Απομακρύνεται το σενάριο της Προληπτικής Πιστωτικής Γραμμής (ECCL) – Nέα μέτρα και μεταρρυθμίσεις, αλλά χωρίς «πακέτο»
Νέο μνημόνιο προ των πυλών, που θα λέγεται «Πλαίσιο επιτήρησης» και κατά τα φαινόμενα δεν θα συνοδεύεται από χρηματική ενίσχυση, σχεδιάζεται για την Ελλάδα με ορίζοντα εφαρμογής μετά τον Αύγουστο του 2018 που λήγει το υφιστάμενο πρόγραμμα προσαρμογής.
Αυτό προκύπτει από τις χθεσινές δηλώσεις τού επικεφαλής τού EuroWorking Group Τόμας Βίζερ, ο οποίος αναμένεται την Δευτέρα στην Αθήνα μαζί με τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Ωστόσο, καθώς η Αθήνα δεν προτίθεται να ζητήσει νέο χρηματικό πακέτο (και οι Ευρωπαίοι δεν εμφανίζονται πρόθυμοι να το προσφέρουν) το σενάριο της Προληπτικής Πιστωτικής Γραμμής (ECCL) που είχε αποφασιστεί για το 2015 δείχνει αυτή τη στιγμή να απομακρύνεται.
Αυτό που μένει είναι ένα αυστηρότερο πλαίσιο εποπτείας από αυτό που δόθηκε σε άλλες χώρες που βγήκαν από το μνημόνιο (όπως η Ιρλανδία) και το ενδεχόμενο νέων μέτρων για τη διετία 2019-2020, όπως δήλωσε χθες ο κ. Βίζερ.
Παράλληλα ο επικεφαλής του EWG τόνισε πως η λύση για το χρέος που αναμένεται τον Αύγουστο του 2018 δεν θα δοθεί αμέσως αλλά σε δόσεις. Αυτό σημαίνει ότι το πρώτο πακέτο δράσεων θα εφαρμοστεί αμέσως αλλά τα επόμενα (στο πλαίσιο των μεσοπρόθεσμων μέτρων) θα εξαρτηθούν από την υλοποίηση των δεσμεύσεων του νέου «πλαισίου».
Κάπως έτσι η Ελλάδα είναι πολύ πιθανό να αποδεχτεί ένα νέο πρόγραμμα δεσμεύσεων με μέτρα και μεταρρυθμίσεις αλλά χωρίς την εξασφάλιση ενός πακέτου 10-15 δισ. ευρώ για την ομαλή επιστροφή στις αγορές.
Αντίθετα, το «μαξιλάρι» αυτό των 15 δισ. ευρώ καλείται να το γεμίσει η ίδια η κυβέρνηση με τα λεφτά που θα λάβει από την τρίτη αξιολόγηση αλλά και από τις νέες δοκιμαστικές εξόδους στις αγορές. Επομένως, το σχήμα αυτό, που θεωρείται αυτή τη στιγμή το επικρατέστερο, περιλαμβάνει δεσμεύσεις από την Ελλάδα, χωρίς λεφτά από τους εταίρους και με μοναδικό αντάλλαγμα το σταδιακό «ξεκλείδωμα» της λύσης για το χρέος.
Τα νέα μέτρα
Tα νέα μέτρα, για τα οποία μίλησε χθες ο κ. Βίζερ, στην παρούσα φάση αφορούν στην εφαρμογή της μείωσης στο αφορολόγητο από το 2019 (αντί για το 2020) και την περικοπή των συντάξεων, σε συνδυασμό με την αναβολή της εφαρμογής ενός μέρους ή όλων των θετικών «αντιμέτρων» που ψήφισε η κυβέρνηση. Το πιο δυσμενές σενάριο προβλέπει και νέα μέτρα πέρα από αυτά που έχουν ψηφιστεί για την επίτευξη και τη διατήρηση πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ.
Με δεδομένο ότι τόσο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, όσο και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος κινούνται στην κοινή γραμμή του clean exit, της λεγόμενης «καθαρής εξόδου» χωρίς νέα μέτρα, όρους και προϋποθέσεις (conditionality), μένει να φανεί πως θα παρουσιάσουν το υπό συζήτηση «πλαίσιο» στο οποίο αναφέρονται όλο και συχνότερα Ευρωπαίοι παράγοντες.
Σε κάθε περίπτωση, η ώρα αυτή δεν θα έλθει πριν από το Φεβρουάριο του 2018 καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων του υπουργείου Οικονομικών η αξιολόγηση δεν θα ολοκληρωθεί πριν από τον Ιανουάριο. Άλλες πηγές μιλούν ήδη για Μάρτιο.
Οι δεσμεύσεις
Επιπλέον, πέρα από το «πλαίσιο» που θα αντικαταστήσει το μνημόνιο η Ελλάδα έχει ήδη αποδεχτεί τις παρακάτω δεσμεύσεις:
– Από 1/1/2019: Μείωση του 50% των συντάξεων ως 18% συνολικά.
– Από 1/1/2020: Μείωση του αφορολόγητου από τα 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ.
– Έως το 2022: Από το 2018 και ως το 2022 η κυβέρνηση πρέπει να πετύχει και να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
– Έως το 2060: Από το 2023 ως το 2060 η κυβέρνηση δεσμεύτηκε για τη διατήρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος λίγο πάνω από 2%.
– Έως το 2116: Η Βουλή έχει ψηφίσει τη λειτουργία του Υπερταμείου για την αξιοποίηση και την πώληση της δημόσιας περιουσίας. Ιδρύθηκε φέτος και έχει διάρκεια ζωής 99 έτη.
– Άγνωστο μέχρι πότε: Η Ελλάδα θα παραμένει στο κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο εποπτείας για τις υπερδανεισμένες χώρες μέχρι να εξοφληθεί τουλάχιστον το 75% των δανείων, ύψους 176 δισ. ευρώ, που έχει λάβει η από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης, τον EFSF και την ESM.
Οι τράπεζες
Πέρα από τα προφανή, ένα ακόμη πρόβλημα που ενδέχεται να προκύψει αν η Ελλάδα δεν ενταχθεί σε κάποιού είδους πρόγραμμα μετά τον Αύγουστο του 2018 είναι να χάσουν οι ελληνικές τράπεζες το λεγόμενο waiver από την ΕΚΤ.
Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχουν πρόσβαση σε φτηνή ρευστότητα δίνοντας ως ενέχυρα ομόλογα χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης όπως τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Αυτή τη στιγμή μέσω του waiver, και όσο η Ελλάδα είναι σε μνημόνιο, τα ομόλογα αυτά γίνονται δεκτά. Χωρίς το waiver όμως δεν καλύπτουν ακόμη τα κριτήρια της ΕΚΤ.