και την Ιταλία έχουν μετεγκατασταθεί. Μετά την Ουγγαρία και η Πολωνία αρνήθηκε κατηγορηματικά την υποδοχή προσφύγων.
Ο επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος έδωσε διορία και στις δύο χώρες να συμμορφωθούν με την ευρωπαϊκή γραμμή μέχρι τέλος Ιουνίου, απειλώντας τόσο την Ουγγαρία όσο και την Πολωνία με προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου. Και οι δύο χώρες ενδέχεται να κληθούν να πληρώσουν υπέρογκα πρόστιμα.
Λάδι στη φωτιά
Το προσφυγικό όμως φαίνεται να έδωσε μόνο την αφορμή για να φουντώσει ο εθνικιστικός παροξυσμός του ακροδεξιού κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) με επικεφαλής τον Γιάροσλαβ Κατσίνσκι. Στην προεκλογική εκστρατεία τού 2015, το κόμμα αυτό έκανε λόγο για «ισλαμοποίηση» της Ευρώπης λόγω της έλευσης προσφύγων. Στον απόηχο των τελευταίων τρομοκρατικών επιθέσεων ανά την Ευρώπη, η προθυμία των Πολωνών να δεχθούν στη χώρα τους πρόσφυγες έπεσε από το 75% στο 25%, παρά τις περί του αντιθέτου εκκλήσεις της καθολικής εκκλησίας.
Ωστόσο η κυβέρνηση της Πολωνίας, που αρέσκεται στο να αυτοαποκαλείται χριστιανική, έριξε λάδι στην φωτιά πρόσφατα κατηγορώντας τις ελίτ των Βρυξελλών ως συνυπεύθυνες για τα πρόσφατα τρομοκρατικά χτυπήματα. “Δεν θα συμμετάσχουμε στην τρέλα των Βρυξελλών”, δήλωσε πρόσφατα η πολωνή πρωθυπουργός Μπεάτα Σίντλο.
Στο μεταξύ η πολωνική κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει ότι θα υπερασπίσει ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το δικαίωμά της να αρνηθεί την υποδοχή προσφύγων, ως επί το πλείστον από την Ελλάδα και την Ιταλία. Σύμφωνα με τον Κατσίνσκι, οτιδήποτε άλλο θα οδηγούσε σε «κοινωνική καταστροφή».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της χώρας Αντρέι Ντούντα (PiS) στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Γερμανό ομόλογό του Φρανκ-Bάλτερ Σταϊνμάιερ δήλωσε ότι «η Πολωνία είναι ανοιχτή. Όποιος θέλει να έρθει στη χώρα, μπορεί να το κάνει. Αλλά αυτό που δεν θα επιτρέψουμε είναι να επιβληθεί αναγκαστικά στην Πολωνία να δεχθεί πρόσφυγες».
Εντούτοις παρά τη στάση του PiS, δεν θα πρέπει να συναχθεί ότι όλοι οι Πολωνοί είναι κατά των προσφύγων. Πολλές ακτιβιστικές οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των προσφύγων δραστηριοποιούνται στη χώρα ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η πόλη του Γκντανσκ είναι η πρώτη πολωνική πόλη που δουλεύει πάνω σε ένα πρότζεκτ υποδοχής και ένταξης μεταναστών, με τη χρηματοδοτική βοήθεια της ΕΕ.
